Natuurbeschermers vieren dat de inspanningen om de onechte karetschildpad (Caretta caretta) te redden vruchten afwerpen. In Griekenland is dit jaar een recordaantal nesten geteld. Deze zeeschildpadden bestaan al 100 miljoen jaar, maar stonden recent nog op uitsterven.

Recordaantal nesten van zeeschildpadden in Griekenland
Recordaantal nesten van zeeschildpadden in Griekenland | Foto: publiek domein

Na 25 jaar observatie van een van de beroemdste broedplaatsen voor zeeschildpadden, is Charikleia Minotou overtuigd dat bescherming werkt. Minotou coördineert het WWF-programma in het beschermde gebied. Zakynthos is een Grieks eiland in de Ionische Zee en het strand van Sekania is bekend als de grootste ‘kraamafdeling’ van de Middellandse Zee voor de onechte karetschildpad. Wat Charikleia Minotou de afgelopen twee jaar op het strand van Sekania op Zakynthos zag, overtrof haar dromen. Het strand herbergde een recordaantal nesten én overlevende jongen:

“De boodschap die zeeschildpadden afgeven is heel duidelijk. En dat is dat de maatregelen die we de afgelopen 25 jaar hebben genomen om ervoor te zorgen dat de omstandigheden goed zijn voor zeeschildpadden om hier te nestelen, werken… Het is fantastisch.”

.

onechte karetschildpad
Onechte karetschildpad (Caretta caretta) | Foto: publiek domein

Zeeschildpadden bestaan al 100 miljoen jaar

Zeeschildpadden bestaan waarschijnlijk al meer dan 100 miljoen jaar. Ondanks hun lange migraties keren vrouwelijke schildpadden na 20 tot 25 jaar altijd terug naar hun geboorteplaats om eieren te leggen. Op Zakynthos en elders in Griekenland komen schildpadden terug om eieren te leggen, die een kwart eeuw geleden door natuurbeschermers bij hun geboorte zijn gemerkt. Minotou is expert op het gebied van duurzame ontwikkeling die het belang benadrukt van technologische vooruitgang, waaronder de installatie van CCTV-camera’s, om meeuwen, spookkrabben en andere roofdieren te weren:

“Het is enorm ontroerend. Dit jaar zijn er meer dan 1200 nesten geregistreerd in Sekania, dat is één op elke 50 centimeter strand. Een verbazingwekkend aantal.”

.

In heel de Middellandse Zee, van Spanje tot Cyprus, zijn er recordaantallen nesten dankzij inspanningen van natuurbeschermers. Slechts één op de 1000 schildpadden haalt de volwassen leeftijd, wat de ommekeer nog opmerkelijker maakt.
.

Recordaantal nesten resultaat van jaren

In Griekenland, waar 60 procent van de nesten van de onechte karetschildpad ligt, steeg het aantal sinds 2023 van 5000-7000 naar meer dan 10.000, aldus de Griekse vereniging voor de bescherming van zeeschildpadden Archelon. Dr. Aliki Panagopoulou, onderzoekscoördinator voor Archelon:

“In de jaren 2000 registreerden we een jaarlijkse afname van ongeveer 6 procent op Kreta, bijvoorbeeld. (…) Nu zien we een dramatische toename van het aantal nesten, het resultaat van tientallen jaren van inspanningen voor het behoud. Onze strategie is altijd geweest om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk jongen het water bereiken en in de populatie worden opgenomen.”

.

