Er zijn het afgelopen jaar een stuk meer monarchvlinders geteld in Californië dan de jaren daarvoor. Tijdens de jaarlijkse telling in 2021 zijn er bijna een kwart miljoen vlinders gesignaleerd, terwijl er het jaar daarvoor nog maar tweeduizend werden geteld. Toch kunnen we volgens wetenschappers nog niet van een ommekeer spreken.
Tijdens de jaarlijkse Western Monarch Count, dat georganiseerd wordt door de non-profit organisatie Xerces Society for Invertebrate Conservation, werden er 247.237 monarchvlinders geteld langs de kust van Californië. Dit is 125 keer zoveel als het jaar daarvoor, toen nog slechts tweeduizend dieren geteld werden. Er zijn sinds 2016 niet meer zoveel vlinders geteld als in 2021. De monarchvlinder staat bekend om haar prachtige en iconische zwart-oranje vleugels, en is een van de bekendste vlindersoorten van Noord-Amerika.
Wetenschappers die de telling vrijwillig uitvoeren, hebben de insecten op 283 verschillende locaties geteld. De meeste vlinders werden gevonden in Santa Barbara County: hier zijn maar liefst 95.000 monarchvlinders gespot. Ook werden daar dit jaar de meeste vlinders op één plek gevonden: iets meer dan 25.000 op slechts één stukje land. De telling, die al sinds 1997 plaatsvindt, wordt gehouden tijdens Thanksgiving, wanneer de vlinders net vanuit het westen naar Californië gemigreerd zijn.
Millions of monarch butterflies completing their long journey from Canada to Mexico.
Nature is more incredible than we will ever know. Protect it. In all its forms. #ActOnClimate #ClimateEmergency #ClimateAction #climate #nature #rewilding
— Mike Hudema (@MikeHudema) March 6, 2022
Mogelijke oorzaken
In 2020 was er een recordaantal bosbranden, wat de migratie van deze insecten heeft kunnen verstoren en de lage aantallen van 2020 kan verklaren. Hierdoor kunnen er in 2021 juist weer veel nectarplanten zijn gaan groeien, waar de vlinders op afkomen. Ook kan het zijn dat vlinders die normaal gesproken in Mexico overwinteren naar Californië zijn gekomen. Maar andere wetenschappers speculeren weer dat de vlinders, die een erg onregelmatige broedcyclus hebben, hebben gebroed in de winter door de extreem hoge temperaturen.
MONARCHS RETURNS: An estimated 125,000 migratory western monarch butterflies are spending the winter in California — where last year, only 2,000 were spotted and thought to be on the verge of extinction. pic.twitter.com/BoJHaUC1wv
— CBS Evening News (@CBSEveningNews) January 9, 2022
Volgens de Xerces Society is het verrassend en verbazingwekkend dat de monarchvlinders na zo’n dieptepunt weer volop aanwezig zijn. De insecten staan namelijk op het randje van uitsterven: sinds 1980 is de populatie van westerse monarchvlinders met 99 procent gedaald, en de populatie van de oosterse met 80 procent. Waar vroeger honderden miljoenen monarchvlinders rondfladderden, worden er nu nog slechts duizenden, honderden, of zelfs geen enkele geteld.
Nog steeds in gevarenzone
Volgens Isis Howard, conserveringsbioloog bedreigde diersoorten bij de Xerces Society, is de soort echter nog niet uit de gevarenzone en moeten we onze pogingen om de vlinders te redden met volle kracht voortzetten:
“We weten niet hoe het er volgend jaar uit gaat zien. Of hoe het er over vijf jaar uit gaat zien. Is het mogelijk dat we teruggaan naar minder dan 2.000 monarchvlinders? Ja, dat is mogelijk. Kunnen het er volgend jaar meer dan 300.000 zijn? Ja, dat is ook mogelijk (…). Het aantal vlinders dit jaar is een stap in de goede richting, maar wijst nog steeds op een forse daling van de populaties. Nu meer dan ooit hebben we een kans om twee keer zo hard ons best te doen om deze soort te behouden.”
Fluctuerende populaties
Omdat een recordaantal tellers heeft meegedaan, werden er waarschijnlijk meer vlinders gesignaleerd. Ook is het welbekend dat de populaties van deze vlinders (en andere insectensoorten) enorm kunnen fluctueren. Vooral onder de vaker voorkomende extreme weersomstandigheden, zoals stormen en bosbranden, variëren de populaties meer dan normaal. De monarchvlinder wordt dan ook vaak als een indicatorsoort gezien: omdat de vlinders zo snel reageren op veranderingen, zeggen de aantallen iets over de gesteldheid van de omgeving.
Ook Emma Pelton, afdelingsleider (afdeling westerse monarchvlinder) bij de Xerces Society, wijst op de onzekerheden:
“Er zijn zoveel omgevingsfactoren die een rol spelen dat er geen eenduidige oorzaak is voor of definitief antwoord is op de hoge aantallen dit jaar. Maar hopelijk betekent het dat we nog tijd hebben om deze soort te beschermen.”
De wetenschappers hopen uiteraard dat de hoge aantallen betekenen dat de maatregelen die de kustgebieden afgelopen jaren genomen hebben om de vlinders te redden zijn vruchten hebben afgeworpen. Veel van de habitat van de monarchvlinder is hersteld en er zijn toevluchthavens gemaakt met de juiste boomsoorten, temperatuur en omgevingsfactoren om de vlinders te laten gedijen.
Bestuivers
Waarom het de afgelopen decennia zo slecht ging met de vlinders, is een stuk duidelijker. Zijdenplanten, nectarplanten en andere plantensoorten waar de vlinders van leven, groeien niet goed bij een opwarmend klimaat en worden weggevaagd door monoculturen en pesticiden in de landbouw. Ook is er sprake van verlies van leefgebied, en hebben pesticiden de populaties die weleens over landbouwakkers vliegen uitgedund. Daarnaast verstoren de veranderende temperaturen hun migratieroutes, waardoor de vlinders mogelijk de bloeiende planten mislopen.
https://twitter.com/rcardvillarreal/status/1497555557372342273
Om de monarchvlinders te redden, moeten we zijden- en nectarplanten planten, minder pesticiden gebruiken en onze ecologische voetafdruk verkleinen. Het is niet alleen om zijn prachtige uiterlijk dat we deze vlindersoort moeten beschermen: monarchvlinders zijn extreem belangrijke bestuivers, dus als we deze vlinders verliezen, verliezen we ook een groot aantal plantensoorten en kunnen ecosystemen ontregeld raken.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Savanna Breitenfellner
