Meer dan de helft van de natuurgebieden in Europa wordt alleen op papier beschermd. Veel bijzondere plekken die volgens Europese regels moeten blijven behouden, staan sterk onder druk door onder meer infrastructuur, industrie, landbouw, massatoerisme en houtkap. Zo moet Nederland de Doggersbank op de Noordzee beter beschermen, omdat in bijna het hele beschermde zeegebied zware visserij is toegestaan.
Dat staat in het rapport ‘Preventing Paper Parks‘ dat het Wereld Natuur Fonds (WNF) heeft uitgebracht. De Europese natuurbeschermingswetten, gebundeld in de Vogel- en Habitatrichtlijn, behoren tot de beste ter wereld. Maar de uitvoering door de EU-lidstaten laat ernstig te wensen over. De Europese ambitie om het natuurverlies uiterlijk 2020 te stoppen is dan ook nog ver weg. Driekwart van de beschermde dier- en plantensoorten in Europa staat er slecht voor. Nederland scoort nog slechter dan dit gemiddelde. De Europese Commissie concludeerde daarom in december dat EU-landen natuurbeschermingsregels beter moeten toepassen.
Papieren parken
In het WNF-rapport staan diverse voorbeelden van papieren parken. Zo droogt het moerasgebied Doňana in Zuid-Spanje langzaam uit door illegale waterputten voor de landbouw en staat het onder druk door industrie. Trekvogels dreigen daardoor een noodzakelijke tussenstop kwijt te raken. In Bulgarije wordt nationaal park Pirin bedreigd door grootschalige houtkap voor de aanleg van een skirerost. Pirin is het leefgebied van de bruine beer. En Griekenland staat massatoerisme toe op legstranden van zeeschildpadden. Dat is in strijd met de Europese natuurregels.
Doggersbank
In Nederland is de Doggersbank een papieren park. De Doggersbank is door zijn ondiepe zandbodem een bijzonder onderwatergebied op de Noordzee. Het is een paaigebied voor vissen en er komen noordkrompen voor, een schelpdier dat honderden jaren oud kan worden. De Doggersbank biedt ook voedsel voor zeedieren als jan-van-genten en noordse stormvogels, witsnuitdolfijnen, zeehonden, roggen en bruinvissen. Nederland heeft het gebied zelf aangewezen voor bescherming, maar verzuimt goede maatregelen te nemen. Zo is visserij die de kwetsbare zeebodem beschadigt nog overal toegestaan.
Succesverhalen
Het WNF-rapport laat ook succesverhalen zien van gebieden waar de lokale economie en inwoners profiteren van de Europese natuurrichtlijnen. Zo is in het Oostenrijkse Lechtal een hechte samenwerking tussen de lokale overheid en bedrijven. Het gebied is nu een populaire bestemming voor natuurtoerisme. En in Italië zijn vissers medeverantwoordelijk voor het beheer van het beschermde zeegebied in Torre Guaceto, waardoor ook hun visvangst is toegenomen.
‘Stevig plan’
Kirsten Schuijt, directeur van het Wereld Natuur Fonds:
“Met natuurbescherming die alleen op papier bestaat, bereiken we niets. Nederland moet natuurbescherming ook snel beter op orde krijgen. Ik verwacht na de verkiezingen van het nieuwe kabinet een stevig plan geruggesteund door voldoende financiële middelen. Daarnaast is het belangrijk dat het kabinet natuurbescherming stevig verankert in ander beleid, zoals de landbouw.”
Persbericht WNF
