Er bestaan meerdere diersoorten waarbij het gebruikelijk gedrag is om te doen alsof ze dood zijn, zoals cavia’s en konijnen, die we het misschien wel eens hebben zien doen. Dit zijn prooidieren die proberen te vermijden opgegeten te worden. Maar er zijn meer redenen waarom een dier dit gedrag kan vertonen, het veinzen van de dood.
Slangen, ongewervelden, vogels en vele andere veinzen hun dood om aan roofdieren te ontsnappen. Een creatieve, maar ook erg riskante truc. Dit wordt ook wel thanatosis genoemd (van het Griekse θανάτωση, wat ‘doodmaken’ betekent). Het dier dat wellicht het meest bekend is vanwege deze ontsnappingsmethode is de opossum. Deze opent zijn mond, steekt zijn tong uit en laat zijn ontlasting lopen. Daarnaast zorgen klieren voor een penetrante lucht die vijanden op afstand houdt. Een voorbeeld hiervan zie je in deze video:
.
.
‘Over het algemeen is er bij wetenschappers maar weinig bekend over dit intrigerende gedrag,’ zegt Rosalinde Humphreys, een masterstudent aan de Schotse universiteit van St. Andrews in het Verenigd Koninkrijk. Het is moeilijk om het gedrag op te nemen in het wild en er zijn ethische vraagtekens bij het nabootsen van een dergelijke situatie in laboratoria.
.
Het veinzen van de dood
Wat bekend is, is dat er twee soorten ‘doodspelen’ te onderscheiden zijn. Bij de eerste soort is het een vrijwillige actie, waarbij de keuze aan het dier is om te verstijven of weg te springen – typerend voor boomkikkers. Bij de tweede soort is het een onvrijwillige fysiologische reactie, zoals bij opossums gebeurt.
Naast het veinzen van de dood om niet opgegeten te worden is er een aantal andere redenen voor dieren om dit te doen. Een daarvan is om te paren, zoals bij de kraamwebspin. De mannetjes doen alsof ze dood zijn, zodat het vrouwtje ze probeert op te eten en op het laatste moment doen zij dan een – soms succesvolle – poging tot voortplanting.
Ook is er de venglazenmaker (een soort libel), waarbij het vrouwtje juist doet alsof zij neerstort om paarpogingen van opdringerige mannetjes te vermijden. En er zijn roofdieren die de strategie gebruiken om een nietsvermoedende prooi te pakken, wanneer die een kijkje komt nemen.
Er zijn dus vele redenen voor dieren om hun dood te veinzen en verschillende manieren waarop zij dat doen. Soms is het een bewuste keuze, maar andere keren is het gedrag een gevolg van de situatie. Kortom, een zeer diverse tactiek waar nog veel over te leren valt.
.
.
Bronnen:
- Biocyclopedia
- Easy Peasy Gardening/YouTube
- fredbrackely/YouTube
- National Geographic
- Ripleys
- Thor Hansen/YouTube
©AnimalsToday.nl Juliëtte Ronteltap