Recordaantal nesten van zeeschildpadden in Griekenland
Zoveel mogelijk jongen moeten het water bereiken | Foto: USFWS Southeast/flickr CC BY 2.0

Gevaren in het verleden

30 jaar geleden, voor de oprichting van een zeepark op Zakynthos, was er weinig aandacht voor de benarde situatie van de zeeschildpad. Het voortbestaan wordt nu algemeen erkend als essentieel voor de mariene ecosystemen en de ecologische biodiversiteit van de regio. Er zijn maar weinig mensen die zich de gevaren die deze dieren ooit liepen beter kunnen herinneren dan Lily Venizelos. Venizelos is oprichter van Mediterranean Association to Save the Sea Turtles (Medasset) in de jaren ’80 van de vorige eeuw. Venizelos lobbyde jarenlang om de onechte karetschildpad te beschermen tegen opkomende bedreigingen, zoals toerisme, speedbootschroeven, strandmeubilair en menselijke activiteiten:

“Ik ben jarenlang, toen ze nog bedreigd waren, langs verschillende ministeries gerend met papiertjes omdat toen niemand wilde luisteren. Het was fantastisch nieuws, op mijn leeftijd, om te horen dat de onechte karetschildpad niet langer zo bedreigd is, maar het is cruciaal dat de beschermende maatregelen gehandhaafd blijven. Eén verkeerde beweging en alles kan verloren zijn.”

.

Onechte karetschildpad
Harten veroveren is bij zeeschildpadden niet moeilijk | Foto: publiek domein

Toekomst: harten van het publiek veroveren

Het recordaantal toeristen dat Griekenland bezoekt – tegen 2028 wil het land 40 miljoen vakantiegangers aantrekken, bijna vier keer de bevolking – en de aantrekkingskracht van reisorganisaties die reclame maken voor ‘last minute reizen’ naar plaatsen die bedreigd worden door klimaatverandering en te veel toerisme, zijn ‘catastrofaal’, vindt Venizelos:

“Aan de ene kant wil de EU de diersoorten beschermen en aan de andere kant nemen organisaties toeristen mee op deze last minute reizen. Het slaat helemaal nergens op.”

Vanaf het begin heeft Medasset zich gericht op de benarde situatie van zeeschildpadden in het hele Middellandse Zeegebied. De overvolle kantoren in het centrum van Athene zijn een centraal punt geworden voor soortgelijke organisaties uit Albanië, Egypte, Libanon, Libië, Syrië, Turkije en van het eiland Sardinië. In de afgelopen jaren is het bewustzijn gegroeid en daarmee ook de missie om een plaats voor zeeschildpadden te veroveren ‘in de harten van het publiek’. De NGO heeft haar wetenschappelijke onderzoeks- en onderwijsprogramma’s voor zowel jongeren als ouderen in scholen en verzorgingstehuizen uitgebreid.
.

#GNvdD: Zeeschildpadjes Sri Lanka beschermd door vrijwilligers

Gevaren die nu opduiken

Campagnevoerders waarschuwen voor nieuwe gevaren zoals klimaatverandering, overbevissing en (plastic)vervuiling. Maar al te vaak, zeggen ze, halen ambtenaren de ommekeer aan om verdere actie te vermijden in landen als Griekenland, waar toerisme de motor van de economie is. Nadia Andreanidou, programma- en beleidsmedewerker van Medasset:

“Er bestaat geen twijfel over dat de toename van de onechte karetschildpad-populatie in het hele Middellandse Zeegebied een reactie van de natuur is op alle beschermingsinspanningen van ngo’s in de afgelopen decennia. Maar nu hebben we meer dan ooit de steun nodig van de overheid om de wetten uit te voeren waar we op hebben aangedrongen, als we willen voortbouwen op het momentum en dit bijzondere dier buiten gevaar willen houden. De bedreigingen zijn er nog steeds en het kan allemaal zo gemakkelijk uit de hand lopen.”

De strijd voor de onechte karetschildpadden is nog niet voorbij. Hoewel de recente stijging in nesten én overlevende jongen een lichtpunt is, kunnen klimaatverandering, vervuiling en toerisme alles weer ongedaan maken. Elke actie telt – voor de schildpadden en voor de toekomst van onze oceanen.

Bron:

#GNvdD: Na 75 jaar Kemps zeeschildpad terug op Chandeleur-eilanden

©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo