De politiek hangt in de lucht. Letterlijk. Het gebeurt vaak op zonnige dagen in maart, zo rond het middaguur. Wanneer ik op zulke dagen de buiten rondwandel, kijk ik geregeld omhoog om het te aanschouwen. Ik speur rond tot ik het kenmerkende silhouet hoog in de lucht ontwaar: een buizerd.
Traag draait de roofvogel grote kringen in de lucht. De buizerd vliegt in een opwaartse spiraal waardoor hij voor mij steeds kleiner wordt en uiteindelijk verandert in een minuscuul kruisje in de blauwe lucht. ‘Schroeven’ noemt men dat. Dankzij zijn brede vleugels kan de buizerd de stijgende lucht van de thermiekbel benutten als een lift. Onderwijl houdt hij met zijn scherpe buizerdsoog alles onder hem haarfijn in de smiezen. Een reactie laat niet lang op zich wachten: een nijdig gemauw klinkt uit een groepje bomen verderop.
Binnen een paar seconden merk ik de producent van het geroep op. Laag boven de toppen van de bomen komt het lokale mannetje woest met zijn vleugels flappend omhoog gevlogen. Ondertussen laat hij zijn roep horen terwijl hij zijn kop opzij houdt om zijn rivaal in het oog te houden. Ook hij wint snel hoogte en hij begint te zweven. Even later voegt zijn vrouwtje zich er ook bij. Drie zwevende kruisjes in de lucht. Ik houd mijn hand boven mijn ogen tegen de felle zon.
Chocolade
Ik zie hoe de drie buizerds kringen beschrijven in de lucht. De lokale vogels proberen de hoger vliegende indringer er met vertoon toe aan te zetten vooral door te vliegen en zich niet in hun bos te vestigen. Door nadrukkelijk met hun vleugels te slaan en korte snelle cirkels te draaien, zetten ze hun argumenten kracht bij. Doordat ze van kleur verschillen zijn de buizerds voor mij redelijk goed uit elkaar te houden. Dat is gebruikelijk bij deze soort. Zelf gebruik ik in mijn aantekeningen de vergelijking met chocolade vaak. Het lokale mannetje heeft de donkerbruine kleur van pure chocolade en zijn vrouwtje heeft meer weg van een reep melkchocolade. Er zijn ook nagenoeg witte buizerds in omloop. Daarnaast zijn vrouwen bijna een kop groter dan de mannen, wat goed opvalt als ze dicht bij elkaar vliegen. De melkchoco indringer is daarmee goed van de vrouw te onderscheiden.
Stuitervlucht
Het wordt drukker in de lucht. Het broedpaar van het bosje verderop komt kijken waar al die drukte om te doen is en zij zijn niet de enigen. Jonge, lokale buizerds, die zelf geen territorium hebben, komen ook aangesneld om het opstootje gade te slaan. Al snel zie ik negen roofvogels boven mijn hoofd zweven. Het gemauw klinkt onophoudelijk, maar het blijft netjes: er wordt niet getrapt of gemept. Ondanks dat het luchtballet harmonieus oogt, is het een bloedserieuze aangelegenheid en al snel besluit de heer des huizes dat het mooi is geweest. Met een onovertroffen staaltje machtsvertoon laat hij voor eens en voor altijd zien wie hier de baas is. Hij zet de stuitervlucht in. Hij duikt stijl omlaag, wint snelheid en trekt snel op waardoor hij met dezelfde vaart weer omhoog schiet. Hij herhaalt de manoeuvre zes of zeven keer snel achter elkaar waardoor hij hoogte verliest en met een duizelingwekkende vaart op het bos af suist. Hij duikt tussen de takken om het glashelder te maken: ‘Dit bos is van mij en jullie zijn niet welkom. Pleur op.’
Hoog niveau
De buurman kan dit niet op zich laten zitten en hij duikt al stuiterend naar zijn eigen bos, een kleine kilometer verderop. Het debat is voorbij. De overgebleven buizerds druipen af, ieder in hun eigen richting. De eerste buizerd – het kruisje – glijdt in een vlakke duikvlucht naar het noorden. Misschien was het een migrant, op weg naar zijn eigen broedgebied in Scandinavië. Misschien was het wel een jonge vogel, die nog op zoek is naar een eigen territorium. Hoe dan ook, het was een provocateur die een ferme reactie opriep bij de lokale vogels.
Nog tot ver in april zullen deze politieke bijeenkomsten van buizerds plaatsvinden. Zwevend, cirkelend en mauwend zullen zij zich onuitstaanbaar gedragen en opkomen voor hun eigen belangen en die van hun ongeboren nakomelingen.
Als morgen de zon weer schijnt, ga ik opnieuw naar buiten om een debat te volgen. Liggend in het gras kijk ik dan omhoog om te genieten van politiek op hoog niveau, terwijl ik snoep van een stukje chocola.
André de Baerdemaeker, voorzitter Vogelklas Karel Schot
©Animals Today
