Terwijl het budget voor het behoud van de grutto in Nederland sinds het begin van deze eeuw is verachtvoudigd, is het aantal grutto’s sindsdien met de helft afgenomen: van 60.000 naar hooguit 30.000 broedparen. Ondanks miljoenensubsidies worden voor grutto’s geschikt te maken akkers slechts voor 15 procent benut. Ruim de helft van alle grutto’s wereldwijd broedt in Nederland.
De trieste conclusie dat de aanpak van de bescherming van de grutto niet werkt staat te lezen in het rapport ‘Waar is de grutto?’ (pdf) van de Algemene Rekenkamer. In 2001 ging er 4,2 miljoen euro subsidie naar beschermingsplannen voor de grutto, tegen 33,4 miljoen euro in 2020. Dit geld is afkomstig van het ministerie van LNV, de provincies en Europa.
Over het algemeen werken boeren wel mee, zo luidt de conclusie, maar er wordt vooral gekozen voor de makkelijkste oplossing: het markeren van nesten, zodat ze tijdens het maaien gespaard blijven. Maar er vinden nauwelijks maatregelen plaats om akkers daadwerkelijk geschikter te maken voor grutto’s en andere weidevogels, zoals het verhogen van het waterpeil en het aanleggen van greppels, waardoor er meer voedsel beschikbaar komt. Slechts voor 15 procent van de hiervoor geschikte akkers wordt subsidie aangevraagd. Deze gebieden bevinden zich vooral in Friesland en Groningen en in het Groene Hart.
.
.
De grutto is ’s lands nationale vogel en staat symbool voor alle weidevogels in Nederland, waarmee het over de hele linie niet goed gaat. Verstedelijking, eindeloze monoculturen van agrarische producten en uitgestrekte velden met enkel raaigras voor het vee bieden geen geschikte biotoop voor grutto’s. Ook is het de vraag of het markeren van nesten een zinnige methode is, want intelligente dieren als kraaiachtigen hebben heel snel door dat er op zo’n plek iets te halen valt. Het uitstellen van maaien tot na het broedseizoen is wel zinvol, maar dat kost de boeren geld, wat echter met subsidies gecompenseerd wordt. Dit zou echter nog veel effectiever kunnen als delen van de grond drassig zijn, wat meer voedsel oplevert waardoor het voor de vogels aantrekkelijker wordt om er te gaan broeden.
.
.
Demissionair minister Schouten is het niet eens met de conclusie van de Rekenkamer dat het gruttobeleid faalt, zo staat te lezen in het rapport:
“De minister van LNV stelt dat het beleid om weidevogels te beschermen meer is dan het geven van subsidies. Het gaat bijvoorbeeld ook om het creëren van aantrekkelijke leefgebieden waar de grutto voldoende voedsel kan vinden. Dat beamen we, maar uit ons onderzoek blijkt dat boeren nauwelijks maatregelen nemen die voor leefgebieden met meer voedsel zorgen.”
De argumenten van de minister verliezen langzaamaan hun kracht, zo valt te concluderen uit deze tekst in het rapport van de Rekenkamer:
“De minister zegt dat het beschermen van weidevogels veel tijd kost. Het duurt dus lang voordat er resultaat is. Wij zijn het daarmee eens. Maar het Ministerie van LNV voert al sinds 1975 weidevogelbeleid en ons onderzoek geeft dus de resultaten na 45 jaar.”
Het ‘Aanvalsplan Grutto’ (pdf) is de laatste poging van natuurorganisaties om de toekomst van deze iconische weidevogel in ons land zeker te stellen. Schouten heeft zich achter dit plan geschaard, maar zou volgens de Rekenkamer onvoldoende inzicht hebben in de besteding van subsidies.
Bronnen:
- Algemene Rekenkamer
- Leeuwarder Courant
- Nieuwe Oogst
- Trouw
- Lees ook:
.
©AnimalsToday.nl BVR
