Ruim 6.500 illegaal verhandelde vogels zijn vorige maand in beslag genomen, in een haven op het Indonesische eiland Sumatra. Het zou gaan om de grootste inbeslagname van uit het wild geroofde vogels in de moderne geschiedenis van het land. De illegale Indonesische vogelhandel floreert mede dankzij corrupte ambtenaren.

Duizenden vogels gered van illegale Indonesische vogelhandel
De rijstvogel, of Java Sparrow (Lonchura oryzivora) | Foto: publiek domein

De vogels, waaronder 257 stuks van soorten die beschermd zijn onder de Indonesische wet, zijn zeer waarschijnlijk gevangen op Sumatra. Ze waren op weg naar het naburige eiland Java, waar zangvogels worden gehouden als huisdier en voor zangvogelwedstrijden. De vogels zijn allemaal levend aangetroffen en sindsdien door een dierenarts gecontroleerd en weer vrijgelaten in ‘geschikte natuurlijke habitats’.

Illegale vogelhandel Indonesië floreert

Het wordt stil in de bossen omdat stropers zo veel vogels vangen. De lokale organisatie FLIGHT (Protecting Indonesia’s Birds) vecht tegen criminelen, oefent druk uit op politici en sterkt de liefde voor vogels die in vrijheid leven in plaats van in gevangenschap. Volgens deze organisatie zijn tussen 2021 en 2023 meer dan 120.000 voor de handel bestemde zangvogels in beslag genomen, een aantal dat waarschijnlijk slechts een fractie vertegenwoordigt van de gevangen en verkochte vogels.

Illegale vogelhandel floreert
Foto: publiek domein

Snelle actie van vogelredders

Vogelbeschermers Richard en Bobby van de organisatie FLIGHT kregen een tip dat criminele vogelvangers hun buit naar de haven in de provincie Lampung gingen brengen. Urenlang observeerden ze de vier betrokken voertuigen:

“In onze gedachten waren wij bij de gevangen vogels en hebben met hen geleden. De hobbelige wegen met kuilen en de drukkende hitte zijn ondraaglijk.”

In de kofferbak vonden vooraf gealarmeerde agenten tientallen kartonnen dozen en kooien met vogels. Het betrof veelal zangvogels, waaronder verschillende soorten Australische vliegenvangers, lijsters en nectarvogels. Uit de bossen van Sumatra komen de smaragdduiven, blauwstaarttrogons en er zat zelfs een jonge Maleise oehoe bij.

Duizenden vogels gered van illegale Indonesische vogelhandel
Maleise oehoe | Foto: laloq3 – Burung Hantu Jalur @ Barred Eagle Owl via Wikipedia CC BY 2.0

De meeste van de op Sumatra gevangen vogels worden in kisten, kooien of zelfs plastic flessen naar Java getransporteerd en daar op vogelmarkten verkocht – als ze de reis al overleven. Directeur Kanitha Krishnasamy van de waakhond TRAFFIC voor de handel in wilde dieren in Zuidoost-Azië, zei in een persbericht dat haar organisatie:

“…de handel in gekooide vogels in Indonesië al lang in de gaten houdt en dat massale vangsten zoals deze ons nog steeds alarmeren.”

Deskundigen waarschuwen al lang dat de vogelhandel, die zich sterk op inheemse soorten richt, een snelle afname van het aantal verschillende soorten in het wild veroorzaakt. Samen met het verlies van leefgebied kan dat vele soorten tot uitsterven drijven.

Foto: publiek domein

Jaarlijks miljoen vogels geroofd uit bossen Sumatra

Dierenbeschermers hebben alleen al op drie markten in de hoofdstad Jakarta meer dan 19.000 vogels geteld, waaronder veel bedreigde en beschermde soorten als paradijsvogels van het eiland Nieuw-Guinea, neushoornvogels van Borneo en Sulawesi, kaketoes, papegaaien en zelfs kasuarissen.

Duizenden vogels gered van illegale Indonesische vogelhandel
Kaketoe | Foto: publiek domein

In Indonesië leven veel verschillende vogelsoorten. Wetenschappers hebben 1.615 soorten geregistreerd, waarvan 419 endemisch zijn en dus alleen hier voorkomen. Ter vergelijking: Europa heeft 430 vogelsoorten.
Door de vernietiging van de regenwouden hebben de dieren steeds minder leefruimte. De situatie wordt nog verergert door jagers en smokkelaars. De schade is enorm, want vogels zijn van cruciaal belang voor de verspreiding van veel boomsoorten.

