Op de VN-biodiversiteitsconferentie COP16 (United Nations Biodiversity Conference) in Colombia bespraken de VN-lidstaten de wereldwijde aanpak van biodiversiteitsverlies, natuurbescherming en toegang tot natuurlijke hulpbronnen. Korte tijd voor de conferentie van start ging, liet de nieuwe update van de IUCN Rode Lijst zien dat 16 soorten steltvogels vanaf nu in hogere bedreigingscategorieën vallen. Voor sommige trekvogelpopulaties is de afname al ruim een derde.
BirdLife International en partners uit 119 landen riepen regeringen tijdens de COP16 van 21 oktober tot 1 november op om achteruitgang van soorten te keren en uitsterven te voorkomen.
Urgenter dan ooit
De noodzaak voor actie om het verlies aan biodiversiteit te stoppen en terug te draaien is urgenter dan ooit. Zo’n 60 procent van alle vogelsoorten neemt af en 1 op de 8 dreigt uit te sterven. Biodiverse natuur vormt de basis van hun én ons bestaan. Veel vogelsoorten migreren langs grotendeels vaste routes, flyways. Helaas gaan de populaties van veel trekvogelsoorten wereldwijd achteruit. Dit komt door diverse bedreigingen, zoals verlies en verslechtering van hun leefgebied, illegale en niet-duurzame jacht, infrastructuurontwikkeling, klimaatverandering en ziekten. Het behoud van deze vogels vereist internationale samenwerking en een gecoördineerde beschermingsaanpak langs hun migratieroutes.
.
.
Ondanks de vele oproepen tot actie tijdens de COP16, bleken de regeringen niet naar Columbia gekomen te zijn met de bereidheid om het tempo en de ambitie te hanteren die nodig waren. De COP werd opgeschort – niet gesloten – omdat er op de laatste dag niet genoeg regeringen in de zaal overbleven om definitieve beslissingen te nemen over openstaande punten.
Mobiele wezens
Vogels zijn waarschijnlijk de meest mobiele wezens op aarde en ondernemen vaak werkelijk epische reizen. Migratie is een van de meest fascinerende aspecten van de vogelwereld. Twee keer per jaar migreren miljarden vogels over grote afstanden over de hele wereld. Het ondernemen van zulke dramatische reizen kan vogels tot het uiterste van hun uithoudingsvermogen drijven, omdat ze afhankelijk zijn van gunstige weersomstandigheden en de aanwezigheid van voldoende voedselbronnen op meerdere locaties tijdens hun migratie. De ernstigste bedreiging is het verlies en de verandering van natuurlijke habitats. Trekvogels in Azië worden in het bijzonder getroffen, aangezien veel van de resterende wetlands in de regio worden bedreigd door landwinning voor landbouw en ontwikkeling. Sommige locaties zijn kritiek.
.
.
Een andere belangrijke bedreiging is de intensieve jacht. In meerdere regio’s worden trekvogels gevangen voor voedsel of als delicatesse, terwijl de jacht op andere plaatsen puur recreatief is. Deze jacht leidt niet alleen tot directe sterfte, maar veroorzaakt ook verstoring en vervuiling, doordat jaarlijks duizenden tonnen giftige loodkorrels wereldwijd worden verspreid. Grotere soorten, zoals ooievaars en roofvogels, lopen bovendien extra risico door botsingen met door mensen gemaakte structuren, zoals elektriciteitsleidingen en windturbines.
.
Verontrustende daling
De meest recente update van de IUCN Rode Lijst van Bedreigde Soorten laat een verontrustende daling zien in de populaties van trekkende kustvogels wereldwijd, waarbij 16 soorten opnieuw zijn geclassificeerd naar hogere bedreigingscategorieën. Wetenschappelijk onderzoek toont de aanzienlijke negatieve gevolgen van deze afname aan, met verstoring van complete ecosystemen en voedselketens als gevolg. Aangezien vogels landsgrenzen oversteken tijdens hun migraties, onderstreept de nieuwe update de dringende noodzaak voor intensievere samenwerking tussen overheden om het verlies van trekvogels terug te draaien.
