De politie treft er met enige regelmaat een aan, meestal opgesloten in een bench, in een vervuilde kamer met een kapotgebeten interieur: een wasbeerhond. Ooit aangeschaft in de veronderstelling dat het een leuk en apart huisdier zou zijn. Een dier met een gebruiksaanwijzing, maar vooral een waarmee je je bezoek versteld doet staan. De werkelijkheid is anders. De eigenaar kocht geen huisdier, maar een niet-gedomesticeerd en onhandelbaar roofdier. Een prachtig dier, maar één dat thuishoort in de natuur van Oost-Azië en zeker niet in een Nederlandse woonkamer of schuur.

wasbeerhond - positieflijst voor dieren
Wasbeerhond | Foto: Stichting AAP/Petra Sonius

Tot nu toe kon de politie weinig uitrichten tegen de houders van deze dieren. Er bestond geen wetgeving die het houden van allerlei exotische zoogdieren door particulieren verbood. Ook niet als het overduidelijk was dat het houden van een bepaalde soort met welzijnsproblemen gepaard ging. Pas als het dier ernstig verwaarloosd of verziekt was kon worden ingegrepen. Soms was het dan al te laat.

Positieflijst voor zoogdieren

Komende zomer komt daar verandering in. Vanaf 1 juli wordt de Positieflijst voor zoogdieren van kracht. Daarop staan 123 zoogdieren die in Nederland gehouden mogen worden. Staat een soort niet op de lijst, dan is het houden ervan door particulieren verboden. De wasbeerhond staat uiteraard niet op de Positieflijst en mag straks dus niet meer gehouden worden. Voor bestaande gevallen komt een overgangsregeling.

De Positieflijst kent een lange wordingsgeschiedenis. Al in 1992 werd in de toenmalige Gezondheids- en Welzijnswet voor dieren een artikel opgenomen dat bepaalde dat alleen dieren mochten worden gehouden die op een later op te stellen lijst zouden staan. Maar omdat die lijst er nooit kwam, bleef dat een dode letter. Toch werd er jarenlang achter de schermen gewerkt aan de invulling van het artikel. Maar tot een definitieve lijst kwam het maar niet. Tot grote frustratie van veel dierenbeschermers, die zagen dat er in Nederland steeds meer dieren werden gehouden die daar eigenlijk helemaal niet geschikt voor waren. Want wie hier een gemsbok, een elandantilope of een woestijnkat wilde aanschaffen, kon gewoon zijn gang gaan. Vanaf komende zomer wordt dat gelukkig anders.

Verbeteren dierenwelzijn

Voor het dierenwelzijn is de Positieflijst een grote stap vooruit. Verantwoordelijk staatssecretaris Martijn Van Dam verdient lof voor het feit dat hij heeft uitgevoerd wat zijn voorgangers hebben nagelaten: het opstellen van een lijst van dieren die niet geschikt zijn als huisdier. Die Positieflijst is overigens niet uit graniet gehouwen. Als op grond van wetenschappelijke informatie blijkt dat een nu nog ‘toegestane’ diersoort toch niet gehouden kan worden zonder welzijnsproblemen, kan deze alsnog van de lijst verdwijnen. Daarnaast zullen deskundigen gaan werken aan lijsten voor vogels, reptielen en amfibieën. Want ook daar zijn soorten die niet of nauwelijks geschikt zijn als huisdier.

De Positieflijst is een belangrijke eerste stap om het welzijn van huisdieren te verbeteren. Te hopen is dat het daar niet bij blijft. Als we dierenwelzijn verder willen verbeteren, dan moet de overheid óók regels stellen aan het houden van ‘gewone’ dieren zoals bijvoorbeeld konijnen (die wel op de Positieflijst voorkomen en nu zonder verdere voorschriften mogen worden gehouden). Weinig mensen weten dat konijnen sociale dieren zijn, die met soortgenoten moeten leven en veel ruimte nodig hebben om te rennen en te graven. De meeste konijnen worden alleen en in een hok gehouden, met grote welzijnsproblemen als gevolg.

Het stellen van houderijvoorschriften, ook voor ‘gewone’ huisdieren, is in het voordeel van het dierenwelzijn en daarmee ook van de huisdiereigenaar. Want als het goed is, staat dierenwelzijn ook voor hem of haar op de eerste plaats.

Frank Wassenberg is bioloog en werkt als beleidsmedewerker bij de Koningin Sophia-Vereeniging tot Bescherming van Dieren, www.sophia-vereeniging.nl

©AnimalsToday