Dierenpsychologen ontdekken de muziek waar huisdieren van houden. Honden en katten geven de voorkeur aan hun eigen genre, onze muziek is maar lawaai.
We laten graag de hele dag de radio aan voor onze hond of kat, om onze lievelingen te plezieren. Meestal zetten we muziek op waar we zelf de voorkeur aan geven. Houd je van klassieke muziek, dan weet je zeker dat je kat hier ook van geniet. Al je liever naar rock luistert, dan denk je dat je hond daar ook het meest om geeft. De neiging om onszelf op onze huisdieren te projecteren is heel menselijk, maar kunnen we er wel zo makkelijk vanuit gaan dat zij hetzelfde leuk vinden als wij?
Charles Snowdon is dierenpsycholoog aan de universiteit van Wisconsin-Madison en een autoriteit als het gaat om muzikale voorkeuren van dieren. Hoewel we aannemen dat muziek een uniek menselijk verschijnsel is, ontdekte Snowdon dat dieren wel degelijk beschikken over muzikale capaciteiten. Ze houden van muziek die specifiek is afgestemd op hun eigen soort: opgebouwd uit toonhoogtes, klanken en tempo’s waarmee zij vertrouwd zijn.
Maatstaf
Muziek draait dus eigenlijk om maatstaf. Wij luisteren het liefst naar een compositie die valt binnen ons akoestisch en vocaal bereik, die gebruik maakt van klanken die we begrijpen en een snelheid aanhoudt dat overeenkomt met onze hartslag. Een te hoog of te laag geluid klinkt voor ons akelig of ongrijpbaar. En een te snelle of te langzame melodie herkennen we niet als muziek.
Voor dieren valt menselijke muziek in deze onherkenbare categorie. Hun vocaal bereik en hartritme wijkt sterk af van die van ons. Ze zijn dus simpelweg niet in staat om te genieten van muziek die duidelijk is gemaakt voor onze oren. Onderzoek wijst inderdaad uit dat dieren over het algemeen een totaal gebrek aan interesse tonen voor onze composities. Met dit in gedachten werkte Snowdon samen met cellist en componist David Teie. Zij wilden muziek componeren speciaal ontwikkeld voor dieren.
Apenliedjes
In 2009 componeerden de onderzoekers twee liedjes voor tamarins. Het vocaal bereik van deze apen ligt drie octaven hoger dan die van ons en hun hartslag gaat twee keer zo snel. De muziekstukken klinken schel en onplezierig voor ons, maar de apen hadden er wel oren naar. Het lied dat gebaseerd was op opgewonden apentonen en een hoog tempo aanhield, maakte de tamarins zichtbaar geagiteerd en actief. Ze werden juist weer rustig en ongewoon sociaal in reactie op een ‘tamarin ballad’, met blije apenklanken en een langzamer ritme.
Kattengejank?
Hierna componeerden Snowdon en Teie muziek voor katten. Ze transponeerden melodieën naar het vocale frequentiebereik van deze dieren en stemden het ritme af op de hartslag van katten in ruste. Snowdon en Teie vonden uit dat katten inderdaad liever luisteren naar composities in hun eigen bereik en tempo, dan naar menselijke muziek.
Op basis van deze resultaten, besloot Teie om online muziek voor katten te gaan verkopen. Onder de bedrijfsnaam “Music for Cats”, biedt hij liedjes aan voor $1.99 per stuk.
Hondenmuziek
Muziek voor honden ligt een stuk lastiger, omdat hun soort nogal varieert in omvang, vocaal bereik en hartritme. Grote honden als Labradors en Mastiffs hebben een vocaal bereik dat nogal lijkt op die van een volwassenen man. Snowdon voorspelt daardoor dat grote honden meer reactie zullen vertonen op menselijke muziek dan een kleinere hond als de Chihuahua.
Sommige honden lijken inderdaad emotioneel te reageren op menselijke muziek. Onderzoek van Deborah Wells, een psychologe aan Queen’s University Belfast, laat zien dat honden verschillende genres in menselijke muziek kunnen waarnemen. Ze vertonen bijvoorbeeld gedrag dat de suggestie wekt van ontspanning wanneer klassieke muziek wordt gedraaid en agitatie wanneer er heavy metal klinkt.
Muzikaal vermogen
We zijn altijd op zoek naar nieuwe manieren om onze huisdieren te plezieren. Het is dus voor de hand liggend dat de vraag naar muziek voor dieren zal stijgen. Maar hoe goed componisten ook hun liedjes voor honden, katten en apen perfectioneren, de dieren zullen waarschijnlijk hun specifieke muzieksoort nooit zo appreciëren als wij mensen die van ons. Volgens Snowdon ontbreekt het de dieren namelijk aan een belangrijk muzikaal vermogen: relatief gehoor.
Wij kunnen een opeenvolging van noten herkennen als dezelfde, of het nu in de toonsoort F groot of A klein is. Snowdon ontdekte dat dieren een heel goed absoluut gehoor hebben, maar geen relatief gehoor. Ze kunnen dus wel een opeenvolging van noten leren herkennen, maar als je deze transponeert naar een andere toonsoort, dan herkennen de dieren de melodie niet meer. Wij begrijpen muziek dus toch op een andere manier dan dieren dat doen.
Lees hier ook een mooi artikel over het ritmegevoel van vogels.
Bron ©PiepVandaag Isabelle Oostendorp
