Het komt de politiek en ambtenaren niet uit dat er wolven in Nederland zijn. Dat geeft zoveel werk. Provincies hebben sinds december 2015 wettelijke verantwoordelijkheid voor bescherming van de natuur en toevallig sinds dat jaar lopen er ook wolven door Nederland. Toen waren provincies nog slapend. Nu is het wachten op de put vol wolven.

Wachten op de put vol wolven?
Wachten op de put vol wolven? | Foto: publiek domein

Eén provincie werd wakker in 2018, toen een wolvenpaar het idee kreeg op de Veluwe te vestigen en seks te hebben. Gelderland stelde een wolvencommissie aan. Dat gebeurt dan om betrokkenen, lees schapenhouders en natuurbeschermers, een platform te geven. Om te praten. Maatregelen waren niet nodig, want wolven staan beschreven als schuw. Schapen werden naar verluid goed beschermd met omgebouwde schapenkerende hekjes, met een elektrische schok voor een wolf. Klaar! Probleem opgelost voor bestuurders en ambtenaren.

Het was natuurlijk helemaal niet klaar, want de wolven bleken niet schuw en kwamen over de hekjes. Brabant werd wakker, Drenthe werd wakker, Friesland werd wakker. Hup, allemaal commissies en wolvenconsulenten ingesteld. Niet dat die er veel verstand van hadden, maar politiek gezien leek het erop dat de bestuurders en ambtenaren wat deden. Subsidies voor elektrische hekjes werden vrijgemaakt. Er werd weer veel gepraat en het gebrek gebagatelliseerd van de interesse voor de subsidie.

Een antwoord voor de bange ouder en het kind bleef domweg uit. Wat doet de overheid als een wolf in hun straat staat? Ja een paintballfestijn werd verzonnen, dat voor het beïnvloeden van wolvengedrag kant noch wal raakt. Een effectieve oplossing voor de dierhouderij bleef ook uit. Het dringt na zoveel jaar niet door dat schapenhouders geen omgebouwde dure elektrische hekjes willen, bijvoorbeeld omdat het niet van het ene veld naar het andere te slepen is, of omdat het in veel gevallen niet werkt.
.

Diederik van Liere: De monomane weg van het elektrische hekwerk

.
Provinciale ambtenaren adviseren nu doodleuk dat wolven mogen worden afgeschoten, want er zijn ernstige problemen, er is een alternatief uitgeprobeerd (het hekje) en de populatie wolven gaat niet in gevaar zijn. Dus wordt er aan de uitzonderingsregels voldaan om de bescherming van de Habitatrichtlijn op te heffen. Klaar! Een beetje politiek gevoelige bestuurder gaat zijn kop niet boven het maaiveld uitsteken voor zo’n controversieel geval als een wolf. Daar verlies je alleen maar het pluche van je stoel mee. En de drukke ambtenaar verwijst het liefst naar een ander, zoals de mensen van BIJ12, die veel ervaring met jacht en geen taak hebben in bescherming van wolven.

Voor de lange termijn weten bestuurders dat er meer en meer wolven gaan komen, maar de verkiezingstermijn is korter, dus waarom duurzaam denken? Niet moeilijk doen; wolven afschieten dus. Dat een burgemeester daartoe opdracht geeft, is een teken aan de bestuurlijke wand: de lagere overheid neemt het heft in handen. De provincie lost het probleem niet op, dan doen we het zelf. Analoog aan illegaal afschot van wolven is dit symptomatisch voor de onmacht in bestuurlijk Nederland. Onmacht voor een omgang met wolven, die recht doet aan de natuur, het grote roofdier en de onrust bij mensen.
.

Faunabescherming doet aangifte wegens verjagen en doden van wolf in Wapse

Wachten op de put vol wolven?

Technisch gezien zijn er vele mogelijkheden om problemen met wolven op te lossen. Waarom leren we een wolf niet af dat een schaap leuk is om na te rennen, om in te bijten of om op te eten? De duurzaamste technieken maken gebruik van het leervermogen van een wolf. Die moet bijgestuurd worden, zodat de bijsturing ook aan zijn of haar jongen wordt doorgegeven. Als een wolvenpaar geen mensen durft te benaderen, geeft ze dat ook aan haar jongen door. Als ze niet geleerd heeft schapen te doden (en veel wolven doden geen schaap) dan kunnen ze zelfs met hun territorium binnenkomende wolven verdrijven die dat wel doen.

Waarom is er geen dienst op dorpsniveau, die wolven wegjaagt uit de bebouwde kom om zo een wolf af te leren in de buurt van de bebouwde komen mensen te komen? Leer het dier in de natuur te blijven. We hebben artifial intelligence, waarom is er geen wolfdetectiesysteem met een cameraatje dat een wolf herkent en allerlei toeters en bellen kan laten afgaan om de wolf af te schrikken?

Waarom maken we geen gebruik van de sociale organisatie en het gedrag van de voorouders van schapen, paarden of runderen, die ervoor zorgden dat die dieren konden overleven bij bedreiging door een roofdier?

Die drie niveaus zijn relevant in de sturing van het gedrag en daar zijn uitwerkingen voor. Het kost bestuurders en ambtenaren alleen te veel werk, dat gedoe met die wolven. En ondertussen is zowel burger als wolf voor de korte termijn niet geholpen. Pas als er de nodige wolven in liggen, dempt men de put?

Diederik van LiereInstitute for Coexistence with Wildlife
.

Wolven wenselijk gedrag aanleren is efficiënter dan een hek bouwen

©AnimalsToday.nl