Deskundigen trekken aan de bel als het gaat om de biodiversiteit in Nederland. Onder andere door de stikstofdepositie en de intensieve landbouw verliezen we in rap tempo talloze cruciale soorten, en brengen daarbij ook onze eigen leefomgeving in gevaar.
Volgens deskundigen gaat het nergens ter wereld zo slecht met de biodiversiteit als hier in Nederland. Brandnetels en bramen woekeren op veel plaatsen door de hoge stikstofuitstoot, ten koste van talloze andere plantensoorten. Verdroging en invasieve soorten zorgen voor een verdere verarming van soortenrijkdom, evenals het gebruik van insecticiden. Het aantal insecten is in de afgelopen dertig jaar met 75 procent afgenomen, en sinds vorig jaar staan zelfs de ooit veelvoorkomende haas, konijn en spitsmuis op de lijst van bedreigde diersoorten.
Voor de stikstofcrisis publiceerde WNF een Living Planet-rapport, waarin staat dat het aantal wilde dieren in Nederland sinds 1990 met 15 procent is afgenomen. In gebieden met veel stikstofdepositie, zoals de heide, is dit inmiddels al opgelopen tot 50 procent. In plaats van hei groeit er nu pijpenstootje. Doordat de biodiversiteit zo gestaag afneemt, wordt de natuur minder weerbaar en veroorzaakt droogte een verder verlies aan soorten. Het stikstofprobleem blijft daarom een van de grootste uitdagingen waar we voor staan.
Grote zorgen
Meerdere experts hebben al aangegeven dat deze ontwikkelingen ons grote zorgen zouden moeten baren. emeritus-hoogleraar Louise Vet waarschuwt:
“We vernietigen ons eigen huis.”
Volgens wetenschappelijk directeur van Naturalis en hoogleraar natuurlijk kapitaal Koos Biesmeijer zijn we zelfs ‘wereldkampioen biodiversiteitsverlies’. Zij vinden dan ook dat er snel actie ondernomen moet worden en dat de overheid hier het voortouw in moet nemen.
Nederland is gelukkig begonnen met het beschermen van haar soortenrijkdom. Zo is er de Agenda Natuurinclusief, die bedoeld is om de natuur in Nederland weer te laten herstellen. Dankzij de Agenda wordt er rekening gehouden met biodiversiteit bij het bouwen van nieuwe woonwijken, het financieren van projecten en waterbergingen. Volgens Biesmeijer loopt Nederland hierin voorop, maar blijven echte vernieuwingen in de landbouw nagenoeg uit.
Intensieve landbouw
Een van de grootste bedreigingen voor de Nederlandse biodiversiteit is de intensieve landbouw, die de grond uitput en de natuur beschadigt. Volgens Vet moeten we echter niet te snel de vinger naar de boeren wijzen: het is onze fantasie van eeuwige economische groei wat de natuur beklemt. Volgens Biesmeijer worden de boeren ook tot dusver niet genoeg financieel ondersteund om een echte omkeer te kunnen maken, terwijl velen daar wel toe bereid zijn.
In Nederland wordt meer dan de helft van de grond gebruikt voor landbouw, en een groot deel van dit voedsel wordt geëxporteerd. Volgens Vet ligt het probleem dan ook in de export en moeten we ons eigen voedsel gaan produceren, waarin er meer ruimte komt voor de natuur.
Biodiversiteit in Nederland?
Alhoewel er veel positieve ontwikkelingen zijn op het gebied van vergroening en natuurherstel, daalt de biodiversiteit nog steeds veel te hard. Volgens Henk Simons, expert van het Nederlands comité van de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN), zijn we dan ook aan het ‘dweilen met de kraan open’ zolang er geen structurele, fundamentele veranderingen plaatsvinden. Biesmeijer wijst de moeilijke tastbaarheid van biodiversiteitsverlies aan als verklaring voor deze apathie: doordat de kosten zich op lange termijn ontvouwen, worden ze vaak niet in acht genomen.
Kirsten Schuijt, directeur van Wereld Natuur Fonds Nederland, wijst erop dat Nederland tot dusverre slechts 4 van de 20 doelen heeft gehaald die in 2010 tijdens de biodiversiteitstop in Aichi, Japan zijn gesteld. Dit waren ook slechts ondersteunende doelen, zoals het vergroten van het bewustzijn over biodiversiteit in Nederland. Tijdens de nieuwe top in 2022 in Kunming, China, zal er gestreefd worden om in 2030 overal 30 procent van het grondgebied te beschermen. Als Nederland dit doel wil halen, zal de rol van de overheid cruciaal zijn. Toch is er volgens emeritus-hoogleraar Louise Vet voorzichtige reden tot optimisme:
“We zitten volop in de omslag, maar het is nog altijd economie boven ecologie. En je kunt niet aan het nieuwe bouwen als het oude nog in de weg zit. Maar toenemende bewustwording in de financiële sector en Europese streefdoelen als de Green Deal en Farm to Fork stemmen hoopvol. We moeten wel veranderen omdat we anders verloren zijn als mens.”
Bron:
- Trouw
- Lees ook:
.
©AnimalsToday.nl Savanna Breitenfellner
