De bergleeuw (Puma concolor) is een grote katachtige die op het Westelijk halfrond de grootste geografische spreiding kent van alle landzoogdieren. Hij zwerft door de bergen in het uiterste zuiden van Zuid-Amerika tot en met de zuidelijke massieven van Alaska.
De cougar, of poema, zoals de bergleeuw ook bekend staat, is binnen tweehonderd jaar Europese kolonisatie van de Nieuwe Wereld geheel uitgeroeid in het oostelijk deel van beide Amerikaanse continenten. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw kwamen er toch geregeld meldingen van cougars binnen, die meestal ongeverifieerd bleven of waarbij het om ontsnapte dieren ging.
Een wetenschappelijke studie die vier jaar heeft geduurd en onder leiding stond van Dr. Rick Rosatte van het Ontario Ministerie voor Natuurlijke Hulpbronnen biedt nu eindelijk uitsluitsel. De cougar is terug in oost-Canada.
Volgens Rosetta gaat het om mogelijk enkele honderden bergleeuwen in een provincie die 26 keer zo groot is als Nederland. Zijn bewijzen komen van DNA uit haarplukjes, uitwerpselen, sporen en sporadisch beeldmateriaal.
Waar de cougars vandaan komen, is overigens nog een raadsel. De meeste waarnemingen komen uit het dichtbevolkte zuiden van Ontario, dat het verst van bestaande wilde populaties afligt, ook nog eens gescheiden door de Grote Meren. Er is volgens Rosetta een grote kans dat de cougars die rond Toronto leven afkomstig zijn van gevangen dieren die ontsnapt zijn of met opzet zijn vrijgelaten en inmiddels levensvatbare populaties hebben opgebouwd.
In het noorden van Ontario zijn er minder waarnemingen, maar dit gebied is ook nagenoeg onbewoonde wildernis. Bergleeuwen hier zouden wel West-Canadese ‘kolonisten’ kunnen zijn. De grens van het huidig bekende spreidingsgebied ligt in de aangrenzende provincie Manitoba. Ook zijn er enkele potentiële corridors vanuit Michigan, New York en Quebec waarover de bergleeuw terug kan zijn gekomen. Op al deze corridors zijn ook sporen gevonden.
De bergleeuw kan snelheden bereiken tot 50 kilometer per uur en heeft een territorium van 150 tot 700 km2
Door zijn enorme spreidingsgebied in zeer diverse landschappen staat de bergleeuw niet bekend als bedreigd. Habitatverlies, concurrentie en overbejaging kunnen in de toekomst de soort echter alsnog in de problemen brengen. Vooral door versnippering van habitats, kunnen de bergleeuwen geïsoleerd raken en op die manier snel verdwijnen.
Onlangs werd gemeld dat een ondersoort, de oostelijke bergleeuw (Puma concolor cougar) definitief is uitgestorven. Het dier werd al niet meer gezien sinds 1930, maar een expeditie heeft een jaar geleden uitsluitsel gegeven over het treurige vermoeden. Ook is er nog een kleine populatie bergleeuwen over in Florida, wiens lot dezelfde kant op gaat. Hier zijn er naar schatting nog zeventig tot tachtig van over.
