Gedoogbeleid wetsovertredingen op paardenmarkten verergert agressie tegen dierenbeschermers 

Een jarenlang gedoogbeleid heeft paardenhandelaren en marktorganisaties de indruk gegeven dat zij zich niet aan de wet hoeven houden. Steeds vaker worden vrijwillige dierenbeschermers bedreigd wanneer zij de voortdurende mishandelingen en wetsovertredingen op paardenmarkten aan de kaak stellen. Er is maar één autoriteit die deze wetteloosheid en agressie kan stoppen en dat is de overheid. De NVWA moet de opdracht krijgen de Wet Dieren, de EU Transportwet en het tentoonstellingsverbod voor gecoupeerde paarden strikt te gaan handhaven.

Nadat haar medewerkers een half jaar lang actief zijn geweest met het filmen van misstanden op paardenmarkten, kondigde de Dierenbescherming onlangs aan hiermee te stoppen. Vanwege de vele agressieve uitingen naar haar vrijwilligers zoals duwen, bespugen en uitschelden kan zij de veiligheid van haar medewerkers niet meer garanderen. Aangifte doen heeft geen zin, verklaarde de Dierenbescherming tegen NOS. Want ervaring van Eyes on Animals – met beter bewijsmateriaal van agressie tegen haar medewerkers– leidde slechts tot tijdverspilling en een door de plaatselijke Officier van Justitie geseponeerde aangifte.

Het is onacceptabel dat dierenwelzijnsorganisaties zich, door gebrek aan handhaving door de autoriteiten, genoodzaakt voelen voor de rechten van paarden op te komen. Eyes on Animals inspecteert al sinds 2010 de grootste paardenmarkten van Nederland. Wij arriveren daar meestal vlak na middernacht; omdat op deze ‘dorpsfeesten’ de paarden al in het holst van de nacht worden aangevoerd tussen kermisattracties, discotenten en zuipende mensenmassa’s. Dat is lang voordat de meeste NVWA-teams starten – áls ze al komen; want hun capaciteit is beperkt. Terwijl er juist ‘s nachts dingen gebeuren die het daglicht niet verdragen.

Ervaring leert Eyes on Animals dat het ons helaas niet lukt lokale politie en BOA’s te laten ingrijpen als wij dierenmishandeling constateren. Dus omdat we zelf geen handhavingsbevoegdheid hebben, is het enige wat we kunnen doen: mensen aanspreken, paarden helpen, noteren, foto’s en video’s maken en achteraf rapporten opstellen.

Al 7 jaar documenteren inspecteurs van Eyes on Animals misstanden. Wij zien ieder jaar, op iedere markt, structurele wetsovertredingen en situaties waaronder duizenden paarden jaarlijks lijden. Zo wordt een zeer basaal recht, constante toegang tot water, massaal geschonden. En een harde kern van handelaren is gewend dat ze, zodra een veulentje of kleine pony even niet meewerkt, ze deze straffeloos bij de staart kunnen optillen en meesleuren. Ze zijn gewend hun paarden te schoppen of te slaan met hun ‘wandelstokken’ wanneer zij dat willen. Veel jonge veulens en niet-afgerichte paarden worden toch op lange transporten gestuurd (video) en de maximumtransportperiode van 24 uur wordt op alle grote Nederlandse markten overschreden. Chauffeurs van binnenlandse transporten zijn gewend dat hen niét wordt gevraagd naar hun vervoersdocumenten of getuigschrift van vakbekwaamheid. Paarden krijgen geen bescherming tegen extreme weersomstandigheden (video). Illegale handel is makkelijk – zo heeft het paardenvleesschandaal ook geleerd – maar nog steeds wordt geen handelaar gevraagd zich te identificeren en worden paarden niet standaard gecontroleerd op paspoort en chip. Als een paard verwaarloosd of ziek blijkt, kunnen paardeneigenaren zich bovendien ineens ‘schuilhouden’; omdat niemand registreert welk paard bij wie hoort.

Dit is slechts een greep uit de vele wetsovertredingen. Onze rapporten sturen wij steevast naar de NVWA, lokale autoriteiten, marktorganisaties en soms naar de Tweede Kamer. Soms leidt ons bewijsmateriaal achteraf alsnog tot vervolging – vaak helaas niet. Het jaar 2016 leek echter een keerpunt te worden. Op Kamervragen naar aanleiding van ons inspectierapport over de paardenmarkt Zuidlaren 2015, antwoordde Staatssecretaris Van Dam in januari dat hij zag dat de wetgeving niet werden gerespecteerd. Zijn maatregelen klonken streng. Nog voor de zomer 2016 zouden paarden niet meer geëxporteerd mogen worden vanaf paardenmarkten. ‘Dorpsfeesten’ en ‘paardenmarkten’ moesten losgekoppeld worden. En de Raad voor Dieraangelegenheden werd gevraagd om een advies voor een nieuw Protocol Paardenmarkten met de wetgeving als uitgangspunt.

Anno oktober 2016 is er in de praktijk van de bijna wekelijks plaatsvindende paardenmarkten in Nederland nog niets veranderd. De grote markten Zuidlaren en Hedel staan weer voor de deur. Van Dams aangekondigde maatregelen én het feit dat er nog niets is veranderd in de wetshandhaving leidt nu echter tot een zeer explosieve situatie. Een heel aantal paardenhandelaren voelt dat hun ‘handel en handelswijze’ gevaar loopt. En richt hun agressie op dierenbeschermers. Staatssecretaris Van Dam moet tussenbeide komen. Hij moet de NVWA de opdracht geven de (minimale) wet- en regelgeving die er is om het welzijn van dieren te beschermen strikt en zonder concessies te handhaven. Dat wordt tijd.

Magreet Steendijk is senior inspecteur Eyes on Animals

©PiepVandaag.nl