Door hun zeldzaamheid is er weinig bekend over het gedrag en de geluiden van de grote oceaannoordkaper, één van de zeldzaamste walvissen op aarde. Er werd altijd aangenomen dat het dier voornamelijk korte, eenmalige geluiden produceerde en geen gezang, zoals veel van zijn muzikale verwanten. Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat ook de grote oceaannoordkaper van zingen houdt.
De grote oceaannoordkaper (Eubalaena japonica) is één van de drie soorten noordkapers (Eubalaena) en leeft in de Stille Oceaan. De walvis wordt in het Engels ‘right whale’ (echte walvis) genoemd, omdat het dier door zijn langzame tempo en enorme omvang het aantrekkelijkst was voor de walvisjacht. Om die reden zijn er naar schatting nog maar 30 exemplaren over, verdeeld over twee populaties: één in Rusland en één bij Alaska. Sinds 1970 wordt de soort wettelijk beschermd.
Opnamen
Mariene biologen hebben voor het eerst opnamen gemaakt van het gezang van de grote oceaannoordkaper. De geluidspatronen (zie video) zijn afkomstig van mannelijke grote oceaannoordkapers. Onderzoekers van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) hingen speciale akoestische recorders aan boeien in het water om de geluiden vast te leggen. NOAA zeebioloog Jessica Crance:
“Het is heel bijzonder , omdat het de eerste keer is dat er gezang van een noordkaper is gedocumenteerd. De onderzoekers ontdekten vier verschillende liedjes, over de afgelopen acht jaar op vijf locaties in de Beringzee, voor de zuidwestkust van Alaska.”
Het lied van een grote oceaannoordkaper is voor de eerste keer opgenomen.
Van vele andere walvissen zoals bultruggen en Groenlandse walvissen is bekend dat ze zingen. Maar tijdens een veldonderzoek in 2010 merkten NOAA-onderzoekers vreemde geluidspatronen die ze niet konden identificeren. Ze vermoedden dat het een noordkaper was, maar dit kon niet worden bevestigd omdat ze de walvis niet hadden gezien. Ook op geluidsopnamen van voorgaande jaren die de onderzoekers vervolgens analyseerden, waren deze vreemde patronen te horen.
Zeven jaar frustratie volgde, zei Crance, omdat ze nooit positief konden bevestigen dat de geluiden afkomstig waren van de schaarse noordkapers. De doorbraak kwam in 2017, toen Crance en haar team één van de walvisliedjes in real-time via de akoestische recorders hoorden. Crance:
“Het was geweldig om eindelijk terwijl we op zee waren de bevestiging te krijgen dat het inderdaad een noordkaper was.”
Gezang
Noordkapers maken een verscheidenheid aan geluiden. Hun voornaamste roep klinkt als een geweerschot, maar tot hun repertoire behoren ook hoge en lage geluiden, gekreun, geschreeuw en, zo blijkt nu, ook gezang. Geluid mag volgens Crance een lied genoemd worden, als “het een reeks geluiden is, die op een stereotiepe, reguliere manier worden gereproduceerd die steeds opnieuw worden herhaald”. Crance speculeert dat deze liedjes een onderdeel zijn van het voortplantingsritueel.
“Met slechts 30 dieren moet het moeilijk zijn om een partner te vinden. Misschien heeft de verhouding van 2 mannetjes op 1 vrouwtje ertoe geleid dat de mannetjes zingen om vrouwtjes aan te trekken. Maar we zullen dat nooit kunnen testen of zeker weten.”
Nieuwe vragen
Door de nieuwe bevindingen borrelen er ook weer nieuwe vragen op. Zoals: waarom zingt deze populatie noordkapers? Zingen de andere populaties ook, en is het gewoon nog niet gedocumenteerd, of is dit uniek voor de populatie uit dit onderzoek? Volgens Crance is het vinden van de antwoorden hierop een uitdaging, door de afgelegen ligging van de Beringzee en de kleine omvang van de populatie.
“De volgende stap in het onderzoek is om te kijken naar de evolutie van de liedjes in de loop van de tijd en hun seizoensgevoeligheid, om te bepalen of bepaalde liedjes op specifieke tijden worden geproduceerd. Ook wordt onderzocht of de liedjes per individu specifieke informatie bevatten. Ik zou nog zo veel willen weten!”
Bronnen:
©Animals Today Liesbeth Riekwel