Martin Harper, CEO van BirdLife International:
“COP16 moet voor regeringen de aanleiding zijn om de toezeggingen van twee jaar geleden te ondersteunen met concrete maatregelen om de desastreuze achteruitgang van soortenpopulaties te keren. Dit betekent dat er meer inspanningen nodig zijn om bedreigde soorten te herstellen, om meer gebieden op land, in zoetwater en in zee te beschermen en te herstellen, en om onze voedsel-, energie- en industriële systemen te hervormen, ondersteund door de benodigde financiering. De achteruitgang van trekvogels, die mensen over grenzen en continenten verbinden, is een krachtig symbool van ons huidige falen.”
.
Vogels indicator toestand natuur
Met inmiddels één op de acht vogelsoorten die met uitsterven wordt bedreigd en 60 procent van de vogelsoorten wereldwijd in verval, wijzen de afnemende vogelpopulaties erop dat ecosystemen ernstig onder druk staan. Veel trekvogels volgen specifieke migratieroutes, waarbij ze onderweg op verschillende plekken stoppen om te rusten en voedsel te zoeken. Dit maakt hen extra kwetsbaar voor bedreigingen zoals verlies van leefgebied en klimaatverandering. De komende decennia zal klimaatverandering naar verwachting een dramatische impact hebben op de verspreiding en overleving van trekvogels. Trekvogels hebben doorgaans kleinere hersenen en zijn minder flexibel in gedrag en gebruik van hulpbronnen dan inheemse soorten. Bijgevolg kunnen ze zich mogelijk minder goed aanpassen aan veranderingen in het klimaat dan niet-migrerende soorten.
.
.
Vanwege de uiteenlopende bedreigingen vereist het behoud van trekvogels internationale samenwerking en een gecoördineerde aanpak langs hele vliegroutes. Samenhangende ecologische netwerken van grensoverschrijdende beschermde gebieden zijn dan ook van groot belang. Belangrijke vogelgebieden spelen hierbij een essentiële rol, omdat zij kunnen helpen bij het identificeren van kritieke locaties die noodzakelijk zijn voor het voortbestaan van trekvogels.
Alarmerende achteruitgang
Hoewel veel kustvogels nog steeds in grote aantallen voorkomen en vaak langs hun vliegroutes te zien zijn, tonen nieuwe analyses van lange termijn-monitoringsgegevens dat de wereldwijde populaties van sommige soorten de afgelopen decennia met meer dan een derde zijn gedaald. In bepaalde gevallen neemt de snelheid van deze achteruitgang zelfs toe. Dr. Ian Burfield, Global Science Coördinator bij BirdLife International:
“De alarmerende achteruitgang van trekvogels wijst erop dat de integriteit van vliegroutes achteruitgaat. Het verlies van het netwerk aan leefgebieden waar trekvogels tijdens hun lange reizen op rekenen voor rust en voedsel, kan niet alleen desastreuze gevolgen hebben voor de vogels zelf, maar ook voor de miljoenen mensen die van deze gebieden afhankelijk zijn.”
.
Natuur in crisis
Dr. Barend van Gemerden, Global Flyways-coördinator, BirdLife International:
“We hebben nog slechts vijf jaar in dit cruciale decennium. CBD COP16 was het moment om in actie te komen en het natuurverlies tegen 2030 te stoppen en om te keren. De afname van trekvogelpopulaties laat zien dat de natuur in een crisis verkeert. Als we soorten verliezen, brengen we onze eigen toekomst in gevaar. Het verlies van natuur kan nog hersteld worden, maar uitsterven is onomkeerbaar.”
.
Resultaten CBD COP16 zeer negatief
De COP16-besprekingen over biodiversiteit eindigden abrupt. Ontwikkelde landen blokkeerden de oprichting van een fonds om minder rijke landen te helpen bij het herstel van hun ecosystemen. Dit besluit, genomen door landen als de EU, Japan en Canada, maakte veel Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse afgevaardigden woedend. Sommigen trokken zich terug uit discussies over andere onderwerpen. De uitkomst wierp een schaduw over de conferentie. De COP16 had het mondiale biodiversiteitsraamwerk van Kunming-Montreal uit 2022 nieuw leven moeten inblazen. Een wereldwijd verdrag om het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen en te repareren is opnieuw uitgesteld.
Overigens vond de Nederlandse regering het niet nodig om een vertegenwoordiging te sturen naar de COP16.
Bronnen:
- BirdLife [1, 2]
- Business AM
- Lees ook :
.
©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg
