De Europese Commissie wil de invoering van de Europese ontbossingsverordening met een jaar uitstellen. De EUDR is bedoeld om inheemse bossen, koolstofopslag en biodiversiteit te beschermen en de ergste gevolgen van klimaatverandering uit te stellen. De wet zou op zijn vroegst eind 2025 gaan gelden voor grote bedrijven en een half jaar later voor kleine bedrijven. 

ontbossingsverordening
De bossen in Europa hebben bescherming nodig | Foto: publiek domein

De wet schrijft voor dat geen producten mogen worden ingevoerd die in verband worden gebracht met  ontbossing, zoals soja, koffie, vee, cacao, hout, palmolie en rubber. De wet heeft ook betrekking op houtpellets die op industriële schaal worden verbrand om energie te maken. De producenten van deze producten moeten aantonen dat er geen ontbossing heeft plaatsgevonden voor het maken van hun product. Ook Nederland draagt flink bij als een van de grootste afnemers van houtpellets in de EU.

De ontbossingsverordening

De ontbossingsverordening verplicht leveranciers om te certificeren dat hun goederen niet afkomstig zijn uit bossen die na 31 december 2020 zijn gekapt voor agrarisch gebruik. Goederen die niet naar behoren zijn gecertificeerd of waarvan wordt vastgesteld dat ze nieuwe ontbossing veroorzaken, mogen niet meer in de EU worden ingevoerd.

Te veel papierwerk

Een groot aantal hout- en grondstoffenindustrieën en exporterende landen, waaronder Brazilië, Indonesië en de Verenigde Staten, hebben de EUDR bekritiseerd. Veelgehoorde kritiek was dat de regels nog te ingewikkeld zijn voor bedrijven om na te leven, en voor heel veel extra papierwerk zouden zorgen. Ook zou er te weinig tijd zijn om naleving te regelen.

ontbossngsverordening
Stammetje voor stammetje verdwijnt het bos | Foto: publiek domein

Maar volgens milieubeschermers wist de industrie al bijna 18 maanden dat de wet eraan zat te komen. In plaats van te werken aan voorbereidingen en naleving, heeft de industrie alleen intensieve politieke oppositie gemobiliseerd.

Vrees voor afzwakking van de verordening

Hoewel het Europees Parlement de uitstel nog moet goedkeuren, is de verwachting dat dit wel zal gebeuren. Bossenactivisten vrezen dat uitstel van de EU Ontbossingsverordening grondstofleveranciers en exporterende landen de tijd zal geven om de wet af te zwakken of te ondermijnen. Heather Hillaker, advocaat van het Southern Environmental Law Center (SCLC) in North Carolina, US, zegt:

“Ik denk dat de grootste dreiging van dit uitstel is dat het een excuus is om de wet af te zwakken door meer tijd te bieden voor agressieve oppositie vanuit de industrie.”

De vertraging van 12 maanden zou volgens EU-studies kunnen leiden tot ongeveer 2300 vierkante kilometer ontbossing en 49 megaton uitstoot van broeikasgassen. Stientje van Veldhoven van het World Resources Institute Europe, een NGO, verklaart:

“Als je bedenkt dat de Europese Unie 13 tot 16 procent van de wereldwijde ontbossing voor haar rekening neemt en slechts 7 procent van de wereldbevolking vertegenwoordigt, dan is de Europese ecologische voetafdruk  onevenredig groot. De Europese bossen kunnen niet nog een jaar zonder bescherming.”

Volgens het Wereld Natuur Fonds is het voornemen “een klap in het gezicht van 1,2 miljoen Europeanen die hebben opgeroepen een einde te maken aan ontbossing als gevolg van EU-consumptie”. Ruim 200 organisaties hebben onder de naam #Together4Forests een brief opgesteld om het uitstel te voorkomen.

ontbossingsverordening
Screenshot van Friends of the Earth (@foeearth) on X

In afwachting van goedkeuring van het uitstel, zijn activisten druk bezig om om te lobbyen voor juist strengere regelgeving in de EUDR. Biomassa-activist Fenna Swart van het Nederlandse Comité Schone Lucht zegt:

“We verwachten niet dat deze wet ongewijzigd in werking zal treden; anderen zijn al bezig om hem af te zwakken. Maar wij willen de wet aanscherpen, ambitieuzer maken en begrijpelijker voor het publiek. We willen de steun van het publiek krijgen. Dat zal onze focus zijn.”

Volgens Swart staan de nieuw gekozen conservatieve leden van de Europese Commissie vijandig tegenover een reeks aan milieuregels, van pesticidebeheersing tot de EUDR Ontbossingsverordening. Er is kortom nog veel werk aan de winkel op allerlei gebieden van de Europese Green Deal.

Bronnen:

Financiële sector Nederland grootste Europese investeerder ontbossing

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee