Na een jarenlange studie is mijn onderzoek naar mens-olifantconflicten op 1 juni gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift PLOSONE. In dit artikel worden de conflicten tussen mens en olifant in Thailand uitgelegd aan de hand van de oorzaken en tevens de methodes om de situatie te verbeteren. Het artikel kwam tot stand in samenwerking met dr. Kevin C. Matteson, ecoloog aan de Universiteit van Miami in Oxford, Ohio.
De olifant wordt al eeuwen vereerd en geliefd in Thailand. Tegelijkertijd wordt hij ook juist vaker het onderwerp van problematische ontwikkelingen. De mens neemt steeds meer ruimte in ten koste van de leefomgeving van de olifant, waardoor deze helaas geen andere mogelijkheid heeft dan het gebied van de mens binnen te dringen. Ze vernielen dikwijls plantages en woningen en dit geeft aanleiding tot een escalatie van conflicten. Tot nu toe vielen er honderden, zowel mensen als olifanten, dodelijke slachtoffers. Deze problemen vormen een groot gevaar voor de overlevingskansen van de Aziatische olifant. Is er geen andere manier, een betere oplossing?
Houding ten opzichte van olifanten
Met deze vraag in het achterhoofd begon ik aan een onderzoek naar onder meer de omstandigheden die bepalend zijn voor de houding van mensen ten opzichte van olifanten en hun bescherming. Het onderzoek richtte zich op huishoudens en plantagehouders in zeven dorpen in de omgeving van Salakpra Wildlife Sanctuary in het westen van Thailand, waar mens-olifantconflicten hoogtij vieren.
Het blijkt dat de mensen die het meest lijden onder de conflicten, weinig enthousiasme tonen voor olifanten en hun behoud. Het enthousiasme groeit wanneer mensen kunnen profiteren van de nabijheid van olifanten door middel van inkomsten. De toeristische sector en natuurbescherming biedt hier werkgelegenheid. En natuurlijk draagt het plezier in het werk en de trots dat het ook nog rendabel is, extra bij aan een positieve houding. Sociaal-economische aspecten zijn ook van invloed: oudere boeren met lagere inkomens – die veel directe ervaring hebben met dergelijke conflicten – hebben een meer negatieve kijk op de aanwezigheid van olifanten en hun bescherming.
Bereidwilligheid om alternatieven te proberen
Mijn onderzoek richt zich daarnaast op strategieën die de dorpsbewoners kunnen gebruiken om olifanten te weren en, niet onbelangrijk, hun bereidwilligheid om naar alternatieven te kijken. De dorpsbewoners bleken voorheen meestal vuurwerk en elektrische hekken te gebruiken, maar stonden over het algemeen open voor alternatieven zoals herbebossing en patrouilleren. Bijenkorfhekken zijn een veelbelovende strategie die ik inzet als experiment en waarbij vriendelijke en natuurlijke afschrikmiddelen worden gebruikt om olifanten te weren van plantages. Daarnaast zorgt de honing voor meer inkomsten voor de dorpsbewoners en wekt dit project behoorlijk veel interesse op!
Voordelen voor bevolking helpen olifanten te beschermen
Mens-olifantconflicten op de lange termijn voorkomen kan alleen door andere keuzes voor het gebruik en bescherming van de plantages. Ondertussen kunnen mens en olifant, zo blijkt uit mijn onderzoek, er beide hun voordeel mee doen wanneer de bescherming van olifanten hand in hand gaat met de voordelen voor de lokale bevolking.
Antoinette van de Water, Nederlandse wetenschapper en olifantenexpert. Oprichter van Bring the Elephant Home.
@Animals Today
