Door de snelle ontbossing in Costa Rica, raken luiaards en andere wilde dieren in gevaar. Er worden meer huizen, toeristenhutten en wegen gebouwd, wat ten koste gaat van het regenwoud. Hierdoor vormen elektrocutie door elektriciteitsleidingen, aanvallen door honden, inteelt door verlies aan habitat en botsingen in het verkeer een grote bedreiging voor het bestaan van luiaards. De Sloth Conservation Foundation zet zich in voor het welzijn van deze trage zoogdieren en bouwt daarom touwbruggen om luiaards veilig over te laten steken.

luiaard
Boombruggen helpen luiaards veilig oversteken in Costa Rica | Foto: Pixabay

De Sloth Conservation Foundation werd in 2016 opgericht door de Britse zoöloog Rebecca Cliffe. Zij is een expert op het gebied van luiaards en woont al meer dan tien jaar in Costa Rica. Als oplossing voor de versnippering van de leefgebieden is de organisatie bezig met het installeren van touwbruggen. De boombruggen zijn een tijdelijke oplossing, die gepaard gaan met het planten van bomen. Zodra de nieuwe bomen zijn gegroeid en de habitat weer is hersteld, kunnen de bruggen weer worden verwijderd.

Cliffe zegt tegen Mongabay:

“Jarenlang heb ik gezien dat veel luiaards gewond raakten omdat ze wegen overstaken of werden aangevallen door honden. De problemen beginnen wanneer ze naar de grond moeten. De manier om ze veilig te houden is ze te helpen in de bomen te blijven. Het zijn onvoorspelbare wezens, in het begin wist ik niet of de bruggen zouden werken, maar dankzij cameravallen hebben we geleerd dat ze gebruikt worden en dat ze nuttig zijn.”

Vegetatie verwijderd

Anna Baltodano en Michael Chizkov wonen in Playa Negra, een kilometer van Puerto Viejo, aan de zuidelijke Caribische kust van Costa Rica. Zij willen luiaards helpen. Ze wonen hier al zeven jaar en wilden hun aangrenzende land kopen om het kappen van bomen te stoppen, maar ze waren helaas te laat. Baltodano zegt:

“Luiaards en andere dieren vallen op de grond omdat veel vegetatie is verwijderd en ze zich niet meer tussen de bomen kunnen bewegen. De laatste keer dat er een storm was, vielen een vrouwtjesluiaard en haar baby naar beneden. We hebben haar gered en weer in een boom gezet om haar te beschermen tegen auto’s en agressieve honden.”

Het echtpaar besloot om meer dan tweehonderd bomen te planten om de wilde dieren te helpen. Ook schakelden zij hulp in van de Sloth Conservation Foundation. Tamara Ávila, Francisco Rodríguez en Dayber Barker hebben een touwbrug geplaatst bij het huis van het stel. De eerste werd drie jaar geleden geïnstalleerd en er zijn er inmiddels 140 gebouwd in Costa Rica. Op sommige bruggen zijn cameravallen geplaatst, waardoor er nu bekend is dat er zeker veertien diersoorten gebruikmaken van de bruggen, zoals de witte kapucijnaap en de gemantelde brulaap. Directeur communicatie en financiën van de Sloth Conservation Foundation, Tamara Ávila zegt:

“Er is hier veel ontbossing geweest. Dit was een ‘superbos’ en er waren nauwelijks huizen. Ik woon hier nu zeven jaar en ik heb gezien dat bomen verdwijnen. Sommige vallen tijdens stormen, terwijl andere worden gekapt om te bouwen en uit angst voor vallende vegetatie.”

Traagste zoogdieren ter wereld

Costa Rica is de thuisbasis van twee van de vijf bekende luiaardsoorten: de bruin-drievingerluiaard (Bradypus variegatus) en de Hoffmann’s tweevingerluiaard (Choloepus hoffmanni). Luiaards zijn de traagste zoogdieren ter wereld, waardoor ze ook niet kunnen rennen of springen. Er is weinig onderzoek gedaan naar luiaards in Costa Rica, dus zijn er ook geen gegevens over populatieschattingen. Rodríguez leidt het project ‘Connected Gardens’ voor de organisatie. Hij is al jaren werkzaam in de regio op het gebied van milieubescherming. Er wordt veel en snel gebouwd in het grensgebied. Er is veel illegale activiteit en weinig controle. Hij zegt:

“Lokale gemeenschappen zijn zich ervan bewust, ze zien wat er gebeurt. Ze missen het zien van dieren in de bomen en vragen ons om samen te werken zodat wilde dieren zich weer kunnen verplaatsen. Habitatversnippering zorgt voor genetische problemen. Luiaards planten zich alleen voort met individuen die dicht bij elkaar staan. We vinden dieren met maar één vinger of zelfs vier bij soorten die er normaal twee of drie hebben.”

Uitstoot broeikasgassen verdubbeld

Costa Rica heeft veel bossen en het merendeel daarvan is ook beschermd. Zo is er eigenlijk weinig ontbossing, met minder dan 3.000 hectare per jaar. Maar er worden steeds vaker kleine bosgebieden gekapt, wat via satellietbeelden moeilijk te zien is. De uitstoot van broeikasgassen als gevolg van bosdegradatie is de afgelopen tien jaar verdubbeld, van 1,3 miljoen ton naar 2,5 miljoen per jaar. De bomen worden illegaal gekapt. Cliffe zegt:

“Ze kappen ze illegaal. Het zijn geen organisaties die het gebied komen kappen, het gebeurt op individueel niveau. Iemand kapt de bomen zodat hij kan bouwen en het aan een externe ontwikkelaar kan verkopen om meer geld te verdienen. We moeten bedenken dat er geen economische stimulansen zijn voor degenen die het regenwoud in hun gebied houden. Daarom is het belangrijk om boombruggen te bouwen.”

Er wordt nu gewerkt aan een biologische corridor langs bars, restaurants en hostels, waar toeristen en de lokale bevolking zeggen dat ze bijna dagelijks luiaards zien. De corridor moet verbonden worden langs de stranden en bossen om uiteindelijk aan te sluiten op het Jairo Mora Sandoval Gandoca-Manzanillo Mixed Wildlife Refuge. De stichting hoopt bruggen te bouwen in ontboste gebieden in heel Costa Rica en Zuid- en Centraal-Amerika, met de steun van regeringen en geholpen door de versterking van milieuwetten. Cliffe:

“Luiaards proberen te overleven naast mensen, we moeten de toegang tot bomen, hun schuilplaats en voedsel garanderen. Als we dat doen, weet ik zeker dat ze er in de toekomst nog zullen zijn. Bovendien betekent zorg voor de biodiversiteit meer toeristen en meer inkomsten. Het is een win-win situatie voor de natuur en lokale gemeenschappen.”

Help de luiaards in Costa Rica

Wil je de Sloth Conservation Foundation helpen om meer bruggen te bouwen of een eigen oversteekplaats sponsoren? Doneer dan via de PayPal-link en geef als voorkeur ‘luiaardoversteekplaats’ (sloth crossing) aan.

Bronnen:

#GNvdD: Luiaard gered uit Colombiaanse woning

©AnimalsToday.nl Jane Sauer