“De oceaan begint langzaam te lijken op een synthetische soep.” Met deze woorden begint correspondent Thomas Moore van Sky News zijn verkenning naar het gigantische probleem dat plasticvervuiling heet. Het resultaat van zijn onderzoek is een documentaire van drie kwartier, genaamd ‘A Plastic Tide’. De docu is onderdeel van de Ocean Rescue campagne van Sky News.

plasticvervuiling
Plasticvervuiling van oceanen zeer schadelijk voor mens, dier en milieu | Foto: Pixabay

De reis begint in Mumbai, India, bij een stadsstrand. Het strand werd ooit gebruikt om te zwemmen en spelen maar is nu volledig bedekt onder plastic afval. Die rommel komt allemaal uit de oceaan; elke dag brengt het tij een nieuwe laag afval naar het strand toe. Vanuit Mumbai vertrekt Thomas naar het centrum van Londen om de stadsriolering te bekijken. Injectiespuiten, wattenstaafjes en natte doekjes verzorgen ernstige verstoppingen en worden weggespoeld in de river de Theems.

Kunststoffen
In de 19e eeuw dachten wetenschappers nog dat plastic, ook wel bekend als kunststof, enorme voordelen zou opleveren. En dat deed het ook, in sommige opzichten. Maar het grote probleem is de minimale mate van recycling van deze producten: de wegwerpartikelen van kunststof en de producten die binnen één jaar na productie al weggegooid worden. Er wordt jaarlijks zo’n 320 miljoen ton kunststof geproduceerd, waarvan 40% voor eenmalig gebruik is. Slechts 5% van alle kunststoffen wordt effectief gerecycled, wat tegelijkertijd betekent dat de overige 95% op onze planeet blijft.

Schadelijke microplastics
Een groot deel eindigt in de oceanen en breekt in tientallen jaren, door zonlicht en beukende golven, af in microplastics van nog geen vijf millimeter groot. Ze worden opgenomen door garnalen, plankton, vissen, vogels, schildpadden en andere zeedieren.

Professor Colin Janssen, aan de Universiteit van Gent, schat dat de gemiddelde Belg door het eten van mosselen en andere zeevruchten per jaar zo’n 11.000 stuks microplastics binnenkrijgt. Zijn onderzoek heeft uitgewezen dat de microplastics niet altijd in de maag blijven. Ze kunnen ook worden opgenomen in de bloedbaan en dat kan angstaanjagende gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid. Hij vraagt zich af:

“Waar gaan deze microplastics heen? Zijn ze ingekapseld door weefsel en vergeten door het lichaam, of veroorzaken ze ontstekingen en wie weet wat nog meer? Lekken de chemicaliën uit deze plastics en veroorzaken ze vergiftiging?”

Zeevogels en plastic
Thomas brengt ook een bezoek aan Dr. Jan van Fragenen hier in Nederland. Hij is lijkschouwer bij zeevogels die zijn gestorven door het inslikken van plastic. De gedachte dat er talloze vogels sterven door uithongering, veroorzaakt door een kunstmatig gevoel van verzadiging door het plastic in hun maag, is verschrikkelijk. De hoeveelheid kunststof in hun lichaam is dan ook beangstigend. Thomas kijkt toe hoe Jan 18 stukjes plastic, iets meer dan 0,5 gram uit de maag van een Noorse stormvogel haalt. Op menselijke schaal staat dit ongeveer gelijk aan een lunchbox vol troep. Jan laat ook een albatros zien met een tandenborstel, een vislijn en een golfbal in zijn maag.

Opruimen
De documentaire laat uitstekend zien hoe ernstig het probleem is en biedt ook een podium voor de verschillende standpunten wereldwijd. Hij eindigt hoopvol: een activiste is hard bezig om het strand in Mumbai op te ruimen. Na 62 weken van opruimen is het stadsstrand eindelijk weer onder de bergen puinhoop vandaan gekomen. Met een grote grijns op haar gezicht vertelt de activiste:

“Afval opruimen is verslavend. Het kan een generatie lang duren voordat we gewend zijn om plastic niet meer we te gooien, maar ik weet zeker dat het op een dag zover is.”

Bekijk de documentaire hieronder:

Bron Treehugger © Animals Today Sophie Janssen