Veel mensen voeren eendjes voor hun plezier en omdat ze niet graag oud voedsel, zoals brood, weggooien. Maar voor vogels is dit minder plezierig dan misschien wordt gedacht. Als mensen wilde vogels niet op de juiste manier en met verkeerd voedsel voeren dan kunnen ze juist schade berokkenen. Aangeraden wordt om in kleinere hoeveelheden te voeren en te zorgen voor enige variatie in het aangeboden voedsel.
Het voeren van wilde vogels betekent dat ze minder tijd hoeven te besteden aan foerageren, waardoor ze kracht kunnen opbouwen en meer kuikens kunnen produceren. Maar dit kan ze ook afhankelijk maken van het voedsel dat mensen bieden. Het kan zelfs leiden tot ondervoeding, omdat de voedingswaarde van verwerkt menselijk voedsel waarschijnlijk sterk zal verschillen van hun natuurlijke dieet. Er is ook een verhoogd risico op de overdracht van ziekten als vogels zich verzamelen rondom een voedselbron.
Voerverbod
In Amsterdam is er sinds 2018 in bepaalde delen een verbod op het voeren van eenden met brood. Het is al langer bekend dat brood niet de beste keuze is voor de gezondheid van de eenden. Ook in andere steden, zoals Leiden en Den Haag, is in algemene plaatselijke verordening (APV) opgenomen dat het voeren van onder andere brood aan eenden en andere vogels verboden is. Mensen die toch besluiten de wilde vogels te voeren kunnen een boete krijgen.
.
.
Een studie, uitgevoerd in het westelijke deel van Amsterdam, is dieper ingegaan op hoe het voeren van eenden en andere wilde vogels hun gezondheid beïnvloedde. Er werd onderzocht wat voor soort voedsel de mensen ze voerden, en de voedingswaarde hiervan werd vergeleken met de verwachte voedingsbehoeften voor elke diersoort. Mensen die wilde vogels voerden werden vervolgens uitgenodigd om een enquête over verschillende aspecten over het voeren in te vullen.
Brood meest populaire keuze
Uit de studie kwam naar voren dat brood veruit de meest populaire keuze is van voedsel dat werd aangeboden aan wilde vogels, twee derde van het totaal. De meeste mensen voeden vogels om geen brood of maaltijdresten te verspillen.
De voedingswaarde van brood is niet goed afgestemd op de behoeften van wilde vogels. Het bevat een tekort aan aminozuren, vetzuren en verschillende vitaminen en mineralen, maar zit vol koolhydraten en zout – alle dingen die vogels niet nodig hebben en weinig van wat ze wel nodig hebben. Als vogels overmatige hoeveelheden brood eten, in plaats van natuurlijke opties, kan het leiden tot gezondheidsproblemen. Zo is bekend dat ‘broodeenden’ minder lang leven dan eenden die kroos slobberen en ander natuurlijk voedsel tot zich nemen.
Te veel voedsel kan leiden tot minder eenden
De resultaten van de studie toonden ook aan dat mensen vaak te veel voeren aan de wilde vogels. In zes van de zeven onderzochte gebieden werd berekend dat er sprake was van een overvloed aan voedingsenergie. Naast dat het water hierdoor mogelijk vervuild wordt zal een deel van het overschot als voedsel voor andere dieren gaan dienen. Dit overschot zou gemiddeld voldoende energie opleveren om 153 ratten per studiegebied in stand te houden.
Bruine ratten azen op de eieren van watervogels en jonge eendjes. Dit is normaal gedrag, maar een overvloed aan ratten kan het natuurlijke evenwicht tussen de soorten verstoren. Het voeren van wilde vogels kan er uiteindelijk juist voor zorgen dat er minder vogels overblijven.
Voeding: het beste en het slechtste
Dr. Ronald Jan Corbee en Dr. Sara Burt, werkzaam bij de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht, zijn beiden mede-auteurs van de wetenschappelijke studie. Ze hebben een lijst met voedsel opgesteld voor eenden, gerangschikt van het het beste tot het slechtste voedsel, waarbij altijd geldt dat je het in beperkte mate moet geven. Daarnaast wordt aangegeven dat eenden voornamelijk groen voedsel moeten eten uit hun eigen omgeving, zoals gras, evenals kleine vissen en kikkers; alles waarmee ze meestal geen moeite hebben om het te vinden in een vijver of sloot.
Wat kun je voeren aan wilde vogels?
1. Zaden en noten, waarbij vogelzaad een van de beste opties is. Deze hebben een hoge voedingswaard. Ze zijn rijk aan vet met een hoog niveau van essentiële vetzuren, wat wel betekent dat het verstandig is om het alleen in kleine hoeveelheden te voeren.
2. Groenten, zoals suikermaïs, sla, erwten en fruit, waaronder appel- en bananenstukjes, zijn geweldig als bron van vezels en water. Maar ze bieden ook essentiële vitaminen. Het nadeel is dat grote hoeveelheden hiervan maagklachten kunnen veroorzaken. Men kan kleine hoeveelheden groente en fruit uitbalanceren met zaden en noten.
3. Rijst, zowel gekookt als ongekookt, is geen slechte keuze. Het biedt een goede bron van energie, maar is vrij laag in voedingswaarde. Het voeren van vogels met grote hoeveelheden rijst kan leiden tot tekortkomingen in andere voedingsstoffen. Het is belangrijk om alleen gewone rijst te geven – nooit gekruide of gebakken rijst. Het geven van veel ongekookte rijst kan eenden een zere maag geven omdat het reageert met water in hun darmen. Ongekookte rijst is volkomen veilig in kleine hoeveelheden, ondanks dat stedelijke mythes misschien anders beweren.
4. Restjes van de verwerkte voedingsmiddelen, denk aan friet en pizzakorsten, zouden volgens de twee onderzoekers eigenlijk niet in deze lijst moeten staan. Ze geven veel energie, maar bevatten weinig voedingswaarde. De studie wees echter uit dat restjes voor mensen een van de top keuzes was om aan eenden te voeren. Het advies is – net als bij brood – om het helemaal te vermijden.
Wil je wilde vogels voeren overdrijf dan niet
Geconcludeerd kan worden dat, naast het geven van het correcte voedsel, men wilde vogels niet moet overvoeren. Als iedereen kleine hoeveelheden van hetzelfde voer aan eenden geeft, kunnen ze uiteindelijk er toch te veel van eten, dus variatie is de sleutel.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo
