Duizenden jaren geleden werden de eerste wilde dieren tentoongesteld in dierentuinen. Met deze eerste dierentuinen werd er vooral gepronkt met de rijkdom waarover men beschikte. De dieren zaten opgesloten in kleine kooien waarin zij op geen enkele manier het leven konden leiden dat ze in het wild zouden hebben gehad.
Pas in 1907 kwam er in Duitsland een omslag in de manier waarop dieren in dierentuinen zouden moeten worden gehouden. Er zou meer tegemoet moeten worden gekomen aan de natuurlijke leefomgeving die de dieren in het wild zouden hebben gehad. Vanaf dat moment werd de omgeving waar dieren in gevangenschap in dierentuinen in leefden geleidelijk aan verbeterd tot de ‘moderne’ dierentuinen zoals we die nu kennen. Tegenwoordig zijn de meeste dierentuinen van een dusdanig grote omvang zodat er voor de dieren een omgeving kan worden gecreëerd ‘just like the wild’ (net als in het wild).
Pronken
Ook is er een verschuiving opgetreden in de reden waarom wilde dieren in gevangenschap in dierentuinen worden gehouden. Was dat eerst nog om te pronken met welvaart, nu is dat voor educatieve en wetenschappelijke redenen en om de verschillende soorten dieren in stand te houden. Veel dierentuinen lopen te koop met de grote sommen geld die zij doneren aan projecten die in het teken staan van het herstel van habitat en rehabilitatie.
Door in de dierentuinen een omgeving te creëren die moet lijken op de omgeving waar dieren in het wild in leven hebben de dierentuinen een schijnnatuur gecreëerd die in niets op de werkelijkheid lijkt. Mensen worden hierdoor misleid en gaan na een bezoek aan de dierentuin naar huis met een beeld dat de manier waarop de dieren in de dierentuinen worden gehouden ‘oké’ is.
Hieronder ontleden we stapsgewijs de manier waarop de dieren in dierentuinen worden gehouden en komen we er achter dat dit helemaal niet ‘oké’ is.
Verweven van dierentuindieren
Waar komen de dierentuindieren eigenlijk vandaan? Dit is een vraag die de meeste dierentuinbezoekers zichzelf niet zullen stellen. Helaas is het antwoord hierop triest. Dieren, zoals olifanten en leeuwen, zijn zelf in het wild gevangen of hun (voor)ouders waren dat ooit. In ieder geval zijn zij niet zelf bij de dierentuin komen aankloppen om daar te komen wonen. De dierentuinen die zijn begonnen met het halen van dieren uit het wild ontbrak het eerst nog aan begrip wat dit betekende voor de dieren en de achtergelaten kuddes waar ze deel van uitmaakten. Vandaag de dag zijn we heel goed op de hoogte wat voor impact dit kan hebben, maar toch zijn er nog dierentuinen die hun dieren uit het wild weghalen bij hun families en dit alles uit de naam van conservatie. Voor bijvoorbeeld olifanten eist het van de dieren in het wild een grote tol op zowel de gevangen als de achterblijvers. Olifanten staan onderling in een complexe verhouding tot elkaar, en het weghalen van een dier kan dan ook tot grote, mogelijk onomkeerbare, gevolgen leiden.
Dierentuinen hebben met elkaar een Species Survival Plan opgesteld om er voor te zorgen dat bepaalde dieren niet uitgestorven raken. Helaas wordt bijna geen enkel dier dat voortkomt uit het fokprogramma van het Species Survival Plan ook daadwerkelijk vrijgelaten in het wild, ondanks de verzekering dat het toenemen van de populatie in het wild mogelijk is door deze speciale fokprogramma’s.
Stereotype gedrag in het gevangenschap
Dieren in gevangenschap gaan stereotype gedrag vertonen. Voor dierentuindieren is daar zelfs een aparte naam voor bedacht, namelijk zoochosis. Zoochosis is de term voor het abnormale gedrag dat dierentuindieren vertonen, ondanks de miljoenen die er worden uitgegeven om dierentuinen op het wild te doen laten lijken. Het stereotype gedrag, dat onder meer bestaat uit kooibijten, eindeloos heen-en-weer lopen, de nek ronddraaien, spelen met de tong, excessief grommen, coprofagie (het eten van ontlasting), overgeven en zelfverminking , wordt veroorzaakt door stress die weer wordt veroorzaakt door opsluiting. Doordat de dierentuinen hun bezoekers geen voorlichting geven over dit gedrag denken ze dat dit normaal is en vinden ze het dan ook vaak amusant om te zien.
