De Australische regering wil twee miljoen wilde katten doden met vergiftigde worstjes. Dit plan was in 2015 – onder groot protest – al opgevat, maar wordt uiterlijk volgend jaar toch ten uitvoer gebracht. Geschat wordt dat er momenteel zo’n 2 tot 6 miljoen katten vrij rondlopen in het land en ambtenaren zeggen dat de katten de inheemse populaties van wilde dieren bedreigen.
Bedreiging
De katten zouden volgens autoriteiten verantwoordelijk zijn voor het uitsterven van minstens 27 soorten zoogdieren sinds hun introductie in het land door Europeanen, mogelijk in de 18e eeuw. Destijds op schepen meegenomen om de rattenpopulaties te beheersen, zouden de katten nu jaarlijks verantwoordelijk zijn voor het doden van zo’n 377 miljoen vogels en 649 miljoen reptielen.
Ook zou de productiviteit van de Australische landbouwsector schade oplopen door de katten, omdat ze parasieten bij zich dragen die schadelijk zijn voor schapen en (ongeboren) lammeren.
1080
Komende maanden worden duizenden giftige worsten met vliegtuigen verspreid over gebieden waar veel wilde katten leven. De Australische regering zou alternatieve methoden om de kattenpopulatie te beheersen hebben overwogen, maar van de hand hebben gedaan. Zo werd de in veel andere gebieden succesvolle TNR-methode (het vangen, castreren/steriliseren en terugplaatsen van de katten) als te duur bestempeld. Een andere reden waarom TNR niet zou werken was dat de katten dan nog te lang door zouden leven en de wens is juist om de wilde katten geheel uit te roeien zodat ze geen slachtoffers meer maken. Massaal vergiftigen is volgens de overheid de beste oplossing.
Het gif dat hiervoor gebruikt wordt, genaamd ‘1080’ (natriumfluoracetaat), zou giftig zijn voor katten en andere zoogdieren die niet van oorsprong in Australië leven, maar niet schadelijk voor inheemse soorten omdat die resistent zijn voor het gif. De verwachting is dat de katten na het nuttigen van de worst binnen 15 minuten sterven.
Het droppen van de worstjes is maar een deel van de inspanningen van de overheid om de katten uit te roeien. De overheid heeft zelf jagers in dienst die op de katten jagen en biedt in sommige delen van Australië ook andere jagers premies aan voor het doden van katten. De wijze waarop de katten worden gedood is daarbij ondergeschikt. Premiejagers schieten op ze met pijl-en-boog of geweren of zetten vallen, waardoor de katten ondraaglijk lijden.
Protesten
Bij het bekend worden van het plan in 2015 hebben beroemdheden als actrice Brigitte Bardot en zanger Morrissey al geprotesteerd. Brigitte Bardot schreef een brief aan de minister van Milieu om te stoppen met wat zij ‘dierlijke genocide’ noemde. Morrissey zei in zijn protest dat “idioten de aarde regeren” en dat het plan verwant was aan het doden van twee miljoen ‘miniatuur-Cecil-the-Lions’.
Veel dierenrechtenorganisaties spraken ook hun zorgen uit over wat de effecten zijn op gezelschapsdieren, zoals katten maar ook honden. Nu, vier jaar later, zijn de protesten opnieuw aangewakkerd.
Gruwelijk wreed en zinloos
Volgens onderzoeken voldoet 1080 helemaal niet aan de eisen om als humaan bestempeld te worden. Het voorkomt energieopname van de spieren en organen van het lichaam, wat resulteert in long- en hartfalen en uiteindelijk in een dood die meestal tussen 8 tot 24 uur duurt voor vogels en 2 tot 4 dagen voor grote zoogdieren. Gedurende deze tijd hebben de dieren last van braakaanvallen, kwijlen, toevallen, waanzinnig gedrag en ongecontroleerde lichaamsbewegingen. Daarnaast kan het gif ook zorgen voor uitsterven van andere soorten, zoals vossen en dingo’s is het extreem gevaarlijk voor mensen, in het bijzonder kinderen.
