Eerder beoordeelde de Reclame Code Commissie (RCC) de televisiecommercial “Boeren houden van koeien” van Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) als ‘misleidend en oneerlijk’. In beroep heeft het College van Beroep Stichting Reclame Code Commissie (CvB) dit oordeel bevestigd.

CvB: Reclamespot ‘Boeren houden van koeien’ is misleidend
CvB: Reclamespot ‘Boeren houden van koeien’ is misleidend | Foto: screenshot video NAJK/YouTube

Het College is, net als de RCC, van oordeel dat de betrokkenheid van de zuivellobby aan de consument duidelijk moet worden gemaakt. Dit, omdat het commerciële belang van de lobby een impact kan hebben op hoe de consument de tv-commercial opvat. Als niet duidelijk is dat de tv-spot commerciële reclame is voor zuivelproducten, dan ziet de consument enkel een eenzijdig en geromantiseerd beeld over de omgang van jonge boeren met hun koeien. De consument zal de boodschap minder kritisch bekijken als niet duidelijk is dat de campagne (mede) bedoeld is om de verkoop van zuivel te stimuleren.

RCC: Televisiecommercial ‘Boeren houden van koeien’ is misleidend

De klager (een particulier) zegt over de beslissing:

“Met deze campagne wordt het begrip ‘houden van’ net zoveel geweld aangedaan als de koeien in de zuivelindustrie, en dat de lobby niet wegkomt met dit soort praktijken is erg belangrijk’.”

melk van veedieren
Koeien in een stal | Foto: publiek domein

Mede mogelijk gemaakt door de NZO

De beslissing van het CvB gaat zelfs een stap verder dan de RCC. Zij oordeelt dat de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) medeverantwoordelijk is voor de inhoud van de tv-commercial. De NZO heeft de campagne gefinancierd, de domeinnaam van de campagne geregistreerd en de zendtijd van de commercial ingekocht. Daarmee heeft de NZO de campagne mogelijk gemaakt. Een campagne die de commerciële belangen van haar leden ondersteunt. Ook al zegt de NZO dat ze niet verantwoordelijk is voor de inhoud van de commercial, is ze toch medeverantwoordelijk. Daarom moet duidelijk zijn dat de NZO de werkelijke adverteerder is zodat de reclame transparant is.

De campagne “Boeren houden van koeien” was volgens de zuivellobby bedoeld om het imago van boeren op te poetsen als tegenwicht tegen de campagnes van o.a. Wakker Dier over dierenleed in de zuivelindustrie. Niet alleen de NZO financierde, en was dus betrokken bij, de campagne, maar ook LTO Nederland en ZuivelNL, de ketenorganisatie voor de zuivelsector, droegen eraan bij.

Welkome beslissing

Berber Brouwer, advocate bij Walden Grene Advocaten die de particuliere klager bijstond in diens klacht zegt het volgende:

“De beslissing is een welkome beslissing die partijen dwingt tot eerlijkheid over van wie reclame nu daadwerkelijk afkomstig is. Hoewel de Nederlandse Reclamecode het begrip “adverteerder” als zodanig niet definieert, geeft het College met deze beslissing namelijk een sterk signaal af: de consument moet weten van wie reclame daadwerkelijk afkomstig is, omdat het (commerciële) belang van een partij die de reclame bijvoorbeeld financiert, kan maken dat de boodschap van de reclame anders wordt opgevat dan het geval zou zijn wanneer die betrokkenheid niet kenbaar is. Zeker bij een imagocampagne zoals deze is het belangrijk dat de consument kritisch blijft en niet wordt misleid bij het maken van diervriendelijke keuzes.”

CvB maakt korte metten

Het CvB maakt korte metten met het argument van de jonge boeren en NZO dat de (politieke) vrijheid van meningsuiting van de jonge boeren met deze beslissing zou worden beperkt. Het College oordeelt dat vrijheid van meningsuiting niet zover gaat dat er oneerlijke reclame mag worden gemaakt. “Ook dat is een welkome overweging die een sterk signaal afgeeft: reclame mag simpelweg niet oneerlijk zijn” aldus Brouwer.

De beslissing in deze zaak kan tevens dienen als basis voor toekomstige klachten. Het biedt een referentiekader voor vergelijkbare situaties en kan richting geven aan latere beslissingen.

Bron:

‘Boeren houden van koeien’ campagne Liegebeest van 2022

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen