‘Een dove walvis is een dode walvis’ 

In nog geen twee maanden tijd zijn er voor de kust van Californië zes dode walvissen aangespoeld. Al eerder plaatste PiepVandaag een artikel over de Amerikaanse marine die met de sonargeluiden die zij gebruikt de veroorzaker is voor de dood van zo’n 150 zeezoogdieren per jaar. Ook de dode walvissen voor de kust van Californië zijn waarschijnlijk in verband te brengen met het uitzenden van sonargeluiden.

Volgens de California Academy of Scienes (CAS) blijkt uit een autopsie op één van de aangespoelde walvissen, een vrouwtje van bijna tien meter, dat er sprake is van verwondingen veroorzaakt door een botte kracht. Gespeculeerd wordt dat deze verwondingen zijn veroorzaakt door een klap van een schip of een aanval door een orka. Wellicht is door één van deze twee de finale klap veroorzaakt, maar volgens Earthjustice, de National Resources Defense Council (NRDC) en Greenpeace zouden sonargeluiden van de Amerikaanse marine heel goed mogelijk de schuldige kunnen zijn.

Moe Flannery, die bij CAS werkt, weigerde om vlak na de autopsie van de walvis de doodsoorzaak aan te wijzen. Maar ze liet wel weten dat de bloedingen die in de spieren van de walvis zijn aangetroffen in verband kunnen worden gebracht met een dood, die kan worden veroorzaakt door sonargeluiden. Andere onderzoekers die ook bij de autopsie aanwezig waren, waaronder onderzoekers van het Marine Mammal Center (MMC), bevestigden de bevindingen van Flannery en gaven aan dat de bloedingen niet persé door een schip hoeven te zijn veroorzaakt. Echter weigerde MMC om commentaar te geven op het gerucht dat sonargeluiden mogelijk iets te maken hebben met de dood van de walvis.

Ondanks dat het moeilijk is om sonargeluiden in verband te brengen met de verwondingen bij en de dood van walvissen stelt advocaat David Henkin van Earthjustice dat sonargeluiden niet mogen worden uitgesloten als boosdoener. Mogelijk bewijs van sonargeluiden die hebben bijgedragen aan vermagering, spier- en hersenbloedingen bij walvissen is te vinden bij de aangespoelde walvis, maar ook bij twee andere grijze walvissen die zijn aangespoeld voor de kust van Santa Cruz. Henkin:

“De moeilijkheid om de doodsoorzaak vast te stellen moet niet worden geïnterpreteerd als de vraag of sonar geluiden wel of niet de waarschijnlijke oorzaak zijn van de vele strandingen van walvissen.”

Sonargeluiden kunnen verwoestend werken voor walvissen die voor hun dagelijks functioneren compleet afhankelijk zijn van hun gehoor, zoals bijvoorbeeld oriëntatie en communicatie, alsdus non-profit organisatie NRDC. Zonder gehoor is het voor de walvissen moeilijk om hun weg door het dagelijks leven te vinden.

In de rechtszaak tegen de National Marine Fisheries Services (NMFS), waar PiepVandaag al eerder over schreef, heeft de rechter geoordeeld dat de NMFS nooit akkoord had mogen gaan met de werkwijze van de marine, die in de afgelopen vijf jaar het leven van zo’n 9,6 miljoen zeedieren heeft geschaad, met haar gebruik van sonargeluiden om onderzeeboten op te sporen en voor trainingsdoeleinden. De rechtbank oordeelde ook dat het doen van dergelijke proeven voor de walvisrijke kusten van zuidelijk Californië en Hawaï in strijd is met de dierenbeschermingswetgeving. De Amerikaanse marine is nu verplicht om het gebruik van harde sonargeluiden in belangrijke gebieden voor walvissen aan banden te leggen. Henkin:

“Zoals zo veel dingen in het leven gaat het er niet om wát je doet, maar hóe je iets doet. Sonargeluiden zijn het meest schadelijk voor walvissen wanneer zij vlak in de buurt van de dieren worden uitgezonden. Dus de focus van onze onderhandelingen [met de Amerikaanse marine] is om de sonargeluiden in gebieden, die belangrijk zijn voor de walvissen, te minimaliseren of zelfs tot nul te reduceren.” 

De Amerikaanse marine is volgens Henkin druk bezig met de aanvraag van het verlengen van haar bevoegdheid om sonar te mogen gebruiken bij de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) die over het afgeven van deze bevoegdheid gaat.

Het in verband brengen van aangespoelde dieren met sonargeluiden is een uitdagende en vaak onmogelijke klus. In een rapport uit 2006 schrijven NOAA en NMFS dat het stranden van meer dan honderd witlipdolfijnen waarschijnlijk de oorzaak is van sonargeluiden die voor trainingsdoeleinden zijn gebruikt. De trainingen dwongen de dolfijnen om een andere route te nemen dan die zij gewend waren. Dit zorgde ervoor dat tenminste één kalf het door uitdroging, veroorzaakt door sonargeluiden, het met de dood moest bekopen.

De Amerikaanse marine gebruikt de nationale veiligheid als reden om de sonargeluiden te gebruiken. Zij heeft geen gehoor gegeven aan het verzoek om data over trainingsactiviteiten voor de kust van Californië openbaar te maken. Wel is het bekend dat de marine in het trainingsgebied ‘Hawaii-Zuidelijk Californië’ zo’n 12.000 uur per jaar zeer sterke sonargeluiden gebruikt. In totaal maakt zij zo’n 50.000 uur per jaar onderwaterlawaai met haar sonarapparatuur.

Zo’n 2,5 miljoen keer per jaar worden er o.a. sonargeluiden veroorzaakt die voor zeedieren worden aangemerkt als verontrustend. Daarnaast worden walvissen zo’n 500 keer per jaar blootgesteld aan geluiden die zo heftig zijn, dat ze letsel bij de dieren veroorzaken, aldus de marine in een rapport uit 2012 over sonargebruik. Sonar creëert geluidsgolven die voor zeezoogdieren, waaronder in het bijzonder walvissen en dolfijnen, de mogelijkheid om te communiceren en voedsel te localiseren verstoort. Volgens Greenpeace kunnen sonargeluiden leiden tot “tijdelijk en permanent verlies van het gehoor, verstoting uit de leefomgeving, verstoring van paring en voeden, strandingen en zelfs de dood.”

Niet alleen sonar veroorzaakt geluiden waar zeezoogdieren last van hebben. Ook het boren naar olie, seismische testen en het breken van ijs door Shell zorgt voor geluiden die schadelijk zijn voor walvissen. Tim Donaghy, een onderzoeker bij Greenpeace zegt, onder verwijzing naar een rapport uit 2013, welke is gepubliceerd door Oceana:

“Een dove walvis is een dode walvis.”

Ondanks dat sonargeluiden op dit moment nog niet met 100 % zekerheid kunnen worden aangewezen als veroorzakers van de dood van walvissen hebben zij een directe rol bij de veranderingen van ecosystemen in de zee.

Walvissen gebruiken hun eigen sonarsystemen om voedsel te vinden, zich veilig te verplaatsen langs voor hun onbekende kustlijnen, en te reizen van en naar paringsplaatsen. Sommige walvissen gebruiken zelfs luide geluiden om hun prooien op te jagen en te verwarren. Deze activiteiten worden steeds lastiger voor de dieren nu het aantal geluiden onder water in grote getallen is toegenomen.

Bron ©PiepVandaag.nl Lianne Raat