Indonesië zet vaart achter de bouw van een nieuw netwerk van dammen op Borneo om een groot ‘groen’ industriegebied van energie te voorzien. Deze bouwdrift verdrijft inheemse gemeenschappen uit hun dorp en tast een van de grootste stukken ongerept regenwoud in Azië aan.

bouwdrift
De grote plompe lori | Foto: David Haring / Duke Lemur Center CC BY-SA 3.0 via Wiki Commons

Borneo is het op twee na grootste eiland ter wereld, na Groenland en Nieuw-Guinea, en is verdeeld tussen de landen Brunei, Maleisië en Indonesië. En al die landen azen op de rijkdommen en ruimte. Vorig jaar schreven media al over plannen in het district Malinau, vlakbij de Indonesische grens met Maleisië, om duizenden hectaren te ontbossen voor biomassa voor energiecentrales.

Bouwdrift nog lang niet voorbij

De centrale regering van Indonesië is bezig met plannen om vijf dammen te bouwen langs drie rivieren in de provincie Noord-Kalimantan als onderdeel van het grootste hydro-elektrische project in Zuidoost-Azië. De kosten van deze bouwdrift worden geschat op meer dan 20 miljard dollar. In 2023 startte de aanleg. Een van de geplande dammen in het district bij de Kayan-rivier zal twee dorpen, Long Leju en Long Peleban, onder water zetten. De bouw is nog maar nauwelijks begonnen. Pas in 2035 zal de laatste fase compleet zijn. De aanleg van dammen door de oerbossen van Noord-Borneo is bedoeld om een groot industriegebied aan te drijven. Volgens de regering gaat het om een investering van strategisch belang, en hoopt men dat dit het grootste “groene industriegebied” ter wereld zal worden. Intussen worden acht gehele dorpen in het gebied gedwongen ontruimd.

bouwdrift
Heart of Borneo | Foto: WWF-Indonesia/GIS Team

De ontbossing komt bovenop de toch al sterk toegenomen aanleg van palmolieplantages. Al deze bouwdrift is enorm slecht nieuws voor de natuur en de dieren die daarin leven. Midden in het gebied ligt immers het Kayan Mentarang National Park, het grootste stuk ononderbroken regenwoud op Borneo. Het reservaat is zo groot als 18 keer Singapore, en het vormt de habitat van een hele waslijst aan beschermde dieren. Zoals de Sunda pangolin, de langstaartmakaak, de grote plompe lori, de nevelpanter, de honingbeer en de Borneobandcivetkat. Ook beroemde vogels zoals de neushoornvogel en Bulwers fazant worden door de habitatafbraak nóg ernstiger in hun voortbestaan bedreigd. Naast honderden vogel- en zoogdiersoorten herbergt het park ook 500 bekende orchideesoorten.

bouwdrift
Nevelpanter | Foto: Frank Wouter CC BY 2.0 via Wiki Commons

En dat terwijl de drie buurlanden zich in 2007 committeerden aan het Hart van Borneo Initiatief, een belofte om de natuur te behouden op een eiland met een van ’s werelds grootste biodiversiteit. Dat verhindert niet dat nu toch bijna 2 procent van het areaal in de bouwplannen valt. Het wordt ingezet voor een waterkrachtproject.

Actie tegen dammen

De Indonesische regering heeft grootse plannen voor de bouw van ruim honderd dammen in het gehele land. Ze ziet daarin een bron van groene energie onder de internationale broeikasgasreductieverplichtingen. Maar  tegenstanders zijn het daar niet mee eens. Die vinden dat de dammen verantwoordelijk zijn voor gedwongen verplaatsing en ontbossing van woud met een hoge natuurwaarde. Zo wordt in Noord-Sumatra het enige (!) leefgebied van de Tapanuli orang-oetan bedreigd door de dammenbouw. Op 14 maart, ter gelegenheid van de 28e Internationale Dag van Actie tegen Dammen, publiceerde een coalitie van bezorgde bewoners gezamenlijk een verklaring:

“Dammen zijn geen groene energie, maar motoren van geweld, ontheemding en vernietiging. Deze projecten worden op frauduleuze wijze aangeprezen als groene energie, terwijl ze rivieren, bossen en inheemse gemeenschappen verwoesten.”

Bron:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée