Uit een nieuwe studie blijkt dat pesticiden, die gebruikt worden in de landbouw, schade doen aan allerlei soorten bodemorganismen, zoals regenwormen, kevers, springstaarten en meer. Dit terwijl deze kleine diertjes de bodem gezond en vruchtbaar maken en al het leven op land ondersteunen.
De analyse werd gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Frontiers in Environmental Science. Het is een review van bijna 400 studies die inzoomt op de effecten van pesticiden op geleedpotigen die ten minste deels in de grond leven. Meer dan 275 diersoorten en 284 soorten pesticiden werden onderzocht. In totaal werden er meer dan 2800 specifieke effecten bekeken, waarbij er werd gelet op het effect van een specifiek pesticide op een specifiek organisme op een bepaald aspect, zoals sterfte, overvloed, gedrag, voortplanting of biochemische veranderingen.
De schade aan bodemdiertjes
De wetenschappers kwamen erachter dat pesticiden op maar liefst 71 procent van de onderzochte, specifieke aspecten een negatief effect had. Bij regenwormen hadden de meeste insecticiden bij zelfs 84 procent van de aspecten negatieve gevolgen, maar ook herbiciden en fungiciden bleken schadelijk te zijn voor de wormen. Dit betekent dat niet één of twee pesticiden schadelijk bleken te zijn, maar dat het overgrote deel van de bestrijdingsmiddelen op een consistente wijze de ondergrondse diertjes bleken te verhinderen. Naast bodemdiertjes worden ook microben aangetast door pesticiden, maar dit bleek al uit een grote studie in 2012.
De bestrijdingsmiddelen waren vooral schadelijk voor de voortplanting van de diertjes, wat ervoor kan zorgen dat de ondergrondse biomassa afneemt en er steeds minder bodemorganismen zijn. Volgens een eerder artikel van AnimalsToday leven er in intensief bewerkte grond dan ook bijna de helft minder bodemorganismen dan in extensief gebruikte grond, zoals een weiland. Doordat de grond kapot wordt gemaakt door ploegen, wordt het bodemleven vernietigd. Vervolgens wordt het gebruik van kunstmest noodzakelijk omdat de grond verarmd is, en worden pesticiden ingezet om insecten te doden die nu zonder natuurlijke vijand alle ruimte hebben om de gewassen op te eten. Het is een vicieuze cirkel, waarbij er steeds meer en steeds krachtigere bestrijdingsmiddelen nodig zijn, wat nog grotere gevolgen zal hebben voor het ondergrondse leven.
.
Minder en kleinere bodemorganismen door landbouw en klimaatverandering
Bodemorganismen vormen ‘huid van de levende wereld’
Professor Dave Goulson van de Universiteit van Sussex reageert op de bevindingen en noemt deze ‘zorgwekkend’, aangezien bodemorganismen een cruciale maar nog weinig erkende rol spelen. Hij noemt ze dan ook de ‘ongeprezen helden’ van de bodem, omdat ze deze gezond en vruchtbaar houden. De kleine diertjes ruimen namelijk kadavers en dode planten op en geven weer vruchtbare stoffen terug aan de bodem.
De onheilspellende bevindingen komen slechts enkele maanden na het schokkende rapport van de VN waarin wordt gesproken over een ‘sombere toekomst’ als we de bodem niet snel gaan beschermen. Als wij de grond blijven uitputten, zal het namelijk duizenden jaren duren voordat de bodem zoals wij die kennen weer hersteld zal zijn.
Wetenschappers noemen de bodem ook wel de ‘huid van de levende wereld’, omdat deze essentieel, maar extreem kwetsbaar is. Momenteel wordt de bodem beschadigd door intensieve landbouw, ontbossing en vervuiling: maar liefst een derde deel van de bodem op aarde is al verarmd en beschadigd. Dit terwijl de bodem, met maar liefst een kwart van de diersoorten op aarde, een onschatbare biodiversiteit bevat. Niet alleen mensen, omdat wij er ons voedsel op verbouwen, maar al het leven op aarde is afhankelijk van een vruchtbare bodem. Daarnaast slaat de bodem koolstofdioxide op en vertraagt het zo de effecten van klimaatverandering.
.
Onzichtbaar
De auteurs van de studie waarschuwen dat ondanks hun essentiële rol, de belangen van bodemdiertjes nog vaak niet worden meegerekend als de gevolgen van pesticidegebruik worden onderzocht. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld wordt het effect van pesticiden alleen getest op honingbijen, terwijl de bestrijdingsmiddelen voor de meeste schade in de bodem zorgen.
In landen in het Global South wordt er zelfs nog minder toezicht gehouden op pesticidegebruik, terwijl daar de landbouw juist een nog groter aandeel heeft. In de Europese Unie worden pesticiden wel getest op een specifieke soort mijt, springstaart, regenworm en op microben, en worden er elk jaar meer testcriteria toegevoegd. Toch is het volgens de wetenschappers nog niet genoeg. Matt Shardlow, van het goede doel Buglife, reageert:
“We willen allemaal dat de grond vruchtbaar is voor landbouw, maar dit onderzoek laat zien dat de pesticiden die we gebruiken de vruchtbaarheid van de dieren die in de bodem leven aantast. Als we de bodem gezond willen houden, moeten we bodemorganismen meenemen in beslissingen over of een pesticide veilig is of niet.”
Bronnen:
.
©AnimalsToday.nl Savanna Breitenfellner
