Ecuador heeft geschiedenis geschreven door als eerste land wettelijke rechten toe te kennen aan individuele wilde dieren. In een tijd waarin klimaatverandering en natuurbehoud hoog op de internationale agenda staan, neemt het land in Zuid-Amerika het voortouw om een betere bescherming van wilde dieren te bewerkstelligen. Het hoogste gerechtshof van Ecuador nam het historische besluit na een zaak over een wolaap, een soort die alleen voorkomt in de regenwouden van de Amazonebekken.

wilde dieren
Ecuador geeft als eerste land wettelijke rechten aan wilde dieren | Foto: Pixabay

Het besluit zal ertoe leiden dat er nieuwe wetgeving komt om zo de rechten van dieren te beschermen. Het dier genaamd Estrellita was uit het wild gehaald toen zij nog maar één maand oud was en werd daarna grootgebracht als huisdier. Estrellita overleed echter binnen een maand nadat ze was overgeplaatst door de lokale autoriteiten naar een dierentuin.

De Estrellita-zaak

Estrellita was pas één maand oud toen ze uit het wild werd gehaald. Hierna leefde ze achttien jaar lang als een huisdier. Toen de lokale autoriteiten het dier uiteindelijk in beslag namen – omdat het niet toegestaan is in Ecuador om een wild dier te bezitten – werd het dier overgeplaatst naar een dierentuin. Op deze nieuwe locatie kreeg het dier een plotselinge hartstilstand waarna zij overleed. Dit incident gebeurde binnen een maand nadat de wolaap was overgeplaatst naar de dierentuin.

In de tussentijd spande de eigenares van het aapje een rechtszaak aan om te bepalen of de detentie van Estrellita rechtsgeldig was. Zij vond dat het dier terug naar haar moest komen en dat de rechten van de aap waren geschonden toen de autoriteiten het van haar afpakten. In december 2021 stelde de rechtbank haar in het gelijk. Echter, na een lange weg door het Ecuadoraanse rechtssysteem, belandde de zaak voor het grondwettelijk hof, dat besliste dat de rechten van het aapje ook al waren geschonden door het dier op jonge leeftijd uit haar natuurlijke habitat te halen. Uit het vonnis bleek dat zowel de lokale autoriteiten als de eigenares de rechten van Estrellita hadden geschonden.

Het grondwettelijk hof vond dat de autoriteiten geen rekening hadden gehouden met de behoeften van de wolaap tijdens de herplaatsing. Ook oordeelde het hof dat de eigenares de rechten van het dier schond door haar überhaupt uit het wild had gehaald en dat het bovendien illegaal is om wilde dieren te bezitten in Ecuador. De rechters overwogen verschillende kwesties tijdens de zaak. Zo besteedde de rechter met name aandacht aan de vraag of dieren onder de reikwijdte van de rechten van de natuur vallen en of dieren aangemerkt konden worden als rechtspersonen. Het vonnis van het Hooggerechtshof luidde dan uiteindelijk ook dat wilde dieren het recht hebben om niet bejaagd, gevangen, verhandeld of uitgewisseld mogen worden. De uitspraak in de zaak Estrellita zorgde daarom voor een unicum aangezien de rechtspersoonlijkheid van wilde dieren nu in het land is vastgelegd.

Rechten voor de natuur

Het hof oordeelde in de zaak dat het ministerie van wildleven ook meer regels en procedures moest creëren om ervoor te zorgen dat de grondwettelijke rechten van dieren meer gerespecteerd zullen worden. Volgens vooraanstaande Ecuadoriaanse milieuadvocaat Hugo Echeverría tilt het vonnis dierenrechten naar het hoogste niveau van de grondwet .

Hoewel de rechten van de natuur al voor de uitspraak in de grondwet waren verankerd, zorgt deze uitspraak ervoor dat het duidelijk blijkt dat ook individuele dieren als rechtspersoon beschouwd moeten worden. Kristen A. Stilt, professor in de rechten aan Harvard, bevestigt dit gegeven. Zij legt uit dat de uitspraak als een mijlpaal gezien kan worden omdat het milieurecht zich doorgaans niet bezighoudt met dieren die niet als belangrijke soorten worden beschouwd. Deze uitspraak zorgt er dus voor dat er een doorbraak en ontwikkeling is gekomen in het milieurecht. Zeker in een tijd waarin de mensheid geconfronteerd wordt met een zesde massa-extinctie kan Ecuador met deze stap een duwtje in de goede richting geven voor de bescherming van dier en natuur.

https://twitter.com/godsouza/status/1511867691220365315

 

Ecuador als voorvechter

Ecuador erkende in 2008 al als eerste land de rechten van de natuur in de nationale grondwet en kan daardoor worden gezien als een belangrijk voorvechter voor het milieu. Zo heeft het land afgelopen december nog de rechten van de natuur toegepast om zo mijnbouw in het beschermde bosgebied Los Cedros te verbieden.

Rechter: Mijnen in natuurgebied Ecuador schending rechten natuur

Het recht dat de bevolking heeft om in een gezond milieu te leven is met name in de grondwet verankerd. Italië heeft deze stap bijvoorbeeld onlangs herhaald door ook de bescherming van het milieu in haar grondwet op te nemen. De recente uitspraak uit de zaak-Estrellita zorgde ervoor dat het Zuid-Amerikaanse land als eerste ter wereld de natuur als rechtspersoon heeft erkend. Andere landen zoals Bolivia, Chili, Colombia, Mexico, Panama, Nieuw-Zeeland en Bangladesh volgen het Ecuadoriaanse voorbeeld door rechten van de natuur te erkennen.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Daan de Boer