De jacht in tropische bossen is niet alleen een gevaar voor de inheemse fauna, maar ook voor de bomen. Wanneer dieren, die zaden verspreiden, bejaagd en in hun voortbestaan bedreigd worden, vergroot dat de kans dat bomen het niet overleven. Dit zijn de bevindingen van een studie door onderzoekers uit de Verenigde Staten, Thailand en van Wageningen Universiteit in Nederland.
Als voorbeeld geven de wetenschappers de olifant in Thailand, waar ze ook het onderzoek deden. Aan het begin van de twintigste eeuw leefden er zo’n 100.000 olifanten in de Thaise bossen. Nu zijn er amper 2.000 over. De decimering van de olifantenpopulatie in Thailand is grotendeels het gevolg van de illegale jacht, stroperij dus. Hetzelfde geldt voor tijgers, apen en civetkatten. Door de enorme bevolkingsgroei heeft overbejaging een enorm probleem gecreëerd voor de regenwouden in Zuidoost-Azië, zo stellen de onderzoekers. Pieter Zuidema van Wageningen Universiteit:
“Het is niet alleen het voortbestaan van dieren dat bedreigd wordt, maar dat van boomsoorten net zo goed. De zaden van tropische bomen worden verspreid door zoogdieren en vogels. Als die sterven of drastisch in aantal verminderen zullen de zaden niet meer verstrooid worden. In plaats daarvan landen ze op de voet van de bomen. Zaailingen die dicht bij elkaar groeien hebben minder kans om te overleven en groeien slechter. Hetzelfde geldt voor bomen. Dus jacht en stroperij zijn direct van invloed op het verlagen van de overlevingskansen van bomen.”
Deze bedreiging is nu voor het eerst uitgedrukt in getallen. Het onderzoeksteam van de Universiteit van Florida, Wageningen Universiteit en de Thaise bosbouwafdeling deed veldonderzoek in een beschermd bosgebied, waar meer dan 10.000 zaden, planten en bomen werden gemeten en gemonitord. In het gebied wordt niet gejaagd, de fauna was dus intact en omvatte alle zaadverspreiders van de bomen die bestudeerd werden. Met behulp van geavanceerde simulatiemodellen berekenden de onderzoekers onder meer de kans op uitsterven voor de belangrijkste boomsoort in dit gebied (de Miliusa horsfieldii), met en zonder verspreiding van zaad. De uitkomst is schokkend. Pieter Zuidema:
“De kans op uitsterven zonder verspreiding van het zaad was tien keer hoger dan bij de verspreiding van zaad. Dus het jagen op dieren kan de overlevingskansen van tropische boomsoorten drastisch verlagen.”
Jacht is een typisch voorbeeld van kortetermijndenken, of het nu gaat om snel geld verdienen, voedsel vergaren of het ‘plezier’ van het jagen. Daarbij blijkt de mens keer op keer niet in staat om de consequenties van zijn gedrag in te schatten of onder ogen te willen zien. Om die reden is dit soort onderzoeken van groot belang, zodat de indirecte gevolgen van jacht en stroperij ook voor de langere termijn zichtbaar worden.
Bron: Wageningen UR ©PiepVandaag.nl Bart van Riel
