De eerste diersoort die is uitgestorven als gevolg van klimaatveranderingen veroorzaakt door de mens is een feit. Deze trieste constatering deden wetenschappers van de Queensland Universiteit in Australië. De Bramble Cay-mozaïekstaartrat is van deze aardbol verdwenen.
De rat dankt zijn naam aan het mozaïekpatroon op zijn staart. Het dier kwam alleen voor in het Groot Barrièrerif op een eilandje ten Noordoosten van Australië.
Volgens wetenschapper Luke Leung is de rat uitgestorven door extreme weersomstandigheden en de stijging van de zeespiegel. De oppervlakte van het eiland waar het dier leefde is daardoor de afgelopen tien jaar enorm veel kleiner geworden. Gevolg is dat het leefgebied van de rat is verdwenen. Daarbij heeft het zoute zeewater de planten en begroeiing op het eiland dusdanig beschadigd dat er geen voedsel meer was voor de mozaïekstaartrat was.
Volgens onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Ecologie Martijn van Pol zijn er drie manieren waarop klimaatverandering invloed heeft op bepaalde populaties dieren:
“Allereerst heeft het invloed op mogelijke leefgebieden van dieren. Als het ergens te warm of te koud wordt, dan moeten ze verhuizen. Als dit niet mogelijk is, staan ze voor een probleem. Ook heeft het een invloed op seizoenen, waardoor bijvoorbeeld de winterslaap van bepaalde dieren wordt verpest. Als laatste kan de lichaamsgrootte van dieren veranderen door een ander klimaat, wat ook zijn nadelige gevolgen kan hebben.”
Ijsberen en olifanten
Dylan de Gruijl, woordvoerder van het Nederlandse Wereld Natuur Fonds, noemt vooral ijsberen en olifanten als voorbeelden van zoogdieren die door klimaatverandering worden bedreigd:
“Door opwarming van de aarde verliest de ijsbeer snel zijn woon- en jachtgebied. Het ijs smelt onder ze weg.”
Maar verandering in weer heeft ook gevolgen voor andere diersoorten, zegt de Gruijl.
“Olifanten bijvoorbeeld zijn op hun beurt sterk afhankelijk van de regen. Ze volgen de buien naar drinkbronnen en gezonde planten die ze kunnen eten. Maar door klimaatverandering blijven de buien uit, waardoor de dieren niet op de goede plek terecht komen.”
De Gruijl noemt ook andere grote problemen die zorgen voor het gevaar van uitsterven van bepaalde diersoorten waar de klimaatverandering nog eens bovenop komt.
“Door het aanleggen van wegen, kappen van bomen en mijnbouw zijn de potentiële woongebieden van dieren al genoeg beperkt. Klimaatverandering maakt die gebieden alleen nog maar kleiner. En goed, als de huidige stroperijcrisis niet wordt opgelost, zijn er binnenkort helemaal geen olifanten meer over om ons zorgen over te maken.”
Woestijnrat
In maart van dit jaar luiden wetenschappers van de universiteit in Utah ook de noodklok over het lot van woestijnratten in de Mojave-woestijn.
De woestijnrat leeft van bladeren van de creosootstruik. Deze bladeren bevatten een hars vol met giftige stoffen. Bij laboratoriumratten veroorzaakt dit gif niercysten en leverfalen, maar deze woestijnrat ondervindt geen problemen van de gifstoffen. Uit een nieuwe studie blijkt echter dat door opwarming van de aarde het vermogen van de woestijnrat om gifstoffen te tolereren afneemt.
En uit onderzoek van BirdLife gepubliceerd eind vorig jaar blijk dat veel vogelsoorten worden gedwongen naar het noorden te trekken door klimaatveranderingen met alle gevolgen van dien.
Volgens Van de Pol is er echter voor de mozaïekstaartrat nog hoop.
“Er zijn genoeg voorbeelden aan te wijzen van diersoorten waarvan was verondersteld dat ze uitgestorven waren, maar die later alsnog terug werden gevonden. Sommige dieren zijn gewoon heel moeilijk te vinden.”
Bron: PZC ©PiepVandaag.nl
