Ondanks dat bij Covid-19 vaak wordt gedacht aan de pandemie die de wereld in haar greep had, komt corona bij dieren vaker voor dan aanvankelijk werd gedacht. Het SARS-CoV-2 virus infecteert een breed en groeiend aantal dieren, zowel in gevangenschap als in het wild.
Wereldwijd zijn veel soorten dieren besmet geraakt met het coronavirus. Zo is het virus volgens het Amerikaanse ministerie van landbouw tot nu toe bij meer dan honderd huiskatten en honden aangetroffen en bij in gevangenschap levende tijgers, leeuwen, gorilla’s, otters, nertsen en sneeuwluipaarden. Ook blijkt uit onderzoek 17 procent van de geteste rioolratten in de Amerikaanse stad New York besmet te zijn. Joseph Hoyt, een ziekte-ecoloog bij Virginia Tech die onderzoek is begonnen naar covid-19 bij wilde dieren:
“Ik denk dat de verspreiding naar dieren in het wild groter is dan eerder werd gedacht.”
Een studie uit 2021 suggereerde dat een derde van de herten in het noordoosten en middenwesten van de VS was blootgesteld aan het virus. Overigens komt het niet vaak voor dat wilde dieren getest worden. Het coronavirus heeft dus waarschijnlijk veel meer dieren en diersoorten getroffen.
.
Contact met mensen
Er is nog geen eenduidig antwoord op de vraag hoe wilde dieren in aanraking komen met het virus en hoe zij besmet raken. Wel zijn er theorieën. Ze kunnen bijvoorbeeld besmet raken door in nauw contact te komen met menselijk afval of afvalwater, of doordat ze het virus inademen in de buurt van mensen. Eerder schreef AnimalsToday al dat er besmettingen voorkwamen bij wilde gorilla’s door toeristen die te dicht in de buurt kwamen. Besmettingen kunnen ook komen door interacties met huisdieren of dieren die in gevangenschap leven. Promovenda Rebecca Bushman aan Yale University, die onderzoek deed naar besmettingen bij wilde muizen, bevestigt dat we nog te weinig weten over hoe dieren en corona zich verhouden:
“Ik denk dat iedereen het erover eens is… dat niemand het weet.”
.
Wilde berggorilla’s lopen risico op besmetting COVID-19 door toeristen
ACE-2-receptor
Dieren hebben net als mensen een ACE-2-receptor. Deze receptor speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de bloeddruk en andere fysiologische functies. Een receptor is een cel of weefselement dat gevoelig is voor prikkels. Een smaakpapil op je tong is een voorbeeld van een receptor. Wanneer je iets proeft, zenden de hersenen een signaal uit en zetten dit om in een waarneming. Zo proef je dat iets zoet is. Receptoren zitten ook in luchtwegen en holtes. Het coronavirus bindt zich aan de ACE2 receptor in de longen. Het wordt door de receptor de longcel ingetrokken en kan zich vervolgens vermenigvuldigen.
.
.
De structuur van de ACE2 receptor verschilt relatief weinig tussen verschillende gewervelde soorten, zegt Craig Wilen, een viroloog aan Yale University. Toch zijn er kleine variaties in de structuren. Hierdoor dachten wetenschappers aanvankelijk dat het zeer onwaarschijnlijk was dat sommige zoogdieren besmet zouden raken. Nu blijkt dat dieren die aanvankelijk als minder vatbaar voor het virus werden gezien, dit toch wel zijn. Het blijkt nu dat veel, zo niet de meeste ACE-2-receptoren bij zoogdieren vatbaar zijn.
Besmette opossums
Onlangs verscheen het artikel dat Hoyt samen met Carla Finkielstein en natuurbeschermingsbioloog Amanda Goldberg schreef. Tijdens het onderzoek ontdekten de ze dat buidelratten (oppossums) in de Amerikaanse staat Virginia ook positief testten. Dat vonden ze opmerkelijk, omdat buidelratten biologisch gezien heel anders zijn dan de mens. Finkielstein:
“We maken ons zorgen, want dit betekent dat het virus springt naar verre verwante zoogdieren.”
De buideldieren weken meer dan 150 miljoen jaar geleden af van de placenta-zoogdieren. Dat maakt ze genetisch anders dan veel andere zoogdieren. De onderzoekers vermoeden daarom dat als het virus opossums kan infecteren, het een enorme verscheidenheid aan zoogdieren kan infecteren.
Corona bij dieren kan leiden tot panzoötie
Het is belangrijk om de infecties in kaart te brengen, omdat het aantoont dat het virus muteert. Volgens Finkielstein kan SARS-CoV-2 leiden tot een verborgen panzoötie – de dierlijke versie van een pandemie – met vrijwel geheel onbekende effecten. Besmette dieren lijken vaak milde symptomen te hebben. Experts weten echter bijna niets over de uitwerking van de verschillende varianten van het virus op de meeste dieren. Soms blijkt het virus wel dodelijk. Zo zijn er drie sneeuwluipaarden door complicaties van corona gestorven in een Amerikaanse dierentuin. Bovendien zijn er meerdere nertsen doodgegaan door besmettingen met het virus, ook in Nederland.
.
.
Het is volgens de onderzoekers erg belangrijk om te weten hoe ziek de dieren worden, omdat het ook invloed kan hebben op hoe het virus zich verspreidt als het de weg terugvindt naar mensen. De onderzoekers geven het voorbeeld van het HIV-virus, dat oorspronkelijk ontstond bij chimpansees. Eerst werd gedacht dat het virus milde effecten had op de dieren. Later bleken chimpansees een aandoening te krijgen die vergelijkbaar is met aids, wat hun levensduur vaak verkort. Finkielstein:
“We kennen de gevolgen van het virus niet voor de natuur. Dat is een ander aspect [van het virus] dat grotendeels is genegeerd.”
Bronnen:
- Menselijk lichaam.nl
- National Geographic
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Sophie Jongma
