Bijen en andere wilde bestuivers worden onvoldoende beschermd door de Europese Unie. Dit ondanks het twee jaar geleden met veel bombarie aangekondigde ‘EU-initiatief inzake bestuivers’, dat wilde bestuivers, zoals bijen, vlinders en zweefvliegen moest gaan beschermen tegen hun ondergang. Uit een rapport van de Europese Rekenkamer blijkt echter dat de inspanningen van Brussel enorm tekort schieten. Mazen in de wet maken het gebruik van verboden pesticiden nog steeds mogelijk: de grootste doodsoorzaak van de bij.
Slechts één fulltime ambtenaar binnen de Europese Commissie is belast met het ‘EU-initiatief inzake bestuivers’, dat twee jaar geleden in het leven werd geroepen om de afname van wilde bestuivers, zoals bijen, wespen, zweefvliegen, vlinders, nachtvlinders en kevers in de EU een halt toe te roepen. Samo Jereb, lid van de Europese Rekenkamer en verantwoordelijk voor het rapport:
“Bestuivers spelen een essentiële rol in de voortplanting bij planten en het functioneren van ecosystemen. De daling van het aantal bestuivers moet gezien worden als een enorme bedreiging voor onze leefomgeving, de landbouw en de kwaliteit van ons voedsel. De EU-initiatieven die tot nu toe zijn genomen om de wilde bestuivers te beschermen zijn helaas te zwak om vruchten af te werpen.”
Nood-autorisaties los van Brussel
In het rapport komt naar voren dat het lidstaten nog steeds is toegestaan om door te gaan met het gebruik van pesticiden, waarvan gedacht wordt dat zij verantwoordelijk zijn voor enorme verliezen van honingbijen. Tussen 2013 en 2019 zijn er 206 ‘nood-autorisaties’ afgegeven voor het gebruik van drie neonicotinoïden: imidacloprid, clothianidin en thiamethoxam. Deze bestrijdingsmiddelen zijn sinds 2018 strikt verboden voor gebruik buiten.
Volgens de Rekenkamer was de belangrijkste reden voor het gebruik van neonicotinoïden een gebrek aan alternatieven om om te gaan met de ziektedruk in de desbetreffende lidstaat. Doug Parr, hoofdwetenschapper bij Greenpeace in het Verenigd Koninkrijk:
“Deze zogenaamde ‘nood-autorisaties’ zouden alleen moeten worden verleend onder zeer uitzonderlijke omstandigheden. Maar gezien de mate waarin ze nu worden uitgedeeld, ziet het er meer naar uit dat dit voor sommige landen meer regel dan uitzondering is. Gemiddeld wordt er eens per twee weken in Europa toestemming gegeven deze zeer dodelijke en verboden pesticiden te gebruiken.”
Negatieve trend
Bestuiving is belangrijk voor onze voedselvoorziening en de biodiversiteit. Bijna vier vijfde van wilde bloemen en voedselgewassen zijn afhankelijk van bestuiving door insecten. Insecten brengen het stuifmeel van de ene bloem naar de andere, waardoor voedselgewassen en planten zich kunnen voortplanten of vruchten kunnen krijgen. Insecten zijn daarom van belang voor de land- en tuinbouw.
Een wereldwijd evaluatierapport (pdf) bevestigde in 2019 een negatieve trend in het aantal insecten in het algemeen. Met meer dan 40 procent insectensoorten die met uitsterven worden bedreigd. De meest kwetsbare soorten zijn vlinders, nachtvlinders, bijen en kevers. De grootste oorzaken van afname van deze populaties zijn het verlies van leefomgeving door intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden en meststoffen.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl
