De Dode Zee is eigenlijk geen zee, maar een heel groot meer. En met 429 meter onder zeeniveau ook het laagstgelegen meer ter wereld. Wat wél klopt aan de naam is het woord ‘dood’; het zoutgehalte is namelijk 30 procent. Dat is extreem hoog en daardoor is er voor planten en dieren vrijwel geen leven mogelijk in dit water. Maar het woord ‘dood’ heeft nog een andere lading gekregen: de Dode Zee krimpt door watertekort.

Voormalige badplaats aan de Dode Zee
Voormalige badplaats aan de Dode Zee | Foto: screenshot video ABC News In-depth/YouTube

De Dode Zee is langzaam aan het sterven. In de afgelopen vijftig jaar is ze al een derde kleiner geworden. Fotograaf Noam Bedein heeft speciaal hiervoor het Dead Sea Revival Project opgericht. Samen met de Israëlische schipper Jake Ben Zaken hoopt hij de destructie onder de aandacht te brengen.
.

Oorzaken sterfte

De rivier de Jordaan vult normaal gesproken de Dode Zee aan met water. Israël, Syrië en Jordanië halen grote massa’s water uit deze rivier om hun akkers te besproeien en de bevolking van water te voorzien. De Jordaan is ondertussen zelf ook een dun stroompje geworden. Door het gebrek aan watertoevoer komt er niet voldoende zoet water in de Dode Zee. Het resterende water verdampt verder en wordt op deze manier steeds zouter.

Industrie langs kust Dode Zee
Industrie langs de kust van de Dode Zee | Foto: screenshot video ABC News In-depth/YouTube

Daarnaast pompen chemische bedrijven water uit de Dode Zee om dit vervolgens te laten verdampen. Hierdoor oogsten ze kostbare mineralen, zoals kalium en magnesium. Dit gebeurt in het zuidelijke bekken, goed te herkennen op onderstaande kaart. Een kwart van het terugtrekkende water in de Dode Zee komt voor rekening van deze vorm van mijnbouw.
.

.
Volgens schipper Jake Ben Zaken is er meer aandacht nodig voor het langzaam sterven van de Dode Zee. Het grootste probleem is volgens hem het gebrek aan bewustzijn:

“Er wonen in dit gebied weinig mensen, en het geld dat verdiend wordt, komt van de industrie in het zuidelijke bassin. De overheid ziet dus geen reden om in te grijpen. Ondertussen heeft het publiek geen idee wat hier gebeurt.”

.

De Dode Zee sterft door watertekort
Zinkgaten, of ‘sinkholes’ langs de kust van de Dode Zee | Foto: screenshot video ABC News In-depth/YouTube

Zinkgaten

Waar het publiek wel last van heeft zijn de zinkgaten. Terwijl het grote meer aan het opdrogen is, verandert het landschap niet alleen van water naar woestijn, maar dit levert ook gevaarlijke situaties op. De ondergrondse zoutafzettingen verdwijnen en er ontstaan grote holten onder dunne lagen zand. Dit zijn zinkgaten waarin mensen, auto’s en gebouwen al in zijn gezakt. Levensgevaarlijk dus en grote delen van het gebied zijn hierdoor niet meer toegankelijk.
.

Plannen om de Dode Zee te redden

Volgens fotograaf Bedein valt de Dode Zee nog te redden. Of dit zomaar zal lukken, is niet zeker. De oplossingen zijn erg kostbaar. Er bestond een plan om water uit de Rode Zee te halen. Dit water zou eerst ontzilt worden in Jordanië. Jordanië zou zelf het zoete water houden en de resten zouden dan in pijpleidingen naar de Dode Zee worden getransporteerd. Dit plan is nooit uitgevoerd. Het was te kostbaar en ecologen vonden het te gevaarlijk om zout restwater toe te voegen aan de Dode Zee. Dit kon een nieuw soort ecologische ramp veroorzaken.

Er is nog hoop op een andere oplossing. Men wil water uit de Middellandse Zee ontzilten en transporteren naar het Meer van Galilea. Hier stroomt de Jordaan doorheen onderweg naar de Dode Zee. Dit vraagt wel om samenwerking tussen Israël en enkele Arabische landen zoals Jordanië. Met het ondertekenen van de Abraham-akkoorden lijkt deze oplossing dichterbij te komen. Bedein:

“We kunnen ons concentreren op het drama dat zich voltrekt. Maar ellende werkt verlammend. En de situatie is niet uitzichtloos. We kunnen het leven van de Dode Zee nog redden.”

Bronnen:

Turkije en Spanje dumpen samen 270 ton plastic per dag in Middellandse zee

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen