Een vorm van vrijheid is voor de ruim vijftigjarige orka Lolita helaas nog niet in zicht. Dierenrechtenorganisaties, verzameld in de coalitie ‘Free Lolita’, hadden een rechtszaak aangespannen, omdat ze van mening zijn dat het kleine bassin waarin de walvis haar leven doorbrengt in strijd is met de Endangered Species Act (ESA). Een federale rechter besloot echter dat er onvoldoende reden is om haar vrij te laten.
De eenzame Lolita verblijft al bijna haar hele leven in een absurd klein bassin in het Miami Seaquarium in Florida, en is sinds het overlijden van orka Hugo in 1980 alleen. Al jaren strijden organisaties Orca Network, PETA en Animal Legal Defense Fund (ALDF) om Lolita vrij te krijgen en over te plaatsen naar een zeereservaat in het noordwesten van de Verenigde Staten, waar ze vandaan komt. Volgens de rechter, Ursula Ungaro, valt de zaak van Lolita onder de Animal Welfare Act en kunnen de eisers voor een dier in een gereguleerde faciliteit pas een beroep doen op de Endangered Species Act als blijkt dat het dier in serieus gevaar is en dreigt te overlijden.
Jared Goodman, directeur dierenrecht van PETA:
“We waren behoorlijk verbaasd door dit besluit, dat gebaseerd is op een uitermate beperkte en, volgens ons, onjuiste interpretatie van de ESA.”
Beschermde status
Lolita is een Southern Resident, een orkapopulatie die in 2005 de beschermde status kreeg. Die strekte zich echter niet uit tot Lolita, tot de dierenrechtenorganisaties de overheid aanklaagden en er in 2015 in slaagden haar diezelfde status toe te laten kennen. Dit was een grote overwinning en door die uitspraak hoopten mensen over de hele wereld die met Lolita meeleven dat haar vertrek uit het Seaquarium in het verschiet lag. De Endangered Species Act verbiedt namelijk het vangen en doden van een dier met deze status, en ook het toebrengen van schade en lastigvallen van beschermde dieren is verboden, letterlijk beschreven als het wilde dier ‘hinderen op zo’n manier dat het normale gedrag hiermee aanzienlijk wordt verstoord.
De rechtszaak die was aangespannen voor Lolita stelt dat ze hinder en schade ondervindt in haar piepkleine bassin in het Miami Seaquarium waar ze geen natuurlijk gedrag kan vertonen. Goodman:
“Ze kan geen afstanden van betekenis zwemmen en ze kan niet duiken, want haar tank is op het diepste punt dezelfde lengte als haar lichaam.”
Het verzoek aan de rechter was dan ook om de orka met pensioen te laten gaan, in een afgezet zeereservaat, vlakbij de plaats waar ze tientallen jaren geleden uit zee is geroofd en in de nabijheid van haar familie. De uitspraak is dan ook een flinke tegenslag voor iedereen die met orka Lolita begaan is.
Razzia
Lolita werd op 8 augustus 1970 in de Puget Sound voor de kust van de staat Washington gevangen in een beruchte razzia. De school van meer dan honderd orka’s zwom een baai in en werd plotseling omringd door speedboten. Gedesoriënteerd door alle herrie zwommen ze verder de Penn Cove in, precies zoals de jagers voor ogen hadden. De volwassen dieren probeerden de jongen af te schermen, maar de jagers gooiden netten in het water en de in paniek geraakte orka’s zaten gevangen. Het geluid van gillende orka’s en op het water klappende staarten was mijlenver te horen. Het was de jagers om de jonge dieren, tussen twee en zeven jaar, te doen. Een van de slachtoffers van deze grootste orkavangst ooit was een zesjarige orka die door Miami Seaquarium werd aangeschaft. Ze kreeg in eerste instantie de naam Tokitae, en werd later omgedoopt in Lolita. Sinds haar gevangenneming verblijft ze in een kleine tank en voert kunstjes uit voor een publiek dat zich niet bewust is van het trauma van Lolita. Eerst leefde ze samen met Hugo, een orka die twee jaar eerder uit dezelfde familie gevangen was, maar sinds zijn dood in 1980 is ze alleen. Ze is nu de enige overlevende orka uit de groep die in augustus 1970 gevangen werd.
Familieband
In het wild blijven orka’s vaak hun hele leven bij hun moeder en Lolita’s moeder leeft nog steeds: waarschijnlijk is ze meer dan tachtig jaar. Zelfs na jaren gevangenschap herkende Lolita de opgenomen geluiden van haar familie.
Bron ©PiepVandaag.nl Angelique Lagarde
