De Groenlandse walvis, die normaal gesproken elk najaar van het vaste zee-ijs in het Noordpoolgebied wegtrekt voor een migratie van 6000 kilometer, heeft deze reis in 2018-2019 niet gemaakt. Dat hebben onderzoekers uit Canada ontdekt door gebruik te maken van onderwateropnames.
Als oorzaak voor het uitblijven van de jaarlijkse trek noemen de wetenschappers verschillende potentiële oorzaken. De Groenlandse walvis (Balaena mysticetus) verblijft het liefst in water tussen de -0,5°C en 2°C en is daarmee een van de weinige soorten die bijna uitsluitend in Arctische en subarctische wateren leven.
Nieuw normaal voor Groenlandse walvis?
Hun vetlaag kan wel een halve meter dik worden. Een mogelijke factor is dan ook dat de walvissen het risico lopen oververhit te raken door de extra warmte. Bovendien is de temperatuursverhoging van het water gelinkt aan een toename in het aantal roofdieren zoals orka’s. Dit kan een afschrikkende werking hebben gehad op de normaliter migrerende walvissen. Tot slot kan een toename in de plaatselijk beschikbare hoeveelheid plankton, als gevolg van de hogere temperaturen, ervoor hebben gezorgd dat de jaarlijkse trek werd overgeslagen. Hoofdauteur Dr. Stephen Insley van de Wildlife Conservation Society Canada:
“Het is onduidelijk of de verandering een uitzondering betreft of het begin van een nieuw normaal voor de walvissen.”
Het Noordpoolgebied ontrafelt snel
Het Noordpoolgebied warmt door klimaatverandering sneller op dan men zich enkele decennia geleden had kunnen voorstellen. Noord-Siberië en het Canadese Noordpoolgebied warmen nu drie keer sneller op dan de rest van de wereld. In de afgelopen tien jaar zijn de temperaturen in het Noordpoolgebied met bijna 1°C gestegen. Als de uitstoot van broeikasgassen op hetzelfde peil blijft, ligt het in de lijn der verwachting dat het hoge noorden tegen het midden van de eeuw het hele jaar door met 4°C is opgewarmd. Dit heeft desastreuze gevolgen voor zowel land- als zeedieren, maar het is onmogelijk te zeggen welke precies. Julienne Stroeve, een ervaren onderzoeker bij het Amerikaanse National Snow and Ice Data Center:
“De nieuwste modellen laten in feite zien dat, welk emissiescenario we ook volgen, we zomerse zee-ijsbedekking gaan verliezen voor het midden van de eeuw.”
Een recent onderzoek concludeerde dat er al in 2035 ’s zomers geen zee-ijs meer op de Noordelijke IJszee zal drijven. Eerder werd gedacht dat we dit punt niet zouden bereiken voor 2050, op z’n vroegst:
“Zelfs als we de opwarming beperken tot minder dan 2°C, is het nog steeds genoeg om dat zomer zee-ijs over een aantal jaren te verliezen.”
Met andere woorden, het Noordpoolgebied zoals we het kennen van de afgelopen decennia behoort dan permanent tot de verleden tijd, en mogelijk daarmee ook de migratie van de Groenlandse walvis.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Meia van der Zee
