Heel veel honden hebben last van angst voor vuurwerk. Het plotselinge intense geluid betekent gevaar voor ze en creëert de bijbehorende vluchtreactie. Voor sommige dieren geldt dat ze getraumatiseerd zijn omdat er vuurwerk naar ze is gegooid. Omstandigheden waarin het dier niet kan vluchten, bijvoorbeeld opgesloten in een bench, huiskamer of vast aan een riem kan dan zorgen voor ander gedrag. Om meer inzicht te hebben in het gedrag van het dier is het handig om de Chain of Behaviour te begrijpen.
Voor de vuurwerktraining moet u inzicht hebben in wat er voor het dier gebeurt. Chain of Behaviour 4 is hierin de belangrijkste, namelijk waarneming gevolgd door een emotie. Het dier hoort de knal en dan ontstaat de emotie angst.
Bij de COB-4 gaan we ervan uit dat complex gedrag als doel heeft voor het individu om te overleven. Overleven doe je o.a. door veiligheid te waarborgen, dus heel simpel gesteld zaken die als negatief worden ervaren wil je veranderen in zaken die positief worden ervaren. Als voorbeeld: een dier staat in de brandende zon, de tastzin zorgt voor waarneming, de emotie maakt de ervaring niet prettig. Het dier zal zich bewust verplaatsen naar de schaduw en zich daar prettiger voelen. Dit is complexer gedrag dan wanneer iets reflexmatig is, bijvoorbeeld waarbij de tastzin direct en heftig wordt overprikkeld door een hand tegen een gloeiend hete kachel te houden, de reflex zorgt voor het samentrekken van de spieren.
Het paard dat op zijn gemak naar de schuilstal loopt als het regent, is dus geen reflexmatig maar complex gedrag; het paard dat schrikt van schrikdraad en terugdeinst is wel reflexmatig.
Voor wie het nog wat lastig vindt om dieren emoties toe te bedelen, hoewel een ieder wel weet dat angst toch echt een emotie is en dieren echt heel bang kunnen zijn, is een emotie nodig voor het complexe gedrag. Stel dat een paard in het bos staat en door het waarnemingszintuig zicht allerlei zaken ziet. Bijvoorbeeld andere paarden, vlindertjes, vogels, konijntjes, leeuwen en schapen. Zonder emotie zouden al deze waarnemingen dezelfde neutrale waarde hebben, het is toch echt een emotie, in dit voorbeeld de emotie angst na waarneming van de leeuw, die ervoor zorgt dat het paard tijdig en alert reageert voor zijn eigen veiligheid en/of die van de kudde.
De vuurwerktraining
Wat gaan we doen? U gaat heel langzaam en stapsgewijs uw hond leren dat plotselinge, intense geluiden een prettige emotie gaan veroorzaken. Op de eerste plaats betekent het dat we weg moeten blijven bij de emotie angst. Dat doen we door heel laag te beginnen. De vuurwerk cd kan ondersteunend werken, maar de ervaring leert dat het digitale geluid in heel veel gevallen niet wordt ervaren als het echte vuurwerk. Gevolg is dat er honden doodsbang zijn voor echt vuurwerk terwijl het baasje de vuurwerk cd vol open kan zetten en de hond er gewoon helemaal niet op reageert…
Een ballon is een heel prettig hulpmiddel om klein te beginnen. In eerste instantie blaast u de ballon op ter grote van een tennisbal. Als zelfs dit nog teveel kan zijn, kan de ballon ook nog in een sok gestopt worden. Een nog kleiner stapje is dat je zelf de ballon laat knappen in de sok op ruime afstand van de hond. Het doel is dat de hond in een prettige emotie komt of is ten tijde van het knappen van de ballon. Schat dus goed in welk niveau je hond aankan om te beginnen!
Het knappen van de ballon is echt geluid en kan goed gedoseerd gekoppeld worden aan een leuke emotie. Maar wat is een leuke emotie? Als trainer vind ik het fijn als mensen met hun eigen enthousiasme en vrolijkheid de hond in een prettige (is in dit geval speelse) emotie kunnen brengen. Een andere manier is eten, eten creëert immers ook een emotie! Kijk maar naar ons zelf als we behoefte hebben aan een stuk chocolade of het watertanden bij de gedachte aan.., allemaal emoties! Dit betekent dat de hond direct op het knappen van de ballon iets krijgt! Als na een aantal dagen en verschillende trainingssessies je merkt dat de hond geen enkele negatieve reactie vertoont op het knappen van de ballon, ga je de ballon een beetje verder opblazen, hierdoor wordt het geluid van het knappen intenser en harder. Ook hier geldt weer; maak kleine stapjes en/of vergroot evt de afstand tussen ballon en hond. Pas als je de ballon naast de hond kunt laten knappen of de hond bijt hem zelf op een speelse manier stuk zonder negatieve reactie, ga je weer een niveau verder.
Als het met vol opgeblazen ballonnen goed gaat maak je de stap naar trektouwtjes, ook hier weer kleine stapjes. Begin met een flinke afstand tussen hond en trektouwtje en verklein de afstand tijdens training stapsgewijs.
Na het volledig vrij zijn van reactie op trektouwtjes is het tijd voor de stap om te werken met een alarmpistool. De reden hiervoor is dat je heel zuiver kunt timen wat met echt vuurwerk niet kan. Daarbij ben je immers afhankelijk van een lont of afstrijklont.
Zorg voor echt iets heel lekkers tijdens je training maar gebruik vooral heel veel van je eigen enthousiasme!
De valkuilen!
Deze training is in de praktijk zeer succesvol omdat men leert werken met echte knallen in plaats van met alleen vuurwerkcd’s of medicatie. Maar ook hier zitten risico’s aan!
Het grootste risico bij deze training, excuus…maar dat zijn de baasjes! De baasjes die te snel willen, te weinig geduld hebben of niet weten hoe de stresssignalen te herkennen én ze op de juiste waarde weten te schatten: dat zijn de risico’s!
Overtuig uzelf ervan dat u uw hond voldoende kunt lezen en dat u ruim voldoende geduld heeft om deze training zelfstandig uit te voeren! Bij twijfel, zoek een ervaren professional die de tijd voor u neemt om de zaken stapsgewijs uit te leggen. Overigens is ook een trainer / gedragstherapeut die te snel gaat schadelijk, (hierdoor zal de angst toenemen) maar ook die trainer/gedragstherapeut die geen resultaat boekt omdat ze te voorzichtig zijn is schadelijk! In dat laatste geval blijft een dier kampen met vuurwerkangst met als risico dat de angst gaat generaliseren naar andere omgevingsgeluiden, bijvoorbeeld onweer..
Hou de training leuk, veilig en ontspannen!
Bij twijfel en/of zeer angstige dieren kunt u contact opnemen met het gedragscentrum.
Bert van Straten, oprichter en eigenaar van Pack Leader
©Animals Today
1 Comment
Comments are closed.
Heel goed moeten wij ook nog oefenen. Heb het al wel gedaan met bubbeltjes plastic en grotere plastic ballonnen die als opvulmiddel worden gebruikt en als je er op trapt geeft het een behoorlijke knal en dat ging goed. Vaak gaat het bij onze hond de eerste wel goed , maar hoe meer er geknalt word des te angstiger hij begint te worden.
De beste oplossing is een totaal verbod op particulier vuurwerk, maar helaas heeft het bedrijfsleven hier meer over te zeggen dan de bevolking, winst gaat immers altijd boven gezondheid en het milieu.