Gekooide zangvogels

Het houden van gekooide zangvogels is een populaire traditie in Indonesië. De vogels doen vaak mee aan vogelzangwedstrijden, waarbij kampioensvogels voor honderdduizenden dollars worden verkocht. Onder de vogels die bij de recente inbeslagname zijn gered, bevonden zich enkele van de meest bedreigde soorten ter wereld, zoals de ernstig bedreigde Javaanse groene ekster. Er waren ook duizenden vogels van onbeschermde soorten, zoals de prinia met staafvleugels, en een verscheidenheid aan brilvogels en snijdervogels. Volgens FLIGHT hebben alle vogels de redding overleefd.

Foto: publiek domein

De provincie Lampung ligt strategische op het zuidelijkste puntje van Sumatra, waardoor het het belangrijkste knooppunt is voor scheeps- en vrachtwagenverkeer naar Java, het dichtstbevolkte eiland van Indonesië. Ongeveer 80 procent van inbeslagnames vond tot nu toe plaats in Lampung. Volgens FLIGHT zijn veel vogels daar al dood, omdat ze grote afstanden hebben afgelegd van hun natuurlijk leefgebied tot aan het noordelijkste puntje van Sumatra. Marison Guciano, uitvoerend directeur van FLIGHT:

“Lampung is slechts doorvoerpunt en vertrekpunt wanneer ze naar Java willen oversteken. Smokkelroutes strekken zich uit tot buiten Indonesië en verbinden 18 landen, waaronder de Filippijnen, een belangrijke bestemming voor gesmokkelde Indonesische papegaaien en kaketoes.”

De geregistreerde incidenten geven waarschijnlijk slechts een oppervlakkig beeld van de illegale vogelhandel in in Indonesië, zeggen experts. Marison Guciano:

“De autoriteiten hebben de afgelopen vijf jaar de smokkel van ruim 200.000 Sumatraanse zangvogels naar Java verijdeld. Maar wij denken dat dit een klein aantal is vergeleken met het aantal Sumatraanse vogels dat met succes naar Java is gesmokkeld.”

.

Javaanse prinia | Foto: Lip Kee/flickr CC BY-SA 2.0

Inspanningen tegen smokkelnetwerken opvoeren

Krishnasamy prijst de handhavingsactie, terwijl hij er ook bij de autoriteiten op aandringt:

“…hier niet te stoppen, maar te kijken naar een betere regulering en controle van de handel in wilde vogels. De netwerken die achter de schermen opereren, vanaf het verzamelpunt bij de bron tot aan de eindmarkten, hebben ook verder onderzoek nodig als we de ongecontroleerde roof en handel willen stoppen.”

Ondanks de recente inbeslagname doet de Indonesische regering weinig om illegale handel in zangvogels te bestrijden. Vogels krijgen minder aandacht dan zoogdieren zoals orang-oetans en tijgers, aldus Marison Guciano. Voormalig president Joko Widodo, die in oktober na 10 jaar zijn ambt verliet, is zelf een fervent zangvogelverzamelaar. Hij heeft ooit veel geld geboden voor een wedstrijd winnende vogel.

Foto: publiek domein

De huidige maatregelen zijn meer gericht op het voorkomen van smokkel in zeehavens dan op het dichter bij de bron aanpakken van problemen. De illegale vogelhandel wordt ook aangedreven door corrupte lokale functionarissen, die kweek- en distributievergunningen afgeven. Gewetenloze handelaren maken daar misbruik van door vogels uit het wild te roven en ze op te geven als gefokte exemplaren. Marison Guciano:

“Als de illegale handel in zangvogels nog steeds niet als een ernstige bedreiging wordt beschouwd en nog steeds op de gebruikelijke manier wordt aangepakt, voorspel ik dat de populaties van veel zangvogelsoorten drastisch zullen afnemen en zelfs uit het wild zullen verdwijnen.”

Bronnen:

VN: ‘Illegale dierenhandel veroorzaakt onnoemelijk veel schade’

©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg