Wie bepaalde geneesmiddelen of cosmeticaproducten gebruikt doet er goed aan om de bijsluiter of ingrediëntenlijst te lezen. In een aantal zalven, bijvoorbeeld tegen aambeien, zit haaienlevertraan. Het gaat om ‘squalene’, wat gewonnen wordt uit de lever van bedreigde diepzeehaaien. De stof staat bekend om zijn hydraterende eigenschappen en zou ook kanker kunnen voorkomen. Maar dierlijke squalene is helemaal niet nodig, want er zijn vervangers die geen dierenleed veroorzaken.
Squalene (Omega 2) is te vinden in onder meer griepvaccins, cosmeticaproducten, maar ook in een veelgebruikt geneesmiddel tegen aambeien. Een welbekend product daartegen is zalf met de merknaam Sperti, van geneesmiddelenfabrikant Pfizer. Volgens de bijsluiter zit er per gram zalf 30 milligram haaienlevertraan in. Wanneer we weten dat 1 op de 2 mensen ooit in zijn leven last krijgt van deze vervelende aandoening, dan valt te verwachten dat velen van hen het advies krijgen om Sperti te gebruiken. En dus is de haai opnieuw de pineut, terwijl dat helemaal niet hoeft.
In 2012 maakte Eco Treasures, een dochter van het Belgische bedrijf Indinox, bekend dat ze als eersten ter wereld werkten aan een installatie die het schaarse squalene uit plantaardige oliën kan extraheren. Aanvankelijk had het bedrijf zich gericht op de productie van biodiesel, maar de opbrengst daarvan (1.000 euro per ton) viel in het niet bij de winst die met plantaardige squalene valt te behalen (30.000 euro per ton). In beide gevallen bedragen de productiekosten slechts circa 80 euro per ton. Inmiddels zijn de technieken om het felbegeerde squalene uit plantaardige grondstoffen te winnen goed ontwikkeld, waardoor ‘echte’ haaienlevertraan geheel overbodig is geworden.
Squalene wordt behalve door haaien ook in de menselijke lever aangemaakt tijdens de productie van cholesterol. Verder is de stof in vrij hoge doses terug te vinden in onder meer olijfolie, waarvan de heilzame werking al eeuwenlang bekend is. Het belang van squalene voor onze gezondheid staat buiten kijf, maar hoe het gewonnen wordt is reden voor alertheid. Wie op het internet gaat zoeken vindt meer dan genoeg alternatieve producten zonder ingrediënten afkomstig van bedreigde diersoorten. Zo zou organische appelciderazijn ook helpen tegen aambeien. Goedkoop en 100 procent haaivriendelijk.
Wil je zeker weten dat cosmeticaproducten of geneesmiddelen geen dierlijke producten bevatten, vraag er dan naar bij de verkoper. De lijst van ingrediënten geeft lang niet altijd uitsluitsel, omdat er vaak meerdere benamingen voor dezelfde grondstoffen gehanteerd worden. Weet men het antwoord niet dan is het een goede aanleiding om zich erin te verdiepen. Ook apothekers moeten op de hoogte zijn van de samenstelling van geneesmiddelen en medicijnen, en dienen over de kennis te beschikken van mogelijke alternatieven die wel diervriendelijk zijn.
Bronnen: Bijsluiter Sperti, Vilt ©PiepVandaag.nl Bart van Riel
