Februari dit jaar ging op South Georgia de tweede fase van start om de gehele bruine ratpopulatie van het eiland uit te roeien onder de naam: Habitat Restoration Project. Het gaat om miljoenen ratten wiens voorouders in de 19e eeuw op pelsjagers en in de 20e eeuw op walvisjagers meereisden naar dit eiland in sub-Antarctica.
Een proef project in 2011 om door middel van 50 ton gifkorrels, uitgestrooid vanuit een helikopter, 128 vierkante kilometer ratvrij te maken is blijkbaar geslaagd. In deze nazomer doet men een poging om nog eens 580 vierkante kilometer van ratten te ontdoen, 60% van het overgebleven gebied, met deze keer drie helikopters en 270 ton aas. De nazomer, omdat een groot gedeelte van de zeeleeuwen, pinguïns en vliegende broedvogels dan weer naar zee vertrokken zijn en zo de kans op slachtoffers, anders dan ratten, kleiner is.
Het is mogelijk om dit in fases te doen, doordat het eiland doorsneden wordt door gletsjer, die door de ratten niet overgestoken kunnen worden. Genetisch onderzoek heeft uitgewezen dat de verschillende ratpopulaties nooit met elkaar in contact zijn geweest. Zonder de gletsjers was dit project onmogelijk en door de opwarming van de aarde, die dit gebied extra hard treft, smelten de gletsjers hier zo snel, dat nieuwe migratieroutes snel beschikbaar zullen komen, waardoor het voor dit project nu of nooit is. Doordat deze ratten nooit eerder met gif in aanraking zijn gekomen, en dus geen resistentie hebben opgebouwd, werkt het gif effectief.
Dit alles roept wel de gewetensvraag op of deze ratten-Holocaust gerechtvaardigd is: zoveel vernietiging van leven en dat van unieke populaties, terwijl alleen de mens iets te verwijten valt voor de aanwezigheid van de ratten.
De reden voor de uitroeiing is dat ratten het voortbestaan zouden bedreigen van enkele op de grond broedende vogelsoorten, die uniek zijn voor South Georgia. Deze vogels leven nu al 200 jaar samen met de ratten.
Eén daarvan is de South Georgia pijlstaart, een eend die leeft in zoetwatermeertjes en stroompjes op het eiland en als enige eend zich soms voedt met aas van zeeleeuwkarkassen. De eend werd bejaagd door de pelsjagers en walvisvaarders, maar hun aantal heeft zich na dit tijdperk hersteld tot zo’n 2000. Bovenstaande foto is gemaakt bij het voormalige walvisverwerkingsstation Grytviken.
Een andere is de South Georgia pieper, zo groot als een mus en de enige zangvogel die zover naar het Zuiden leeft. Er zijn nog 3000 tot 4000 paartjes over. Onderstaande foto is genomen op het kleine, ratvrije eiland Prion.
De ratten eten de eieren en jongen van deze endemische soorten en ook die van zeevogels, die geëvolueerd zijn om te broeden, op de grond en in holen, op eilanden vrij van roofdieren. Vooral de kleinere soorten zijn weerloos zijn tegen deze relatief recent, geïntroduceerde vijand.
Men hoopt dat het uitroeien van de ratten uiteindelijk 100 miljoen paar zeevogels naar het eiland zal doen terugkeren. De wereldpopulaties van de meeste zeevogels zijn al in verval door vergelijkbare problemen elders en de industriële visserij. Een ratvrij (en grotendeels mensvrij) South Georgia kan bijdragen aan het overleven van veel van deze soorten op de lange termijn.
In 2014 moeten alle ratten verdwenen zijn. Als het project faalt is de kans klein dat het herhaald word. Het kost 8 miljoen Engelse pond en er hoeft maar een zwanger wijfje te overleven in een gebied om dat gebied opnieuw te bevolken. Vijf van de tien vergelijkbare projecten op de Galapagos eilanden faalden. Herintroductie van ratten via cruiseschepen, bevoorradingsschepen of vissersvaartuigen is een risico.
Mocht het project slagen dan is het belangrijk om te zien of het ook daadwerkelijk effect heeft op de vogelpopulaties, omdat dit de enige rechtvaardiging zou kunnen zijn voor de ratten-Holocaust.
Erwin Vermeulen is hoofdwerktuigkundige op een schip, fotograaf, vrijwilliger bij Sea Shepherd en woont samen met zijn vriendin Susan, een dove kat, een eenogige kat, een kat met één nier en een dove en blinde hond.
©PiepVandaag.nl