Zoochotic gedrag toont aan dat de dieren verveeld en gefrustreerd zijn in de dierentuinomgeving waarin ze zitten opgesloten. De dierentuinen kunnen misschien wel hun bezoekers voor de gek houden dat dit gedrag normaal is, maar zij kunnen de dieren met de nep-natuur waardoor zij zijn omgeven niet voor het lapje houden.
Waarom gaan we naar de dierentuin?
Eén van de argumenten waarmee dierentuinen worden gerechtvaardigd door de voorstanders is dat mensen alleen zouden geven om dieren en hun in het wild levende soortgenoten als ze ze een keer in het echt hebben gezien. Hierbij kan echter de vraag worden gesteld of het zien van een dierentuindier hetzelfde is als het zien van zijn in het wild levende soortgenoot.
Uit een onderzoek dat is gepubliceerd door Conservation Biology is gebleken dat ruim 60 procent van 2.800 schoolkinderen niets nieuws hebben geleerd door de dieren in een dierentuin te ontmoeten. Met de grotendeelse ontkrachting van het argument dat de dieren voor educatieve redenen worden gehouden wordt het idee dat dierentuindieren van ‘ons’ zijn om te bekijken en te bestuderen alleen nog maar meer bevestigd. Ook wordt er gespeculeerd dat de nep-natuur waarin de dieren leven er niet is voor de dieren, maar om de bezoekers een plezier te doen en hun ‘kijk-ervaring’ te vergroten. Het lijkt er op dat het bij dierentuinen maar om één ding gaat: het maken van winst.
Verantwoordelijkheid
De ‘moderne’ dierentuinen zoals we die nu kennen hebben voor het bezoekend publiek een precedent geschapen van wat normaal dierengedrag zou moeten zijn, maar dat is het zoochotic gedrag dat de dierentuindieren vertonen alles behalve. Alles wat wij in de loop der eeuwen hebben geleerd van biologen en wetenschappers over het gedrag van dieren zou bij ons een verantwoordelijkheid teweeg moeten brengen. Want de manier waarop dieren worden gehouden in dierentuinen kan echt niet meer! In tegenstelling wat de dierentuinen ons willen laten geloven staat dierenwelzijn helemaal niet op nummer één. Op geen enkele manier komt de nep-natuur in de buurt van het leven dat de dieren in het wild zouden hebben gehad. Dierentuinen zijn er puur en alleen om mensen te entertainen.
Bron ©PiepVandaag.nl Lianne Raat
4 Comments
Comments are closed.
Wat betreft de aanval op dierentuinbezoekers in artikel en reacties heb ik maar een vraag: leven wij mensen dan niet in een vergelijkbare situatie (gevangenis van onze woonomgeving en dagelijks leven) waarbij je jezelf kunt afvragen of je daar gelukkig kan zijn, er zijn nog maar enkele mensen op de wereld die leven zoals in de natuur. En nee we hebben ook geen keuze, dat is een onrealistische gedachte. Ook bij mensen zie je alom stereotypisch gedrag, zoals bijvoorbeeld roken, snacken, drankgebruik, op en neer naar je dagelijks werk enz. Leven in de natuur is overigens levensgevaarlijk voor mens en dier: stropers, jagers, ziekten, predators, honger, dorst enz. Het zien van een dier in de dierentuin is niet hetzelfde als in de vrije natuur, maar afgezien van dat je de meeste daar niet eens te zien zult krijgen is dat wel de best practisch voor veel gewone mensen, want de meesten hebben geen geld om dergelijke reizen te maken naar de wilde natuur/buitenland. Ik geloof ook niet dat ik de enige ben die de bordjes las bij de dieren in de dierentuin. En het is wel anders zo dichtbij een echt levend dier te komen dan op plaatjes, je ziet hem/haar bewegen, je ruikt hem/haar, je ziet 3D, je hoort ze, je ziet ze in interactie met en bij elkaar. Ik heb de dieren in de diertuin altijd met respect en bewondering/verwondering bekeken, wetende dat ik eigenlijk een van hen was.
Wat ik helemaal erg vind is dat dierentuin bezoekers al die diertjes geweldig vinden, maar ondertussen proppen ze zich wel vol met hamburgers in diezelfde dierentuin, die dieren waren blijkbaar niet schattig en leuk.
Ja en dan halen ze ook nog met veel bombarie 2 panda,s naar Nederland, ook zogenaamd om ze beter te beschermen, terwijl het pure commercie is en niets meer en de dierentuin directeurtje van Ouwehands dierentuin bij RTL late night ons maar proberen een rad voor de ogen te draaien, met hoe geweldig het wel niet is en dat het geld allemaal heel goed terecht komt, jaja.
een dierentuin is een gevangenis
geen enkel dier kan daar gelukkig zijn
geen enkel dier leeft daar zoals zij in de natuur leven