Wilde dieren, zoals lynxen, wolven en beren die leven in gebieden waar zij in conflict zijn geraakt met mensen, zullen beter worden beschermd. De Europese Commissie heeft besloten tot volledige compensatie voor kosten en investeringen.
Boeren kunnen volledige compensatie ontvangen voor schade veroorzaakt door aanvallen van beschermde dieren en investeringen om aanvallen te voorkomen, zoals aanschaf van elektrische hekken of waakhonden. Dit heeft de EC besloten op 8 november 2018. Campagnevoerders hopen dat hierdoor de afschot van wilde carnivoren wordt beperkt.
Succesvolle beschermingsacties
Na vele decennia van achteruitgang is in veel delen van Europa het aantal grote carnivoren zoals wolven en beren stabiel of gestegen, vaak als gevolg van gerichte beschermingsacties.
In Europa leven nu ongeveer 17.000 bruine beren, verspreid over 22 landen. In sommige plaatsen is hun aantal exponentieel gestegen, zoals in Cantabria in Noord-Spanje, waar hun aantal in tien jaar bijna is verdubbeld. Ook het aantal wolven in Europa is sterk toegenomen tot zo’n 12.000 tot 15.000.
Meer dieren betekent meer conflicten
Aan de groei van het aantal grote carnivoren kleeft ook een nadeel: er is meer kans op conflicten tussen mens en dier.
In Duitsland is het aantal wolven zo sterk toegenomen dat de dieren nu naar Nederland trekken, waar ze in verband worden gebracht met een toename van de aanvallen op schapen. Ook in andere landen zou het aantal aanvallen door wolven toenemen. In Frankrijk werden in 2016 ongeveer 10.000 schapen gedood door wolven. De regering keerde daarvoor ongeveer € 3,2 miljoen aan compensatie uit.
Maar de boeren wachten vaak de compensatie niet af. Zij grijpen regelmatig hun wapens wanneer hun vee door wolven wordt aangevallen, ook al zijn wolven in de meeste landen wettelijk beschermd.
Versoepelde regels voor compensatie
De EU heeft nu de regels versoepeld voor compensatie bij schade die carnivoren hebben aangericht. De hoop is dat hierdoor boeren deze bedreigde dieren minder zullen doden.
Volgens de nieuwe regeling kunnen de lidstaten de boeren volledig compenseren voor schade veroorzaakt door wolven en beren. De boeren hebben daarnaast recht op volledige vergoeding voor het bouwen van elektrische hekken en het aanschaffen van waakhonden.
Ook is volledige compensatie mogelijk van indirecte uitgaven, zoals rekeningen van de vee-arts voor de behandeling van gewonde schapen of runderen en de kosten van het zoeken naar vermiste dieren.
Tot nu toe moesten de boeren nog 20 % van deze kosten zelf opbrengen. Door de verhoging van de compensatie kunnen de boeren zich beter aanpassen aan de nieuwe situatie.
Dierenrechtenactivisten hebben deze stap enthousiast ontvangen. Dr. Jo Swabe van Humane Society International zei hierover:
“Het neemt het excuus weg om deze dieren te doden, door het aanreiken van preventieve maatregelen die kunnen helpen om de dreiging te verminderen, zo niet volledig te elimineren. We hopen dat het in praktijk een verschil zal maken.”
Protesten
Niet iedereen is gelukkig met de stijging van het aantal wilde dieren. Franse boeren hebben geprotesteerd tegen de plannen om het aantal wolven te laten stijgen.
Er is veel druk uitgeoefend door de Duitse en Franse regeringen om afschot van wolven toe te staan als een manier om vee te beschermen. Zij noemden als belangrijke reden dat ook meer mensen door wolven aangevallen zouden worden.
Dr. Swabe is het niet eens met dit argument:
“Je hebt hier te maken met bangmakerij van politici die zeggen dat we deze optie nodig hebben, omdat er een kans is dat een kind wordt aangevallen. Maar als je naar gedrag van de wolf kijkt, is het hoogst onwaarschijnlijk dat een kind ooit zal worden aangevallen. Wolven hebben meer te vrezen van ons dan wij van hen.”
Daarnaast is het argument dat afschot van grote carnivoren effectief is tegen schade, in diverse studies ontkracht. Gebleken is dat dit juist stroperij bevordert, wat meer problemen oplevert voor de bescherming van allerlei soorten. Aan de andere kant blijkt dat goede maatregelen voor de bescherming van vee effectiever zijn.
Hoe hekken effectief werken tegen wolven:
Besluit uitvoeren
Nu de EC de verhoogde budgetten voor boeren heeft goedgekeurd, is het aan elke lidstaat de beurt om het besluit uit te voeren. De budgetten komen hoogstwaarschijnlijk beschikbaar via het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en staatssteunfondsen.
Bronnen: BBC, Europese Commissie ©Animals Today Liesbeth Riekwel