Dierenrechtenorganisatie PETA Australië veroordeelt de giftige worsten als “gruwelijk wreed”. De organisatie zegt dat Immunocontraceptie, – waarbij het immuunsysteem van dieren wordt gewijzigd om ze steriel te maken – een humanere en effectievere methode is om de wilde kattenpopulaties te beheersen.
Bovendien was het juist 1080 dat voor de stijging van de kattenpopulatie heeft gezorgd. Jaren geleden werden vossen gezien als dé vijand van inheemse dieren en veelvuldig met 1080 bestreden. Hierdoor stierven ook vele dingo’s en door het verdwijnen van deze soorten konden de wilde katten zich juist verder verspreiden over het land.
Dat het gif ook onbedoeld inheemse diersoorten kan doden, blijkt uit de dood van kea’s in Nieuw-Zeeland:
Andere natuurbeschermers en dierenrechtenactivisten zeggen dat het niet wetenschappelijk is bewezen dat vergiftiging van niet-inheemse (wilde) dieren de inheemse dieren zal ‘redden’. Andere factoren die de biodiversiteit vernietigen zullen ook aangepakt moeten worden, zoals stedenbouw, houtkap en mijnbouw. Tim Doherty, een ecoloog van de Deakin University in Australië, vertelde CNN:
“Er is een mogelijkheid dat katten tot op zekere hoogte als een afleiding worden gebruikt. We moeten een meer holistische aanpak hebben en alle bedreigingen voor de biodiversiteit aanpakken.”
Daarnaast is voldoende bewijs dat dergelijke uitroeiingsprogramma’s averechts werken. Een grote afname van katten in een gebied kan juist zorgen voor een verhoging van het aantal katten, omdat het de jonge dieren uit de buurt (die waarschijnlijk niet zouden overleven) de mogelijkheid geeft om de plaats in te nemen van volwassen dominante dieren. Zoals Hercules die de hydra wilde verslaan, en bij elke kop die hij van de monsterachtige slang afsneed er twee in de plaats terug groeiden.
Bovendien moet er dan blijvend massaal ingegrepen worden in de kattenpopulatie en kunnen de populaties van andere diersoorten zoals konijnen en ratten exponentieel groeien en tot grote schade leiden.
Natuurbehoud met compassie
Een groep Australische ecologen heeft de onderliggende logica van het uitroeiingsplan ter discussie gesteld door kritiek te uiten op wat zij zien als een vooroordeel jegens inheemse soorten.
Daniel Ramp, de directeur van het Center for Compassionate Conservation in Sydney, vertelde aan de New York Times dat het kattenprogramma gebaseerd is op niet-onderzochte stigma’s voor geïntroduceerde soorten. Ramp:
“Dit neigt toch wel naar xenofobie. Het is ongelofelijk hoeveel haat er is.”
De aanhangers van natuurbehoud met compassie zeggen dat Australië katten juist moet omarmen als een element van de omgeving, in plaats van te proberen ecosystemen te herstellen tot een willekeurig punt in de geschiedenis, waarbij de selectie van soorten afhankelijk is van de grillen van degenen die de keuzes maken. Ze keren de algemeen gangbare wetenschappelijke bevindingen om: inheemse dieren zoals lesueurborstelstaartkangoeroerat (boodies) zijn gemakkelijke doelen voor katten, niet omdat ze zijn geëvolueerd zonder zo’n roofdier, beweren Ramp en zijn collega’s, maar ze zijn meer kwetsbaar voor de sterkste roofdieren juist vanwege de pogingen om ze te redden. Volgens deze natuurbeschermers is elk individueel leven even waardevol, of het nu van een pad of een kat is.
Maar het ziet er naar uit dat Australië de wilde katten (en vossen) toch gaat uitroeien, om andere landspecifieke dieren te laten bestaan.
Om de Australische regering op te roepen een diervriendelijke manier te vinden om populaties wilde katten in te dammen, is een petitie opgezet.
Bronnen:
@Animals Today Liesbeth Riekwel
