De CO2-uitstoot van luchtvaartmaatschappijen is terecht onderwerp van discussie. Maar er is nog een probleem van formaat in de luchtvaart: het plastic afval dat er tijdens een vlucht wordt geproduceerd. Met een toenemend aantal vluchten en passagiers neemt deze afvalberg alleen maar toe. Afgelopen week maakte de luchtvaartsector in Portugal afspraken om de hoeveelheid afval in 10 jaar tijd met de helft te verminderen.
Een gemiddelde passagier zorgt voor zo’n 1,4 kg afval per vlucht. Zo blijkt uit onderzoek van de Internationale Luchtvaartassociatie (IATA). In 2017 werd er ongeveer 5,7 miljoen ton (5,7 miljard kilogram!) afval wereldwijd geproduceerd aan boord, een half miljoen ton meer dan het jaar ervoor!
Ondanks dat de laatste jaren steeds duidelijker wordt op welke wijze plastic het milieu ondermijnt, groeit het gebruik van plastic in de luchtvaart. Regelgeving hieromtrent laat nog op zich wachten. In de luchtvaarteconomie draait het steeds meer om zo goedkoop mogelijk tickets aan te bieden. Alles wordt uit de kast getrokken om kosten te drukken. Plastic is goedkoop en licht. Geen zware serviezen die het brandstofverbruik omhoog jagen. Verder spelen hygiënevoorschriften een rol. Omdat de luchtvaart mensen en daarmee mogelijk ook bacteriën van over de hele wereld verspreidt, gelden verplichte quarantainemaatregelen en verpakkingsmaatregelen. Wegwerpplastic geniet dan de voorkeur voor de luchtvaartmaatschappijen.
Bioveiligheid
Voedsel en producten die met voedsel in aanraking zijn gekomen, vallen onder internationale wetgeving rond bioveiligheid. Om de verspreiding van bacteriën en virussen te voorkomen – voor mens en dier, maar ook voor de landbouwsector en veeteelt – mag voedsel net als het materiaal dat ermee in aanraking is gekomen na een internationale vlucht niet meer gebruikt worden. Soms worden zelfs de ongeopende verpakkingen na de vlucht vernietigd. Door de regelgeving wordt er niet gerecycled, maar belandt het merendeel van het afval op de vuilnisbelt of in de verbrandingsoven. Dit geldt ook voor vluchten binnen Europa. Op binnenlandse vluchten kan wel gerecycled worden, omdat dan andere regels gelden.
Zorgen voor minder plastic aan boord
Zolang alles wat van boord komt vernietigd moet worden, is het zaak om de hoeveelheid plastic aan boord aan te pakken. Een aantal luchtvaartmaatschappijen heeft de handschoen opgepakt om zelf hun afvalproductie te verminderen, zolang de overkoepelende maatregelen nog op zich laten wachten. Zo gebruikt Qantas alleen nog maar hoofdtelefoons en pyjama’s zonder plastic. En Lufthansa heeft besloten de dekens in de Businessclass in een papieren enveloppe aan te bieden in plaats van in een plastic zak. Cathay Airways stemt de catering beter af op de werkelijke consumptie door een opvolgproces. Air New Zealand schrapt op de nationale vluchten de wegwerp plastic items waar mogelijk. Dit betekent 24 miljoen stuks minder afval per jaar, zoals plastic bekers en dekseltjes. Prijsvechter Ryanair zweert tegen 2023 geen enkele wegwerpplastic verpakking aan boord te gebruiken. Luchtvaartmaatschappij Hi Fly voerde eind 2018 de eerste plasticvrije vlucht uit; In totaal voert de luchtvaartmaatschappij vier vluchten uit zonder wegwerpplastic aan boord als proef. Men wil vanaf 2020 alle vluchten plasticvrij uitvoeren.
Recyclen
Hergebruik van voedsel op binnenlandse vluchten zet in grote landen zoals Australië en de Verenigde Staten ook zoden aan de dijk. Zo doneert Qantas de ongebruikte voedseloverschotten van binnenlandse vluchten aan voedselbedelingsorganisaties. Virgin Australia laat haar oude uniformen vermaken tot kussenslopen en zelfs knuffelbeertjes, die gedoneerd worden aan de opvanghuizen Perth. Ook Cathay Pacific gaat voedselverspilling tegen door samen te werken met voedselbanken in Hongkong. En het cabinepersoneel van de KLM gaat tijdens de vlucht met een zogenaamde “retrolley” rond, waarmee ze het afval gescheiden ophalen.
Maar feit blijft dat er veel te veel plastic aan boord is. Om het afval te beperken, zou wegwerpplastic moeten worden vervangen door milieuvriendelijk, biologisch afbreekbaar verpakkingsmateriaal. Bamboerietjes, houten roerstaafjes, papieren bekertjes. Nu zijn het nog initiatieven van de maatschappijen zelf binnen de strikte wetgeving. Momenteel lopen er een paar pilots in internationaal en Europees verband, waarbij luchtvaartmaatschappijen tips en goede praktijken uitwisselen.
Maar wachten was op een internationale aanpak om de duizelingwekkende afvalberg in lucht drastisch te verminderen. Die lijkt er nu eindelijk te gaan komen.
Gezamenlijk afval verminderen
Afgelopen week sprak de luchtvaartsector in Sintra, Portugal, over manieren om gezamenlijk de berg afval tijdens vluchten te verminderen. Volgens wereldluchtvaartorganisatie IATA bestaat bijna een vijfde van het afval van passagiers uit plastic bekertjes en flesjes. Niet geconsumeerd eten en drinken betreft maar liefst een derde van het afval. De sector wil meer recyclebare materialen gaan gebruiken tijdens vluchten en ervoor zorgen dat in 2030 de hoeveelheid afval met de helft is afgenomen.
Tips
Tot slot nog een paar tips om zelf jouw afvalproductie aan boord te verminderen:
- Kies voor een afvalbewuste maatschappij of schrijf de maatschappij aan op haar afvalproductie. Voor Air New Zealand waren klachten van passagiers reden om afvalreductie op de agenda te zetten.
- Neem een herbruikbare beker mee aan boord.
- Neem geen dingen aan die je niet gaat gebruiken: maaltijden, rietjes, roerstaafjes, hoofdtelefoons, dekens, kussens.
Bronnen:
