De zwarte neushoorn is een ernstig bedreigde diersoort en het doelwit van stropers in de Okavango Delta van Botswana door hun hoorns. Het gebrek aan toerisme tijdens de coronavirus-pandemie verergert het probleem. Om de dieren te beschermen leiden overheidsmedewerkers operaties om het kleine aantal overlevenden in het gebied te evacueren.
De overheidsmedewerkers bestrijden momenteel voortdurende overstromingen in een race tegen de klok om het kleine aantal overlevende zwarte neushoorns te evacueren uit het immense, moerasachtige Okavango Delta. De inspanning deze laatste paar dagen om de neushoorns te vinden en te verplaatsen, wat werd gecompliceerd door overstromingen die de plaatselijke wegen overspoelden, is in werking gezet na een golf van gedode neushoorns door stropers in maart. Ten minste zes neushoorns zijn gedood in deze periode.
Evacuatie essentieel
Botswaanse functionarissen beschouwen de evacuatie als essentieel. Er heerst een groeiende bezorgdheid in Botswana dat de lokale stropers aangemoedigd zijn door de afwezigheid van safaritoeristen in Okavango tijdens de coronavirus-pandemie, aldus Dereck Joubert. Dereck leidt samen met zijn vrouw, Beverly, de Botswaanse non-profit organisatie Rhinos Without Borders. Dit is een organisatie toegewijd aan het verhuizen van neushoorns van stroper hotspots in Zuid-Afrika naar gebieden in Botswana die veiliger worden geacht. Echter, door de verlaagde menselijke aanwezigheid van toeristen en reisgidsen is het een stuk makkelijker voor de stropers om ongezien door het gebied te bewegen. Botswana’s ministerie van Milieu, Behoud van Natuurlijke Hulpbronnen en Toerisme meldde dat er in maart zes stropers gedood waren door de lokale wetshandhaving.
In een persverklaring op 27 april meldde de Botswaanse overheid dat:
“Het ministerie is zich er erg bewust van dat stropers proberen te profiteren van de lockdown en hetgebrek aan beweging van toeristen in afgelegen gebieden om hun illegale activiteiten uit te voeren”
Ook is het anti-stropersbewakingsbeleid geïntensiveerd in het land sinds de golf aan dode neushoorns. Sinds de lockdown van Botswana begin april zijn er geen nieuwe incidenten van neushoornstroperij geïdentificeerd.
Botswana officials are racing to evacuate the few remaining black rhinos in the vast, swampy Okavango Delta to an undisclosed location to better protect them https://t.co/CDmByUxl65
— National Geographic (@NatGeo) May 4, 2020
Door heel Afrika zijn er ongeveer 20.000 witte neushoorns en maar ongeveer 4.500 zwarte neushoorns, welke mogelijk uitgestorven kunnen raken. Beide soorten leven in de Okavango Delta, maar alleen de ernstig bedreigde zwarte neushoorns worden op het moment geëvacueerd naar veiligheid. In 1992 werd de laatste inheemse zwarte neushoorn van Botswana gedood door stropers. Sinds de beginjaren van 2000 zijn een kleine hoeveelheid van de bedreigde dieren vanuit Zuid-Afrika opnieuw geïntroduceerd in de Okavango Delta. Een gedeelte hiervan met behulp van het Joubert koppel. De Jouberts, welke beide National geographic-ontdekkingsreizigers zijn en ook een aantal lodges voor ecotoerisme in de Okavango Delta hebben vanuit hun bedrijf Great Plains Conservation, schatten in dat er minder dan 20 zwarte neushoorns door de Delta zwerven vandaag de dag.
Volle maan
De voortdurende neushoornevacuaties naar een niet bekendgemaakte locatie zijn niet alleen dringend omdat arbeiders tegen de klok racen om stropers te verslaan, maar ook om het werk af te krijgen voor de volle maan, aldus Joubert. Afgelopen nacht was de maan wederom vol en het felle licht van de volle maan maakt het makkelijker voor de stropers. Er zijn dan geen zaklampen nodig om de zwarte neushoorns te vinden en te doden, wat normaal gesproken een belangrijke aanwijzing is tijdens nachtelijke patrouilles in de Delta. Het is waarschijnlijk dat de vorige volle maan, tijdens de eerste week van Zuid-Afrika’s lockdown, daar een belangrijke factor was in de piek van gedode neushoorns.
