Bosgebied Mexico laat klein herstel monarchvlinder zien 

De afgelopen jaren is het aantal hectare bosgebied waar monarchvlinders overwinteren schrikbarend afgenomen. Het bijhouden van het aantal hectare waar deze trekvlinders (zij maken indrukwekkende migratietochten van en naar Noord-Amerika en Mexico) overwinteren is een betrouwbaar middel gebleken om aannames te kunnen doen over hoe de soort ervoor staat, aangezien zij altijd terugkeren naar hetzelfde gebied. De soort wordt al jaren in diens  voortbestaan bedreigd door onder andere verlies van leefgebied (overwintergebied),  voedseltekorten, maar ook door agressief gebruik van gifstoffen in de landbouw en de gevolgen van klimaatverandering.

Volgens het meest recente onderzoek overwinterden er in 2014 vlinders in een gebied van 1,12 hectare. Goed nieuws, want vergeleken met de cijfers van 2013 is dit een toename van 69% (van 0,68 hectare). Het is echter nog steeds het op één na kleinste gebied gemeten sinds 1993.

Wat gebeurt er met de monarchvlinder?
De monarchvlinderpopulaties van Noord-Amerika staan onder zware druk door verlies van hun voornaamste voedselbron, de rode zijdeplant . Zijdeplanten worden door boeren gezien als onkruid en verwijderd of weggespoten met gif, met alle gevolgen van dien. Het verwijderen van de planten wordt nota bene door landbouwbeleid gestimuleerd.

Illegale houtkap neemt verlies van leefgebied voor de rekening. In Mexico worden grote stukken bosgebied, waar de vlinders in de winter verblijven, zonder pardon weggekapt.

Ondertussen zijn de effecten van klimaatverandering ook niet langer te ontlopen. Zowel Canada, de Verenigde Staten als Mexico hebben te maken gehad met abnormale en extreme weerpatronen.

De combinatie van deze bedreigingen hebben inmiddels geleid tot een dramatische afname van het aantal monarchvlinders, al is er nu dus voor het eerst een klein herstel waargenomen.

Migratie
De trek van de monarchvlinder is één van de meest bekende natuurfenomenen. Er bestaan meer soorten trekvlinders, maar de afstanden die de monarchvlinder aflegt en de aantallen waarmee de vlinder dat doet is uniek.

De vlinders ontwaken in het voorjaar, dan vindt ook de paring plaats. Vervolgens begint de trek naar het noorden. Buiten het feit dat er vele kilometers worden afgelegd en met vele exemplaren tegelijk is er nog iets bijzonders aan de hand. De generatie die de trek start, sterft al na een aantal weken. De twee daaropvolgende generaties zetten de trek voort en de vierde generatie eet zich vervolgens vol om met voldoende reserves naar het zuiden te trekken en daar in grote groepen te overwinteren. De migratie kent dus een noordwaartse trek, waarbij de dieren zich voortplanten en de populatie steeds groter wordt, en een zuidelijke trek, waarbij direct wordt doorgevlogen naar bepaalde berggebieden in Mexico voor de overwintering. Vervolgens begint dan de cyclus van ontwaken, voorplanten en trek weer opnieuw.

In beeld

De eerste generatie verlaat Texas (Verenigde Staten)

De tweede generatie trekt noordwaarts verder de Verenigde Staten in

De derde en de vierde generatie bereiken Canada

De trek naar het zuiden

Foto’s migratie [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons 

Flight of the Butterflies is een prachtige documentaire over de fenomenale trek van de monarchvlinder. Op dit moment is deze helaas niet langer te zien in Nederlandse bioscopen, maar om een indruk te geven, hieronder de trailer.

Flight of the Butterflies – Official Theatrical Trailer

Download hier het complete rapport van het WWF.

Bronnen: WWF & Wikipedia ©PiepVandaag.nl