De rivieren trekken in het Amazonegebied steeds verder terug door aanhoudende en intensere droogtes in het gebied. Door het dalende waterpeil worden zeekoeien een makkelijk doelwit voor stropers, met veel verweesde kalveren als gevolg.

doelwit
Een zeekoe wordt ook wel lamantijn genoemd | Foto: publiek domein

De rivieren in het Amazonegebied worden geplaagd door steeds langere en intensere droogtes. Het daardoor dalende waterpeil vormt een groot gevaar voor zeekoeien omdat ze sneller blootgesteld worden aan stropers. Natuurbeschermers waarschuwen dat deze frequente droogtes de jacht op deze kwetsbare populatie zullen intensiveren. Met minder water om zich in te verstoppen, worden deze enorme zoogdieren – die tot een halve ton kunnen wegen – blootgesteld aan stropers. Dierenarts Anselmo d’Affonseca, die is aangesloten bij een Braziliaans onderzoeksinstituut:

“Door de droogte krijgen jagers veel meer kansen. Jagen is altijd al een zeer zorgwekkende factor geweest met een grote impact op de zeekoeien.”

Exacte cijfers over het aantal zeekoeien dat is gejaagd, zijn onbekend. Maar volgens schattingen van deskundigen zijn er tijdens de droge periode waarschijnlijk alleen al in het Piagaçu-Purus-reservaat, een klein stukje van het regenwoud, 300 zeekoeien gedood.

Zeekoeien makkelijk doelwit via hun kalf

Hoewel het jagen op zeekoeien in 1967 al werd verboden, blijft de vraag naar zeekoeienvlees in het Amazonegebied bestaan. De handhaving van het verbod beperkt zich in de praktijk namelijk tot grote steden. In kleinere, geïsoleerde steden blijft het vlees populair. Stropers vangen eerst een kalf om de moeder te lokken.

doelwit
Screenshot @wjxt4 for NEWS4JAX on X

Kalveren zijn namelijk de eerste twee jaar van hun leven volledig afhankelijk van hun moeder om te zogen en te leren hoe ze naar de oppervlakte moeten komen voor lucht. Hierdoor ontstaat een sterke band tussen moeder en kalf. Wanneer de moeder haar gevangen jong probeert te redden, doden jagers haar en laten ze het kalf achter. Volgens Bicho D’Água, een organisatie die zeekoeien redt en rehabiliteert, hebben kalveren weinig kans om te overleven als ze alleen gelaten worden. Ook zij zijn dan een makkelijk doelwit.

Revaliderende verweesde zeekoekalven

Vaak melden leden uit de gemeenschap een verweesde zeekoe, waarna de autoriteiten samenwerken met reddingsorganisaties om de kalveren te redden. In de staat Pará revalideren momenteel 50 zeekoeien. Hoe langer de dieren revalideren, hoe moeilijker het is om ze vrij te laten in het wild. Het vergt een lang acclimatiseringsproces, terwijl er momenteel slechts één acclimatisatieverblijf is.

Ook het ecosysteem is doelwit

Het redden van de verweesde kalveren speelt een belangrijke rol, niet alleen bij het beschermen van de zeekoeienpopulatie, maar ook bij het beschermen van de ecosystemen waarin ze leven. De zeekoe fungeert namelijk als een soort schildwacht. Zeekoeien zijn erg gevoelig, dus als het slecht gaat met hen of zij uit een bepaald gebied vertrekken, is dit een signaal voor bredere veranderingen in de omgeving.

doelwit zeekoe
Zwemmende zeekoe | Foto (ter illustratie): publiek domein

Bicho D’Água werkt ook nauw samen met lokale gemeenschappen en leert hen hoe ze eerste hulp kunnen verlenen aan verweesde zeekoeien. Gezien de enorme afstanden in de Amazone en de afhankelijkheid van waterwegen voor transport, kan een training een kwestie van leven of dood zijn voor de jonge zeekoeien tot reddingswerkers er zijn.  Renata Emin, bioloog en voorzitter van Bicho D’Água.

“We geloven echt dat deze sociale mobilisatie en betrokkenheid van de gemeenschap fundamenteel kunnen bijdragen aan het behoud van de soort.”

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Sophie Jongma