De afgelopen twee jaar zijn er meer dan 4.000 gevallen van dierenwelzijnszaken binnengekomen op de Belgische parketten (Openbaar Ministerie). In diezelfde periode kwam het tot maar 235 veroordelingen wegens dierenmishandeling.

dierenmishandeling
Dierenmishandeling blijft meestal onbestraft in België | Foto: Pixabay

De Vlaamse minister van Dierenwelzijn Ben Weyts wil dat daders van dierenmishandeling strenger worden vervolgd:

“Als het aan mij ligt, gaan recidiverende dierenbeulen naar de gevangenis.”

De cijfers waaruit blijkt dat het merendeel van de dierenmishandelaars ongestraft blijft zijn afkomstig uit de antwoorden die Carina van Cauter (federaal volksvertegenwoordiger namens de partij Open Vld) kreeg van federaal minister van Justitie Koen Geens (CD&V) na het stellen van parlementaire vragen.

De getallen lieggen er niet om. In 2015 en 2016 werd in België bijna 60 procent van de dierenwelzijnszaken geseponeerd, in welk geval de verdachte niet wordt vervolgd. De teller van het daadwerkelijk aantal veroordelingen van de daders die wel werd vervolgd door het Openbaar Ministerie blijft steken op 235. Daarnaast kregen 674 daders een boete opgelegd.

Prioriteiten
Volgens minister Geens wil het hoge aantal seponeringen niet zeggen dat er geen onderzoek wordt gevoerd. Volgens de minister van Justitie is er niet in alle zaken voldoende bewijs, kan de klacht ongegrond zijn of kan de toestand van de dieren zijn verbeterd. Van Cauter neemt een ander standpunt in, zij denkt dat er zoveel zaken worden geseponeerd omdat het OM andere prioriteiten heeft. Zij vindt dat als er flink wordt ingezet op opsporing het ook belangrijk is dat er een gepaste straf volgt. Minister Weyts van Dierenwelzijn vindt ook dat het aantal seponeringen te hoog ligt:

“Kleinere zaken worden nu afgehandeld door onze eigen inspectie, met een administratieve boete. Daardoor ontlasten we de parketten, maar dan moeten ze wel echt vervolgen als het nodig is. Elk parket heeft intussen ook een aanspreekpunt dierenwelzijn.”

Houdverbod
In 2012 is in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het Nederlandse Ministerie van Veiligheid en Justitie de omvang van geregistreerde gevallen van mishandeling en verwaarlozing van dieren in Nederland in kaart gebracht. Ook in 2015 heeft het WODC nogmaals onderzoek gedaan. Dit keer naar de huidige uitvoeringspraktijk van het houdverbod (verbod om dieren te houden). De bevindingen van dit onderzoek zijn vastgelegd in het rapport ‘Dieren Verboden’.

In de periode 2010 – 2014 waren er 359 dierenmishandelingszaken en 812 verwaarlozingszaken, in respectievelijk 285 en 634 gevallen werd de dader schuldig bevonden en werd er een straf opgelegd. In het onderstaande overzicht staan de straffen opgesomd die er werden opgelegd aan de mishandelaars en verwaarlozers van dieren.

Dierenmishandeling Dierenverwaarlozing
Onvoorwaardelijke gevangenisstraf 8 3
Voorwaardelijke gevangenisstraf 22 58
Onvoorwaardelijke taakstraf 87 117
Voorwaardelijke taakstraf 27 33
Onvoorwaardelijke geldboete 92 292
Voorwaardelijke geldboete 39 121
Overig 10 10
Totaal 285 634

 

Soft
De maximumstraf voor dierenmishandeling in België is op dit moment zes maanden gevangenisstraf. Deze wordt straks verhoogd naar achttien maanden. Net als in Nederland wordt dierenmishandeling in de meeste gevallen niet bestraft met een gevangenisstraf. In alternatieve straffen ziet Weyts niets.

Volgens Michel Vandenbosch, voorzitter van dierenrechtenorganisatie GAIA, worden dierenmishandelaars en -verwaarlozers te vaak nog te soft behandelt door de rechters:

“Vaker beschermt men de mishandelaars eerder dan de dieren zelf. Ik hoop dat minister Geens de parketten en procureurs-generaal duidelijk maakt dat dierenverwaarlozing niet veronachtzaamd mag worden. En dat dierenmishandeling veel hoger op de prioriteitenlijst komt te staan.”

Vandenbosch vindt het positief dat de minister van Dierenwelzijn dierenmishandeling zwaarder wil straffen, maar hij vraagt zich wel af of het OM dan ook vaker over gaat tot vervolging:

“Mensen die dieren verwaarlozen, krijgen vaker dan in het verleden een verbod om dieren te houden. Dat kan een gepaste straf zijn, maar men gaat dat vervolgens niet in het oog houden en de veroordeelde heeft binnen de kortste keren weer dieren.”

Bijzondere voorwaarde
In Nederland is het op dit moment nog niet mogelijk om een houdverbod als zelfstandige maatregel op te leggen. Deze kan alleen als bijzondere voorwaarde bij een voorwaardelijke straf worden opgelegd. Bij overtreding daarvan moet de dader alsnog zijn straf ondergaan, maar vervalt in dat geval het houdverbod. De minister van Justitie en Veiligheid (voorheen Veiligheid en Justitie) heeft vorig jaar aangekondigd het houdverbod zo snel mogelijk het houdverbod als zelfstandige straf te willen invoeren.

De maximale straf voor dierenmishandeling of –verwaarlozing in Nederland is drie jaar gevangenisstraf of een geldboete €19.500. Uit de Richtlijnen voor strafvordering dierenmishandeling en dierenverwaarling die het Openbaar Ministerie gebruikt blijkt echt dat het niet gebruikelijk is om een hoge straf voor dierenmishandeling of -verwaarlozing te eisen. Vaakt komt de dader dan ook weg met een taakstraf of een boete. Zeker als er sprake is van een zogenaamde ‘first offender’ – iemand die voor de eerste keer een delict pleegt.

Bron: HLN ©AnimalsToday.nl Lianne Raat