Joubert meent dat:
“Elke keer als er een bloedmaan of een volle maan is in Afrika rilt iedereen in de natuurbescherming, vooral zij die neushoorns beschermen.”
Natuurbeschermers proberen daarom zoveel mogelijk van de zeldzame dieren te evacueren de komende dagen. Rhinos Without Borders was gevraagd om te assisteren in de evacuatie en leent apparatuur uit aan de operatie, waaronder trucks en veterinaire benodigdheden.
Please spare a thought for our #anti-poaching patrols as the sun sets tonight. They will be on high alert this evening for the full moon. #Poachers make use of the increased night-time visibility to carry out their attacks.#rhino #wildlifeconservation #stoppoaching pic.twitter.com/LxJb3GfpJS
— Endangered Rhino Conservation (@RhinoEndangered) May 7, 2020
Zelfs zonder de hevige regen en overstromingen is het vinden van de neushoorns een moeilijke onderneming, met deze factoren erbij is het bijzonder uitdagend. Ze worden gespot vanuit de lucht en dan worden trucks naar de locatie gestuurd om de neushoorns te evacueren, als het mogelijk is om hier te komen via de soms overspoelde wegen.
“Als in het gebied veel regen valt worden de wegen erg modderig, wat ook een onderdeel van de romantiek van de Delta is”, aldus John Hilton. Hilton is een natuurbeschermer die vogelonderzoek heeft uitgevoerd in de moeraslanden als regionaal directeur van het National Geographic Okavango Wilderness Project. Volgens Hilton zou dit in een normaal jaar de piek van het toeristenseizoen zijn. Mensen zouden via de lucht en per boot komen, ondanks de recente overstromingen en regenval. Hilton voegt hieraan toe dat:
“Een van de redenen dat toeristen naar de Okavango Delta toe willen is omdat het ontoegankelijk is, dat is onderdeel van het wonder.”
De bestemming van de neushoorns in Botswana blijft confidentieel. “Het enige wat ik erover kan zeggen is dat we de noodzakelijke maatregelen nemen om de neushoorns beschermen.” zegt Cyril Taolo, waarnemend directeur van Botswana’s afdeling van Wildlife en Nationale Parken. Ze weigerde om meer specifieke informatie over de evacuatie te geven en gaf aan dat ze niet in een positie is om over de details van de lopende operaties te praten.
Internationale misdaad
De Jouberts benadrukken dat het cruciaal is om nu in actie te komen. Stroperij-incidenten in Botswana, van zowel olifanten als neushoorns, zijn in aantal verhoogd in de laatste paar jaar. De lucratieve handel in neushoornhoorn in de regio is in handen van internationale misdaadsyndicaten, aldus wildlife experts.
Dereck Joubert zegt hierover:
“Afgelopen jaar slachtten stropers meer dan twee dozijn neushoorns in heel Botswana en dat aantal is al overtroffen gedurende de eerste vier maanden van 2020.”
Ondanks alles is Dereck Joubert toch positief over Botswana. Hij meent:
“Elke neushoorn die gedood wordt door stropers wordt betreurd, net als elke olifant, maar als het in context wordt bekeken zijn de cijfers in Botswana nog relatief laag. Botswana is één van de veiligste plekken in Afrika voor neushoorns.”
De effecten van de coronacrisis zijn verreikend en vele gevolgen gaan hand in hand, zoals de terugkeer van diersoorten naar plekken waar voorheen veel menselijke activiteit plaatsvond en de verbetering van de water- en luchtkwaliteit in vele gebieden. Het globale huisarrest als gevolg van het coronavirus is vooral positief voor de dierenwereld en het milieu, al zijn er jammer genoeg ook negatieve effecten. Toerisme is niet per definitie slecht en in het geval van de zwarte neushoorns is het ecotoerisme een belangrijk onderdeel om hen te kunnen beschermen.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Roy Geers
