De verspreiding van COVID-19 in Brazilië vormt momenteel een bedreiging voor de al steeds bemoeilijkte inspanningen om het gouden leeuwaapje te beschermen. Gouden leeuwaapjes, die alleen in Brazilië voorkomen, hebben veel te verduren gehad en natuurbeschermers zijn al meer dan een halve eeuw aan het proberen om kleine, feloranje en zeldzame aapje met de unieke leeuwachtige manen, te redden van uitsterven. Nu onderzoekers door COVID-19 belemmerd zijn met het opzetten van het belangrijke vaccinatieprogramma om de aapjes tegen gele koorts te beschermen, de meest recentelijke bedreiging van de soort, is de kans verkleind om een van de meest bedreigde aapsoorten ter wereld te beschermen tegen overleven.
Bescherming gouden leeuwaapje bedreigd door COVID-19 | Foto: Wikimedia Commons
Tijdlijn
National Geographic schreef dat vanwege hun hoge opbrengst in de huisdierenhandel en vernietiging van hun leefgebieden in het Atlantische Woud, er nog maar 200 gouden leeuwaapjes over waren in de jaren zeventig. Na een reeks pogingen, variërend van genetisch en reproductief onderzoek tot het fokken in gevangenschap en het verplaatsen naar leefgebieden, wisten natuurbeschermers het aantal te vergroten tot ongeveer 3700 in 2014. In 2017 begonnen de gouden leeuwaapjes echter weer te verdwijnen. Brazilië bevond zich midden in de ergste uitbraak van gele koorts in 80 jaar en ongeveer 30 procent van het aantal gouden leeuwaapjes vond de dood. Primatologen die de aapjes aan het onderzoeken waren konden ze nergens meer vinden in het Poço das Antas Biological Reserve en volgens lokale berichten lagen er zieke gouden leeuwaapjes op de grond. In mei 2018 bevestigden wetenschappers de eerste dood van een gouden leeuwaapje door gele koorts. Het jaar daarop toonde een onderzoek aan hoe nijpend de situatie was; de uitbraak van gele koorts zorgde ervoor dat de populatie met bijna een derde afnam, tot slechts 2516 apen die vandaag over zijn.
Race tegen de klok
Onderzoekers besloten dat een vaccin tegen gele koorts de beste kans was om de soort te redden. Maar een succesvol vaccinatieprogramma is moeizaam. Zonder radiozenders kan het twee maanden duren om de aapjes op te sporen en het programma moet heel precies en binnen een beperkt gebied worden uitgevoerd. Ook was dit de eerste keer dat een dergelijk verzoek bij de Braziliaanse regering werd ingediend en was er geen duidelijk proces – dat al afhankelijk is van veel bureaucratie – om het goedgekeurd te krijgen. Toen onderzoekers op een laatste vergunning wachtten voordat op pad gingen om vijf van de sociale groepen van de apen te vaccineren, sloeg de coronapandemie toe en is een jarenlange poging om de apen tegen gele koorts te vaccineren noodgedwongen opgeschort. Het doel is om 500 gouden leeuwaapjes te vaccineren. Volgens onderzoekers is dit het minimale aantal om de populatie in het wild te behouden. Nu is de toekomst van dit uitzonderlijke aapje echter onzeker geworden.
Bron
© AnimalsToday.nl Femke van Iperen
