Mogelijk vormen fokkerijen van wilde dieren de missende link in de sprong van het coronavirus op mensen. Specifiek daar waar levende civetkatten, slangen en Chinese bamboeratten werden gehouden in het zuiden van China, kan het virus de sprong hebben gemaakt. Dat bleek nadat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in januari 2021 naar China afreisde om verder onderzoek te doen naar het ontstaan van het coronavirus. Peter Daszak, Britse ziekte-ecoloog en lid van de WHO-delegatie, vertelde dat er nieuw bewijs is gevonden dat zulke wildlife farms dieren leverden aan de Huanan-markt. Verder wordt er vermoedt dat het virus via twee diersoorten op de mens oversprong, waarbij een soort als intermediair fungeerde. 

fokkerijen wilde dieren
Fokkerijen wilde dieren mogelijke oorsprong corona | Foto: Dan Bennett – Flickr: DSC_4970, CC BY 2.0,

De fokkerijen bestaan vaak uit niet meer dan een omgebouwde varkensstal. De wilde dieren daarbinnen verblijven opgekropt in kleine kooitjes en in onhygiënische omstandigheden. Hier verblijven ze voor acht tot twaalf maanden totdat ze worden gekocht, bijvoorbeeld door de betere restaurants, of ze krijgen een plekje op de markt. De kans op infecties in dit soort omstandigheden is groot. Wanneer een virus eenmaal aan het broeden is in een dier, of dat dier nu uit het wild komt of gefokt is, kan de ziekteverwekker zo van dier op dier springen en daarbij muteren. Uiteindelijk kan het zo gemuteerd zijn dat het ook mensen infecteert.

“Mogelijk zijn sommige van deze dieren besmet op die fokkerijen en brachten zij het virus vervolgens op de markt”, vertelde Peter Ben Embarek, de Deense voedselveiligheidswetenschapper aan het hoofd van de WHO-delegatie in februari aan Science. Hij voegde eraan toe dat er meer testen nodig waren.

Verder vermoedt de WHO dat het coronavirus via twee diersoorten op de mens is overgesprongen. Dat zou waarschijnlijk zijn gebeurd van een vleermuis naar een ander dier – die als intermediair fungeerde –  en vervolgens naar de mens.

Ban

Sinds 24 februari 2020 heeft de Chinese overheid, na druk van haar burgers, een permanente ban ingesteld op het verhandelen als voedsel en consumeren van levende wilde dieren. Dit geldt nog niet voor de handel van wilde dieren voor andere doeleinden, zoals medicijnen, bont, huisdieren of wetenschappelijk onderzoek. Wel stelt de Chinese overheid dat deze handel te maken krijgt met strikte goedkeurings- en quarantaineprocedures. Deze ban neemt dus zeker niet al het risico op ziekteverspreiding van wilde dieren weg.

Ingrijpen in de natuur

Pandemieën van zoönotische oorsprong zouden zeldzaam moeten zijn. Althans in theorie, omdat ze een reeks specifieke en ongebruikelijke gebeurtenissen vereisen, zoals een interactie tussen twee diersoorten die normaal gesproken niet met elkaar in aanraking komen. Toch hebben zich in de afgelopen decennia alleen al verschillende van dit soort uitbraken voorgedaan.

Een van de meest dodelijke en snel verspreidende zoönotische uitbraken van de afgelopen twintig jaar (vóór COVID-19) kwam uit Guangdong, China’s culinaire hoofdstad. Het ging toen om het SARS-coronavirus (SARS-CoV) dat de ernstige, acute ademhalingssyndroom (SARS) veroorzaakt. Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie naar de oorsprong van het virus wees naar een enkel restaurant dat exotische dieren serveerde. De kok van het restaurant, de eerste geïnfecteerde persoon, werkte regelmatig met nog levende opgesloten wilde dieren.

https://twitter.com/morphonios/status/1237201183271419904

De oorsprong van zowel COVID-19 als SARS-CoV wijst op een groter probleem. In 2017 waarschuwden wetenschappers in Nature Ecology & Evolution dat het slechts een kwestie van tijd was tot de volgende grote pandemie. Een belangrijk punt uit dat artikel was dat de virussen die deze dodelijke uitbraken veroorzaken al eeuwenlang vreedzaam weten te overleven in verschillende diersoorten, zonder schade toe te brengen aan dier of mens. De reden dat ze steeds vaker de sprong naar mensen maken, ligt in onze omgang met de natuur. Door ons drastisch ingrijpen in de natuur en de aanraking met wilde dieren die hierop volgt, stelt de mensheid zich bloot aan steeds meer nieuwe virussen, zo schreven de wetenschappers.

Bronnen:

VN en WHO: vernietiging van natuur veroorzaakt pandemieën

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee