Beschermende maatregelen lijken geen invloed te hebben gehad op walvissterfte, blijkt uit nieuw onderzoek. Dat versterkt de noodzaak voor een op wetenschap gebaseerde aanpak bij het terugdringen van het grote aantal sterfgevallen.
Menselijke activiteit is nog steeds doodsoorzaak nummer 1 onder walvissen, één van de meest bedreigde dieren van de oceaan. Een analyse van vier decennia walvissterfte laat zien dat pogingen om dit te voorkomen geen aantoonbaar effect hebben gehad.
Er wordt geschat dat er nog maar ongeveer 460 Noordkapers (Eubalaena glacialis) zwemmen in de wateren voor de oostkust van Canada en de Verenigde Staten. De regeringen van beide landen hebben verschillende maatregelen genomen om walvissen te beschermen tegen het verstrikt raken in visnetten of botsingen met schepen. Zo heeft Amerika de ‘ship strike rule’, die vaarsnelheden in bepaalde gebieden beperkt. Deze regel werd van kracht in 2008 en dreigt volgend jaar af te lopen.
Marine-zoogdieronderzoekers Julie van der Hoop en Michael Moore werken beiden op het Woods Hole Oceanographic Institution (WHOI) in Woods Hole, Massachusetts. Zij en hun collega’s analyseerden alle bekende doodsoorzaken tussen 1970 en 2009 van acht soorten grote walvissen uit de noordwestelijke Atlantische Oceaan. Gedurende die tijd zijn 122 walvissen gestorven, 473 bultruggen (Megaptera novaeangliae), 257 gewone vinvissen (Balaenoptera physalus) en nog een aantal andere walvissoorten. Toen de wetenschappers in staat waren om een doodsoorzaak aan te wijzen, bleek ‘menselijke interactie’ de meest voorkomende te zijn, tot in wel 67% van de gevallen. Verstrikking in visnetten was de belangrijkste oorzaak van overlijden in deze categorie.
De beschermingsmaatregelen lijken geen invloed te hebben gehad op walvissterfte, volgens het in Conservation Biology online gepubliceerde onderzoek. Hoewel een aantal van de regels alleen uitgevoerd werden tegen het einde van de onderzoeksperiode, vindt Moore de vaststelling nog altijd “enorm teleurstellend”.
Tekenen van hoop
Maar Moore stelt ook vast dat het onderzoek een zeer brede analyse was. Er zijn specifieke lokale inspanningen – zoals het verplaatsen van scheepvaartroutes in de Baai van Fundy, tussen de Canadese provincies New Brunswick en Nova Scotia – die “zonder twijfel” helpen bij het behoud van walvissen, maar waarvan de uitkomsten verdwijnen in een breder perspectief.
De analyse laat ook zien waar toekomstige inspanningen ter bescherming van de soort op gericht zouden kunnen worden. Van der Hoop merkt op dat de schattingen van waar vaartuigbotsingen optreden, een grote piek laten zien in de wateren rond Kaap Hatteras, net ten noorden van Morehead City in North Carolina. Er zijn bijna geen maatregelen uitgevoerd in deze regio om walvissterfte te verminderen, zodat de nadruk op het voorkomen van schipbotsingen hier enorm waardevol kan zijn.
Greg Silber is marine-zoogdieronderzoeker bij de US National Marine Fisheries Service (NMFS), die hun hoofdkantoor hebben in Silver Spring, Maryland. Silber zegt dat dit laatste onderzoek:
“helpt om de behoefte te versterken aan een doordachte, op wetenschap gebaseerde en evenwichtige aanpak bij het terugdringen van door de mens veroorzaakte sterfte van grote walvissen.”
Silber en zijn collega Shannon Bettridge, ook van de Fisheries Service, concludeerden eerder dit jaar in een rapport dat het te vroeg is om te zeggen of de ‘ship strike rule’ effectief was. De naleving van de regel was slecht nadat deze werd ingevoerd, merkt Silber op, maar het is recent verbeterd. In hun rapport werd opgeroepen om de snelheidsbeperking voort te zetten, en werd voorgesteld om deze uit te breiden tot kleinere zeeschepen.
Hoewel de walvispopulatie een aantal slechte jaren ervoer in het midden van de jaren 2000, toen de aantallen sterk daalden, heeft Silber goede hoop dat de soort een positieve draai aan het maken is.
“De Noord-Atlantische walvispopulatie lijkt te groeien,” zegt hij, “maar is nog niet uit de problemen.”
Moore heeft ook voorzichtige tekenen gezien dat er dingen zijn verbeterd sinds 2009. Zijn team heeft financiering van de Amerikaanse regering om autopsie uit te voeren op walvissen.
“Ik had het moeilijk om het geld in de afgelopen jaren te besteden”, zegt hij, “en dat is een heel goed teken.”
Bron ©PiepVandaag.nl Isabelle Oostendorp
