Door het coronavirus zitten meer dan duizend olifanten in toeristische kampen in Thailand zonder ‘werk’ en dus zonder eten. De pandemie laat duidelijk zien dat deze door mensen gecreëerde situatie niet alleen niet diervriendelijk, maar ook niet duurzaam is. Er is dringend behoefte aan een andere strategie, zoals ‘rewilding’.
Olifanten in gevangenschap en in het wild, beide situaties problematisch
In Azië leven helaas maar liefst zo’n 15.000 olifanten in gevangenschap. In Thailand is dat aantal inmiddels groter dan dat van wilde olifanten. In het wild leven olifanten vaak in te kleine populaties, wat hun voortbestaan in gevaar brengt (dwz. minder dan de minimaal populatiegrootte van 500 olifanten). Olifanten in gevangenschap worden in onnatuurlijke situaties uitgebuit zodat enkele mensen er geld aan kunnen verdienen. Naast de vraag of het rechtvaardig is om deze intelligente, gevoelige dieren in gevangenschap te exploiteren, worden de bredere waarden van olifanten hierbij niet benut. Voor deze bedreigde diersoort is er dringend behoefte aan een nieuwe, duurzame beschermingsstrategie.
Een andere aanpak kan wel
Er wordt vaak gezegd dat de verzorging van de olifanten in gevangenschap zoveel geld kost dat olifantenshows of andere toeristische kampen met olifanten economisch noodzakelijk zouden zijn. Het idee om olifanten terug naar het wild te brengen wordt vaak aan de kant geschoven met argumenten dat olifanten dit niet zouden overleven of dat er niet genoeg ruimte zou zijn. Er is inmiddels genoeg wetenschappelijk bewijs dat olifanten prima terug naar het wild kunnen, volgens een succesvolle methode die op verschillende plekken in Azië en Afrika is getest. In Thailand is 20% van het totale land beschermd gebied terwijl maar 45% van de beschikbare wildernis in Thailand beschermd gebied is. Dit wilt niet zeggen dat al deze natuurgebieden geschikt zijn voor olifanten, maar het geeft wel aan dat er genoeg mogelijkheden zijn.
‘Rewilding’: Goed voor de natuur, olifanten èn mensen
Onlangs is het artikel Future of Thailand’s captive elephants gepubliceerd in Animal Sentience 28(18), van wetenschappers Antoinette Van de Water, Michelle Henley, Lucy Bates, en Rob Slotow. Dit artikel is een eerste verkenning van een olifanten ‘rewilding’ aanpak voor Thailand dat zowel olifanten, de natuur als mensen ten goede kan komen. Opgezet als een grootschalig initiatief waarbij het gefragmenteerde leefgebied van wilde olifanten door middel van corridors weer aan elkaar verbonden wordt. In dit corridorgebied, dat door de lokale bevolking beheerd wordt, worden de olifant vrijgelaten. De vrijgelaten olifanten zorgen er zo voor dat verschillende kuddes wilde olifanten met elkaar in contact kunnen komen. Als sleutelsoort dragen de olifanten bovendien bij aan het herstel van de biodiversiteit in de corridorgebieden.
Met deze aanpak worden olifanten niet langer door mensen in gevangenschap gehouden. De lokale gemeenschap profiteert van verschillende projecten gericht op natuurbescherming, alternatieve gewassen en een uniek model van ecotoerisme waarin het wilde karakter van olifanten en de Thaise cultuur volledig gerespecteerd worden. Hiermee wordt de overlevingskans van olifanten vergroot, dierenwelzijn verbeterd terwijl de oplossing bijdraagt aan duurzaamheid en sociaaleconomische ontwikkeling.
Antoinette van de Water, Nederlandse wetenschapper en olifantenexpert. Oprichter van Bring the Elephant Home
