De kleinste kat ter wereld is de roestkat, ook bekend als ‘rusty spotted cat’ in het Engels. Dit geheimzinnige en fascinerende beestje is voor het eerst vastgelegd op camera in de Indiase staat West-Bengalen. Hij staat bekend om zijn heimelijkheid, nachtelijke gedrag en ongrijpbaarheid. De kat wordt zelden in het wild waargenomen, dus dit is bijzonder nieuws. Het is ook een teken dat inspanningen voor natuurbehoud wel degelijk verschil kunnen maken.

De roestkat (Prionailurus rubiginosus) wordt door de International Union for Conservation of Nature (IUCN) beschouwd als een gevoelige soort. Met een gewicht van 1 tot 1,6 kilogram en een lengte van 35 tot 48 centimeter van neus- tot staartpunt, is dit de kleinste wilde kat in Azië. De vacht met roestkleurige vlekken zorgt er vaak voor dat mensen hem ten onrechte identificeren als een babyluipaard. Op dit moment wordt gedacht dat deze kattensoort ook de kleinste ter wereld is. Maar omdat er weinig over de diersoort bekend is, is dat niet met zekerheid te zeggen. Zo zou de zwartvoetkat in Afrika wellicht kleiner kunnen zijn, al staat die nu nog te boek als een na kleinste kat ter wereld.
Roestkat zeldzaam en gevoelig
De milieu- en natuurbeschermingsorganisatie Human and Environment Alliance League (HEAL) heeft tijdens een onderzoek met een cameraval een foto gemaakt van een roestkat in het wild in Purulia in West-Bengalen. Er is weinig bekend over de ecologie en het gedrag van dit bijzondere diertje in het wild. In gevangenschap is het vooral een nachtdier, maar overdag is hij ook wel actief. Boswachter van het district Purulia, Anjan Guha zegt:
“Zo’n zeldzame en gevoelige kat kan alleen overleven in een bos met een gunstig ecosysteem. De recente beweging van tijgers, de aanwezigheid van luipaarden en nu ook deze kleine kat laten zien dat de wilde voedselketen in de bossen hier in stand wordt gehouden.”
Volgens Vasudha Mishra, een onderzoeker bij HEAL, zei dat de aanwezigheid van de roestkat betekent dat het aantal bekende wilde kattensoorten in de deelstaat is toegenomen van 8 naar 9. Wereldwijd zijn er 39 wilde kattensoorten in de geslachten Felis en Panthera bekend.

De roestkat komt voor in India, Nepal en Sri Lanka. Vroeger was de kat wijdverspreid over het Indiase subcontinent. Nu zijn er waarnemingen van het diertje in de staten Jharkhand en Chhattisgarh, en nu ook in West-Bengalen, die een ecoregio delen, het Chhotanagpur Plateau. In dit gebied zijn onlangs ook luipaarden waargenomen. Het India State Forest Report 2023 bevestigt dat de vegetatie is gestegen in Purulia met vier vierkante kilometer, waardoor een grotere diversiteit in dieren mogelijk is. Secretaris van HEAL, Suvrajyoti Chatterjee:
“De dorpelingen die aan het rand van de bossen wonen, zijn zich al bewust van de aanwezigheid van de luipaard. We helpen ze met veeteeltprojecten om verdraagzaamheid te stimuleren. Samen zullen deze initiatieven het voortbestaan van een rijke groep zoogdieren zoals lippenberen, schubdieren, kleine Indische civetkatten, goudjakhalzen, moeraskatten, wolven en hyena’s ondersteunen.”
Bedreigd door menselijk handelen
Ondanks deze hoopvolle waarneming, blijft het een feit dat de roestkat zeer kwetsbaar is. De diersoort wordt vooral bedreigd door ontbossing, stroperij, verkeerde identificatie en mens-dierconflicten. Dankzij onderzoek met cameravallen, zoals uitgevoerd door HEAL, is het mogelijk om populaties van dieren in boshabitats in te schatten. Ze kunnen ook de actieradius van een dier bepalen en op deze manier informatie geven over mogelijke manieren om de soorten te kunnen beschermen.

Het voortbestaan van dit bijzondere katje hangt af van een sterker beschermingsbeleid, bescherming van de habitat en een grote bewustwording. Met meer onderzoek hopen experts zijn toekomst in het wild veilig te stellen voordat hij de zoveelste soort wordt die verloren gaat door de vernietiging van habitats en menselijk handelen.
.
.
Bronnen:
#GNvdD: Roestkatten, de kleinste ’big cats’ ter wereld (kijktip)
©AnimalsToday.nl Jane Sauer