Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn er tientallen dode dolfijnen en bruinvissen aangetroffen langs de kust bij Turkije en Bulgarije. De oorzaak is volgens wetenschappers mogelijk de sterke toename van vaarverkeer en geluidssignalen in de Zwarte Zee.

oorlog
Buitengewone toename van dolfijnsterfte mogelijk gevolg van oorlog in Oekraïne | Foto: publiek domein

De verhoogde activiteiten in de doorgaans onverstoorde Zwarte Zee heeft volgens experts onrust gebracht in het mariene leven in deze zone. De aanwezigheid van Russische militairen en de ongeveer twintig Russische marineschepen die in dit gebied verkeren, verhinderen de geluidssignalen van walvisachtigen. Dolfijnen en andere zeezoogdieren gebruiken sonar ter oriëntatie en communicatie. Door de plotselinge geluidshinder afkomstig van de marineschepen die onderwatergeluid uitzenden om vijandelijke onderzeeërs op te sporen, worden de natuurlijke signalen van het mariene leven verstoord. Kortom: deze geluidsemissies kunnen dus ernstige en zelfs fatale effecten hebben op de walvisachtigen.

Verstrengeld in vangnetten

Walvisachtigen raken door de geluidsvervuiling gedesoriënteerd en komen dichtbij de kusten terecht. Zo zijn er langs de kust in Turkije de afgelopen tijd ineens veel dode dolfijnen aangetroffen en in Bulgarije veel bruinvissen. Daarnaast zijn veel dieren uit hun eigen leefomgeving verdreven en verstrengeld geraakt in visnetten. Andere zijn op een tot op heden nog onbekende reden gestorven en aangespoeld langs de kust van de Zwarte Zee. Het gaat in totaal al om meer dan 80 dieren. De Turkish Marine Research Foundation (TUDAV) noemt het dan ook een “buitengewone toename”.

Onduidelijke oorzaak sterfte

Ongeveer de helft van de tachtig dode walvisachtigen zijn als bijvangst in visnetten aangetroffen. Van de andere helft is nog onduidelijk wat de precieze doodsoorzaak is. Bovendien zijn er geen tekenen van verstrengeling of schotwonden waargenomen op deze karkassen. Daarnaast vermoeden wetenschappers van verschillende organisaties en onderzoekscentra dat er een verband bestaat tussen de geluidshinder en de sterfte. Maar dit hebben zij vooralsnog niet wetenschappelijk kunnen aantonen.

Zo stelt Dr. Bayram Öztürk, voorzitter van TUDAV:

“Akoestisch trauma is een van de mogelijkheden die in je opkomen. We hebben geen bewijs voor wat laagfrequente sonar in de Zwarte Zee kan veroorzaken, omdat we nog nooit zoveel schepen en zoveel lawaai voor zo´n lange periode hebben gezien; en de wetenschap vereist altijd bewijs.”

Dr. Pavel Gol´din, onderzoeker aan de Nationale Academie van Wetenschappen in Oekraïne:

“Permanent onderwatergeluid doodt de dieren mogelijk niet direct, maar kan ze nog steeds ernstig verstoren en schaden, omdat dolfijnen en andere soorten mogelijk naar onbekend terrein gaan om te proberen het geluid te vermijden. Het zou de oorzaak kunnen zijn van de massale migratie van vis- en walvisachtigen naar het zuiden.”

Daarnaast registreert de Bulgaarse natuurbeschermingsorganisatie Green Balkans al vier jaar lang de bijvangst van walvisachtigen in de tarbotvisserij en bevestigt de sterke toename in dode walvisachtigen in het gebied sinds het begin van de oorlog in Oekraïne.

Gebrek aan bescherming dolfijnen

Tot slot: er zijn geen protocolen om zeezoogdieren te beschermen tijdens oorlogen. Dit bemoeilijkt enig onderzoek. Zo is het onbekend hoevaak er gebruik wordt gemaakt van sonar door de Russische marineschepen. Ook is het lastig te onderzoeken welke gevolgen deze geluidsvervuiling heeft op zeezoogdieren en welke soorten het meest gevaar lopen. Vermoedelijk heeft de overlast de grootste impact op bruinvissen die in deze tijd van het jaar van de Zwarte Zee naar de Zee van Azov zouden moeten migreren, dwars door het oorlogsgebied.

Bron:

©AnimalsToday.nl Jennie Cools