Het karakter van vogels lijkt bepalend voor de veerkracht van de gehele populatie. Ecologen hebben onderzocht hoe het karakter van kanoeten die op de Wadden overwinteren van invloed zijn op de manier waarop zij naar voedsel zoeken. Zogenaamde snelle verkenners, nemen het risico om in andere gebieden te foerageren. Hierbij passen zij eveneens hun dieet aan aan de nieuwe omgeving. Mogelijk vergroten zij hiermee de bestendigheid en overlevingskansen tegen bedreigingen die de mens en klimaatverandering met zich meebrengen.
Kanoeten, migrerende kustvogels die ´s winters in het Waddengebied bivakkeren, bevinden zich momenteel in een benarde situatie. Antropogene verstoringen in de natuur oefenen een zware druk uit op deze populaties. Toerisme en de gaswinning in het noorden van ons land verstoren hun natuurlijke habitat. Daarnaast zal ook de toekomstige stijging van de zeespiegel het deze populaties nog sterker bemoeilijken om zich staande te houden.
Foerageerverschillen
Selin Ersoy, ecoloog bij het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) heeft de invloed van het karakter van kanoeten op de manier van het zoeken naar voedsel bestudeerd. Dit werd onderzocht door individuen binnen dezelfde populatie met elkaar te vergelijken. Individuen met een verkennend gedrag, ofwel snelle kanoeten, blijken op een andere manier naar voedsel te zoeken. Ook eten ze ander voedsel dan hun tragere soortgenoten. Zo gebruiken de snelle kanoeten een visuele foerageertactiek en eten zij zachtere prooien, zoals wormen en garnalen. De langzame verkenners gebruiken daarentegen een grijptechniek en consumeren harder voedsel. Zij eten prooien met harde schelpen, bijvoorbeeld kokkels. Mogelijk zullen de langzame trekvogels het foerageergedrag kopiëren van de snelle individuen. Met als gevolg dat de gehele populatie veerkrachtiger is tegen veranderingen in de omgeving. Selin Ersoy:
“Verschillen in karakter tussen kanoeten lijken een belangrijk ingrediënt te zijn voor de veerkracht van de gehele groep.”
#Kanoeten blijken een eigen karakter te hebben. Straks in #VroegeVogels pic.twitter.com/xBseIhp818
— Vroege Vogels (@VroegeVogels) June 21, 2015
Verkennend gedrag
Vanwege het exploratief gedrag doen de snelle individuen er langer over om op de Waddenzee te arriveren dan de tragere verkenners uit dezelfde populatie. Voor alsnog is onbekend waar zij zich tussentijds verkeren. Ersoy onderzoekt nu met haar collega´s of deze kanoeten mogelijk meer tijd nodig hebben om voor hun jongen te zorgen in het Noordpoolgebied. Selin Ersoy:
“We waren verbaasd om te zien dat langzame en snelle verkenners ’s nachts duidelijk verschillende bewegingspatronen hadden, terwijl ze overdag min of meer dezelfde kant op bewogen. Deze verschillende individuen hebben zelfs verschillende aankomsttijden van migratie. Snelle verkenners komen later aan in de Waddenzee dan de langzamere verkenners.”
Onderzoeksmethode
Het onderzoek van Selin Ersoy legt een link tussen experimenteel onderzoek naar wilde dieren in gecontroleerde omgevingen en waarnemingen van gedrag in het wild. Het doel is de werking van het gedrag in het wild beter te begrijpen. Om metingen uit te voeren krijgen vogels bij experimenten zoals deze tijdens de zomermaanden een minuscule radiozender op de rug geplaatst. Hiervan hebben de vogels geen enkele last. De unieke signalen worden bovendien opgevangen door antennes die verspreid zijn over de Waddenzee. Dit WATLAS-systeem volgt de vogels nauwkeurig en kan ook de interactie tussen individuen worden bepaald. Selin Ersoy:
“We vonden opvallende verschillen in voedings- en bewegingspatronen tussen langzame en snel verkennende kanoeten. Dit suggereert dat snelle verkenners foerageerinformatie en nieuwe foerageermogelijkheden voor hele populaties kunnen bieden. Dergelijke nieuwe kansen zijn belangrijk, omdat kanoeten onder druk staan van menselijke invloed op hun overwinteringshabitats aan de kust, dat direct gerelateerd is aan de beschikbaarheid van voedsel. Snelle verkenners kunnen de gehele bevolking helpen om te gaan met veranderingen in het milieu.”
Bron:
©AnimalsToday.nl Jennie Cools
